Bekir Bozdağ'dan Özel Yetkili Mahkeme açıklaması

Avukatlık mesleğinden geçiş yapan hakim ve savcı adaylarının kura çekme töreni MEB Şura Salonunda yapıldı.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, törende yaptığı konuşmada, tarihi bir adım atarak Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) 10. maddesiyle görevli mahkemeleri kaldıracaklarını bildirdi.
Yeni bir adım attıklarını ifade eden Bozdağ, şunları kaydetti:
"TMK 10 ile görevli mahkemeleri kaldırıyoruz. TMK 10. maddeye göre imtiyazlı olan soruşturma ve kovuşturma usulünü kaldırıyoruz. CMK 250. maddesine göre kurulmuş görevli mahkemeleri kaldıran düzenleme ile beraber geçici bir madde düzenlemiştik ve o zaman bu mahkemelerde görülen davaların, davalar sona erinceye kadar devamına imkan sağlayan bir geçici madde koymuştuk. Bu geçici maddeyi de yürürlükten kaldırıyoruz. Ağır ceza mahkemelerindeki bu üçlü ayrıma son veriyor, savcılar ve hakimler arasındaki farklı soruşturma ve kovuşturma usullerine son veriyoruz. Hukuk devletinin gereği olarak bugüne kadar yapmamız gerekirken bazı nedenlerle yapamadığımız tarihi bir adımı önümüzdeki günlerde atacağız.
Kanunu Meclis'e gönderiyoruz, seçim nedeniyle Meclis tatile girmeden önce de bu yasal düzenlemeyi yapacak. TMK 10 ve CMK 250'ye göre görevli mahkeme uygulamasına, bunlara ilişkin soruşturma ve kovuşturma usullerindeki farklılıklara son veriyoruz. Bu da hukuk devleti bakımından son derece önemli, tarihi bir adımdır diye düşünüyoruz."
Konu tamamıyla Meclis'e ait
TMK 10. maddesiyle görevli mahkemelerin kaldırılmasıyla ilgili sorular üzerine Bozdağ, yapılacak düzenlemenin şu anda Anayasa Komisyonu'nda görüşülen demokratikleşme paketiyle birlikte geçirilebileceğini, bu konunun tamamıyla Meclis'e ait olduğunu söyledi.
Düzenlemeyle TMK 10'a göre yapılan soruşturma ve kovuşturma usulü uygulamasına son verileceğini bildiren Bozdağ, şöyle devam etti:
"Ayrıca CMK 250, maddeye göre görevli mahkemeler vardı. Onların kaldırılmasına ilişkin tasarı Meclis'te kabul edilmişti. Ancak görülen davalar sonuçlanıncaya kadar mahkemelerin devamı yönünde geçici bir hüküm konulmuştu, geçici 2. madde. Yapılacak düzenlemeyle bu geçici 2. madde de yürürlükten kaldırılacak.
Uygulamamızda mevcut bulunan TMK 10 ile görevli ağır ceza mahkemeleriyle eski CMK 250'ye göre görevli ağır ceza mahkemeleri kaldırılmaktadır. Bunların soruşturma ve kovuşturma sırasında diğer soruşturma ve kovuşturmalardan farklı olarak sahip olduğu bir takım usuli farklılıklarda ortadan kaldırılmaktadır. Şu anda ilk derece mahkemelerinde görülen davalar ilgisine göre görevli ve yetkili mahkemelere intikal etmiş olacak. Önemli bir adım. Yargı içerisinde üç tane farklı ağır ceza mahkemesi uygulaması, iki, üç, ayrı soruşturma uygulaması sona eriyor. Hayırlı olsun."
