CHP banka ortağı ama kâr almıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Azerbaycan dönüşü uçakta İş Bankası’ndaki yüzde 28’lik CHP hissesinin Hazine’ye devredilmesi gerektiği yönündeki açıklaması, küllenen bir tartışmayı yeniden alevlendirdi.
Bir dönem parti temsilcisi olarak İş Bankası’nın yönetim kurulunda da yer alan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “Bankadan 5 kuruş para almayız. İş Bankası’nın ortağı da değiliz. Atatürk’ün hisselerinin temsilcisiyiz o kadar” dedi.
CHP lideri, 7 Haziran seçimlerinden önce İş Bankası’ndan para aldığı iddiasıyla CHP’ye kapatma davası açılmak istendiğini söylemiş, ancak iddiası fos çıkmıştı.

VASİYET ETTİ
CHP’nin İş Bankası ile organik bağı 1924 yılına dayanıyor. Banka, 26 Ağustos 1924 tarihinde Mustafa Kemal’in talimatıyla ve 1 milyon liralık sermaye ile kuruldu. Atatürk de bir miktar sermaye koydu. Ancak ölümünden sonra vasiyetnâmesine uygun olarak Atatürk’ün hisseleri Cumhuriyet Halk Partisi’ne devredildi. Buna istinaden CHP yönetimde oy hakkına sahip oldu. Hisselerin mülkiyeti CHP tarafından kullanıldı. Hisselerden kaynaklanan temettü (kâr payı) ise vasiyette belirtilen şekilde Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumu’na verildi.

İKİ KURUMA 300 MİLYON LİRA
12 Eylül’den sonra kabul edilen 82 Anayasasında söz konusu iki kurumun yapısı değiştirildi. TDK ve TTK, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesinde iki başkanlık haline dönüştürüldü. CHP, 2004 yılında bunların Atatürk’ün kuruduğu kurumlar olmaktan çıktığını söyleyip mahkemeye başvurdu. TDK ve TTK da karşı dava açtı. Mahkeme, temettünün söz konusu kurumlara ödenmesine hükmetti. Yargıtay onadı. Ancak tartışmalar bitmedi.
Yani Atatürk’ün İş Bankası’ndaki yüzde 28,7’lik hisselerinin sahibi CHP. Nitekim halen, Murat Karayalçın, Müslim Sarı, Özcal Korkmaz ve Rahmi Aşkın Türeli CHP kontenjanından bankası yönetim kurulu üyesi. Ancak kâr payı Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’na ait. İş Bankası hesabından, Türk Dil Kurumu’na 2014’te 69 milyon 500 bin, 2016 yılında 92 milyon, 2017 yılında da 146 milyon lira aktarıldı. Türk Tarih Kurumu’na da 2014’te 66 milyon, 2015’te 84 milyon, 2016’da 93 milyon, 2017’de de 142 milyon lira temettü geliri ödendi. Yani iki kuruma 288 milyon lira verildi.

BANKANIN SAHİBİ KİM?
İş Bankası’nın açıklamasına göre, banka hisselerinin %31,79’u halka açık. %40,12’lik çoğunluk hissesi Türkiye İş Bankası Mensupları Munzam Sandık Vakfı’na yani banka çalışan ve emeklilerine ait. Atatürk hisselerinin oranı ise %28,09. Yönetim Kurulu teşkilinde çoğunluğu Türkiye İş Bankası Mensupları Munzam Sandık Vakfı alıyor. Atatürk hisselerinin mülkiyet ve temsili bağımsız olarak belirleniyor. Banka, “Atatürk hisselerinin geçmişten günümüze CHP ve Hazine tarafından birlikte ya da ayrı ayrı temsil edildiği durumlar olmuştur. Ancak, bunun bankamızın faaliyetleri ve iş yapış biçimi üzerinde herhangi bir etkisi söz konusu değildir” diyor.

ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?
∂ Cumhurbaşkanı “CHP’nin bir televizyon kanalını satın aldığı iddiası var. Bu, Anayasa mahkemesinin ilgilenmesi gereken bir suç değil mi?” şeklindeki soruya cevap verirken şu açıklamayı yapmıştı: “Bir tv kanalı açmış açmamış çok önemli değil. Ama daha önemli bir suç var. Siyasi partiler banka kuramaz. Ama CHP, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü suistimal ederek, onun Cebi Hümayun’undan dediğim, İş Bankası hisselerinin yüzde 28’inin sahibi durumunda. Oradan para alamıyor ama yönetim kurulunda dört üyesi var. Bu dört üye ne iş yapar? Buna bir bakılması lazım. Bir defa Atatürk’ün varlığı herhangi bir siyasi partinin etiketi altına giremez. Girse girse hazineye girer.”