5 yıl sonra kritik zirve

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, iki ülke arasındaki casus balonu krizi sonrası Pekin’e bir ziyaret yapıyor. Blinken, Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang ile bir araya geliyor. Bu resmi gezi, neredeyse beş yıl sonra bu düzeyde gerçekleşen ilk ziyaret olacak.
ABD’li yetkililere göre, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang'in görüşmelerinin temel hedefi, iki ülke arasında gerilimli ilişkiyi normalleştirmek.
Antony Blinken’ın beş ay önce yapılması planlanan ziyareti casus balonu krizi nedeniyle ertelenmişti. İki ülke yetkililerinin de bu ziyarette büyük bir ilerleme kaydedilmesine ilişkin beklentisi bulunmuyor.
DÜNYANIN GÖZÜ BU ZİRVEDE... CASUS BALONU KRİZİ SONRASI BİR İLK
Washington’ın ziyaretten beklentisi üst düzey iletişim kanallarının yeniden açılması ve balon krizinin oluşturduğu gerilimin azaltılmasıydı.
İki ülke arasındaki bir diğer gerilim hattı da Tayvan olarak öne çıkıyor. Çin, ülke toprağı olarak gördüğü Tavyan yakınında kısa süre önce bir askeri tatbikat yaptı. Washington ise Tayvan hükümeti ile yakın bir ilişki sürdürme kararlılığını sürekli vurguluyor.
ABD hava sahasına giren Çin’e ait balonu düşürmüş, ABD’nin balonu vurma kararını "aşırı tepki" olarak niteleyen Pekin, gerekli tedbirleri alma hakkını saklı tuttuklarını açıklamıştı.
Blinken’ın resim ziyarette Çin lideri Şi Jinping ile görüşüp görüşmeyeceği netleşmedi.
İki ülke arasında masa gelecek diğer konular arasında, ileri teknoloji ürünleri üzerindeki ticaret anlaşmazlıkları, fentanyl isimli uyuşturucu nitelikli ilacın Çin’deki üretimi ile ilgili tartışma da yer alıyor.
ABD heyetinin Çin’deki insan hakları konularını da masaya getireceği aktarılıyor. Çinli yetkililer Blinken’ın ziyaretinin ilişkiler noktasında ne kadar samimi olduğu sorularına temkinli yanıtlar veriyor.
Biden ve Şi’nin Kasım ayında Bali’de yaptığı görüşme bir Soğuk Savaş endişesini azaltmıştı ancak bu görüşme sonrası yaşanan casus balonu krizi yeniden bir güven bunalımı oluşturdu.
CASUS BALONU KRİZİ NEDİR? NE OLMUŞTU?
2023 Çin casus balonu krizi, ABD ile Çin arasında yaşanmış olan casusluk faaliyeti krizidir.
Şubat 2023 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri hava sahasına Çin'den hareket eden şüpheli bir balonun Kanada üzerinden girişinin tespit edilmesi üzerine Pekin Büyükelçiliği kanalıyla ABD, Çin hükûmetinden bilgi istemiştir. Çin yetkilileri "meteorolojik faaliyetler için kullanılan bir sivil hava aracı" şeklinde durumu açıklamıştır. Bunun üzerine ABD yetkilileri, Çin'in meteorolojik faaliyetler açıklamasını, balonun "manevra yapabilmesi" sebebiyle reddetmiştir.
Bir süre sonra Latin Amerika'da ikinci bir gözetleme balonu daha görülmüştür.
ABD Başkanı Joe Biden'ın "İcabına bakacağız" açıklamasının ardından balon, ABD ordusuna bağlı bir F-22 Raptor savaş uçağı tarafından vurularak düşürüldü.