"Kesinleşmiş davalar etkilenmeyecek"
Yapılacak düzenlemeden kesinleşen davaların etkilenip etkilenmeyeceğinin sorulması üzerine Bozdağ, şunları söyledi:
"Bu düzenlemelerden kesinleşen davaların etkilenmesi söz konusu değil. Bu, görülmekte olan davalarla ilgili belki görevli mahkemelerin değişmesi sonucunu doğuracaktır. Yani TMK 10'a göre görevli ağır ceza mahkemeleri değil de diğer ağır ceza mahkemelerine dosyalar devredilmiş olacaktır. Ancak hükme bağlanmış olan, hükme bağlanıp kesinleşmiş olan davalar bundan etkilenmeyecektir. Yalnız kesinleşmemiş davalar Yargıtay tarafından bozmaya tabi olursa onlar da yeni usule tabi olacaktır."
"Geçici 2. maddenin kaldırılması kesinleşen davalar açısından görev uyuşmazlığı çıkarmayacak mı? Adalet Bakanlığı bu konuda kanun yararına bozma yoluna gidemez mi?" sorusuna da Bozdağ, şu yanıtı verdi:
"Hayır çıkarmayacak. Bir uyuşmazlık çıkması söz konusu değildir. Orada bir sıkıntı yok. Adalet Bakanlığının kanun yararına bozma yoluna gitmesi de kanunen mümkün değil. Çünkü kanunen temyiz yoluna gidilmeden kesinleşen konulara ilişkin Bakanlığın böyle bir yetkisi var. Ama bunlar temyize tabi olduğu için temyiz yoluna başvurulduğu için Adalet Bakanlığının böyle bir yola başvurma imkanı yok."
Yeniden yargılama konusunun kamuoyunda tartışıldığını, Adalet Bakanlığının da bu konu üzerindeki çalışmasının sürdüğünü söyleyen Bozdağ, çalışma bittiği zaman kamuoyuyla paylaşılacağını bildirdi. Bozdağ, şu anda üzerinde çalıştıkları TMK 10 ve CMK 250 ile görevli mahkemelerin kaldırılması konusuyla yeniden yargılama konusunun ayrı olduğunu vurguladı.
Demokratikleşme Paketi içine koyacağız
AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, özel yetkili mahkemelerin kaldırılmasına ilişkin , "Demokratikleşme Paketi"nin TBMM Anayasa Komisyonu gündeminde olduğunu belirterek, özel yetkili mahkemelerin kaldırılmasına ilişkin değişikliğin paketin içine gireceğini ifade etti. Ünal, "Demokratikleşme ile ilgili yapacağımız diğer bazı düzenlemeleri de paketin içine koyacağız" dedi.
Ünal, "Demokratikleşme Paketi"nin yerel seçimler öncesinde yasalaşacağını kaydetti.
TMK 10. madde ile görevli mahkemelerin kaldırılmasıyla ilgili yapılacak düzenleme kapsamında 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nda da değişiklik yapılıp yapılmayacağının sorulması üzerine Bozdağ, bu konuların hepsinin düzenleme içinde yer alacağını bildirdi. Bozdağ, "Ceza Muhakemesi Kanunu'ndaki usul ne ise bundan sonra bütün soruşturmalar için aynı olacaktır" dedi.
Terörle Mücadele Kanunu'nun 10. maddesinde yer alan soruşturma ve kovuşturma usulüne ilişkin düzenlemelerin neredeyse tamamının kaldırılacağını anlatan Bozdağ, şöyle devam etti:
"Savcının soruşturma ve kovuşturma sırasında diğer savcılardan farklı kullanabileceği bir üslubu olmayacak. Sadece bir veya iki istisna olabilir. Onun dışındaki bütün usuli imtiyazları ve istisnaları kaldırıyoruz. Yani bu kalacak istisnalar da soruşturma ve kovuşturmanın esasına veya usulüne ilişkin, şüpheli veya sanıkların aleyhine hususlar olmayacak. Örneğin adli tatilde de bu tür davaların görüşülmesi konusu muhafaza edilecek. Bunlar adli tatilde de görülebilecektir. Bunun gibi bir iki tane istisna olacak. Onun dışındaki bütün usuli farklılıkları yürürlükten kaldırıyoruz."
Adalet Akademi Başkanının açıklamaları
Adalet Akademi Başkanı Hüseyin Yıldırım'ın Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ile ilgili düzenlemeyle ilgili eleştirilerinin hatırlatılması üzerine Bozdağ, yapılacak HSYK düzenlemesinin, Anayasa'nın 159. maddesindeki halkoylamasıyla getirilen değişikliği ortadan kaldıran bir düzenleme olmadığını ifade etti. Bakan Bozdağ, "Bu düzenleme Anayasa'nın 159. maddesinin yasayla düzenlemeye imkan verdiği konularda düzenlemeler içermektedir. Şu anda görüşmeler TBMM'de belli aşamada durdu. Önümüzdeki günlerde bu teklifi yasalaştıracağız. HSYK ile ilgili kısımlarda bazı değişiklikler yapılabilecektir" diye konuştu.
Geniş kapsamlı, çok boyutlu çalışma
Yeniden yargılamayla ilgili yapılacak düzenlemelerin sorulması üzerine Bozdağ, konuyla ilgili çalışmaların sürdüğünü, yapılacak düzenlemenin yansımaları çok boyutlu, geniş kapsamlı bir çalışma yaptıklarını anlattı.
Fatih Hilmioğlu'nun sağlık durumu
Bakan Bozdağ, Fatih Hilmioğlu'nun sağlık durumuyla ilgili rapora ilişkin sorular üzerine, "Sağlık raporları olumsuz raporlar olarak görülüyor. Yeni bir rapor istenirse bunun kararını adli tıp verecektir veya başka yere müracaat ediyorsa oralar verecektir. Bizim bir şey söylememiz doğru değil. Ayrıca Anayasa Mahkemesi kendi kararını kendisi verecektir. Mahkemenin kararına ilişkin şimdiden bir değerlendirme yapmamız yanlış olur" dedi.
Bakanlarla ilgili fezlekeler
Bakan Bozdağ, "Bakanlarla ilgili fezlekeleri ne zaman göndereceksiniz?" sorusuna, "Fezlekelerle ilgili daha önce de açıklama yaptım, aynı açıklamam geçerliliğini koruyor" yanıtını verdi.
"Özel hayatın gizliliğine ilişkin yasal düzenlemeyle fişlemelerin önüne nasıl geçilecek?" sorusu üzerine Bozdağ, şunları söyledi:
"Bizim yasalarımızda fişlemeyi yasaklayan hükümler var. Fişlemeleri suç kabul eden hükümler var. Bunlara ilişkin cezai müeyyideler öngören hükümler var. Önümüzdeki zaman içerisinde bu alanda özel hayatın gizliliğini ihlal eden, insanların lekelenmeme hakkını zedeleyen konularla ilgili de önemli adımlar atacağız. Bu çerçevenin içerisinde, TMK 10 ile ilgili mahkemeleri kaldıran düzenlemenin içerisinde bu alanda da önemli değişiklikleri hep beraber yapacağız."
"Türkiye'de fişleme yok"
Bekir Bozdağ, "Emniyette yapılan görevden almaların daha önce yapılan fişlemeler dayandırıldığı iddia ediliyor. Eğer fişleme yoksa bu görevden almaları nasıl yorumlamak lazım?" sorusuna da şu yanıtı verdi:
"Türkiye bir hukuk devletidir. Türkiye'de fişleme yoktur. Fişleme vardır diyenler yalan söylüyorlar. Hükümete dönük bir karalama kampanyası içindeler. AK Parti iktidarları döneminde insanları kodlayan, fişleyen bütün uygulamalara geçmişe dönük olanlar da dahil hepsine son verilmiştir. Böyle bir şey yoktur. Olması da mümkün değildir. Görevden el çektirme diye bir şey de yok, görev yeri değişiklikleri yapılıyor. Bir yerde görev yapan kamu görevlisine dün görev anayasa ve yasalara uygun verildiyse bugün de anayasa ve yasalar uygun bir şekilde yapılmaktadır. Bunun altında başka bir anlam aramak yanlıştır."