Site otoparklarındaki şarj istasyonu çıkmazı
Elektrikli araç kullanımının artması site otoparklarında istasyon krizine sebep oluyor. Kat malikleri ve yönetimler arasında sıkıntılar yaşanıyor. Elektrikli otomobili olanlar istasyon kurmak isterken, olmayanlar ise bu duruma karşı çıkıyor. İşte 10 soruda yaşanan sürecin özeti ve cevapları…
NECMİ ÇİÇEKÇİ'NİN HABERİ - Türkiye’de elektrikli otomobil kullanımı hızla artıyor. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin (ODMD) verilerine göre ekim ayı itibarıyla yollarda 60 bin 308 adet elektrikli otomobil bulunuyor. Yalnızca ekim ayında 9 bin 89 adet elektrikli otomobil satılırken, bu araçların toplam pazardaki payının yüzde 7’yi geçtiği görülüyor. Elektrikli otomobiller; yakıt tüketim avantajı ve çevre dostu oluşuyla önemli avantajlar sunuyor. Ancak bu alandaki teknolojinin yeni gelişiyor olması ve altyapı eksiklikleri birtakım sıkıntıları da beraberinde getiriyor.
> İşleyiş nasıl ilerliyor?
Menzil, şarj süresi ve istasyon sayısı, elektrikli otomobil kullanıcıların kafasındaki soru işaretleri olarak sıralanıyor. Ancak bir durum var ki, yalnızca otomobil sahiplerini değil sitelerde oturan kat maliklerini de ilgilendiriyor. O da otoparklardaki şarj istasyonlarının nasıl kullanılacağı… Bu haftaki yazımızda otoparklarda kurulan veya kurulacak olan şarj istasyonlarının işleyişi ve hukuki boyutlarını ele alacağız.
> Site otoparkıma şarj istasyonu kurabilir miyim?
Bu konuda sitenin yönetim planı dikkate alınıyor. Şayet proje inşa edilirken planda; ‘elektrikli şarj istasyonu kurulabilir’ ibaresi konulmuş ise istasyon kurulum süreci daha hızlı ilerliyor. Yönetim ve kat maliklerinin sözlü onayı alındıktan sonra ev sahibi kendine ayrılan otoparka istasyonu kurabiliyor. Açılacak olan karşı davada ise projede yer alan ‘şarj istasyonu kurulabilir’ ibaresi ev sahibini koruyor. Ancak 5 yaşın üstündeki binaların çoğunda bu ibare yer almıyor. Dolayısıyla yönetim ve kat maliklerinin tamamının onayı alındıktan sonra karşılıklı bir sözleşme imzalanması ve bu sözleşmenin belediye tarafından onaylanması gerekiyor.
> Kurulacak olan şarj istasyonunun masraflarını kim karşılıyor?
Kat maliki istasyonu yalnızca kendisi kullanacaksa yapılacak olan projenin bütün maliyetini üstlenmek durumunda. Ancak yönetim kararı ile ‘ortak kullanım’ yani ‘yararlı tesis’ statüsünde yer alan bir istasyon kurulacaksa, kat maliklerinin tamamı projeye ortak olabiliyor.
> İstasyondaki kullanım nasıl faturalandırılıyor?
Kişiye özel bir istasyon ise; elektrik akımı siteden çekileceği için; akıllı sayaçlar ile faturalandırılıyor. Ancak yönetim ve kat malikleri kararı ile ortak kullanıma yönelik istasyonlar farklı türde oluyor. Ortak alan istasyonlarında ‘kartlı ödeme’ sistemi uygulanıyor. Kim ne kadar elektrik tüketirse kartından o ödeme çekiliyor.
> Oluşacak arıza ve bakımları kim karşılıyor?
Kişisel istasyon ise kat maliki kendi karşılıyor. Ortak tesis ise ‘yalnızca istasyonu kullanan’ kat malikleri masraflardan yükümlü oluyor.
> Ev satılırsa yeni ev sahibi kullanabiliyor mu?
Kat mülkiyeti hukukuna göre konut satışlarında hem arsa hem de mevcut konut hakları yeni alıcının üzerine geçiyor. Şayet alıcı kişi istasyonu kullanmak isterse aynı tarife ile devam edebiliyor. Tersi durumlarda ise söküm talep edebiliyor. Ortak kullanım alanlarında da kendi isteği doğrultusunda ayrılabiliyor.
> Aidatını ödemeyenin elektriği kesilebilir mi?
Ortak kullanım alanlarında geçerli bir durum olup; Yöneticinin bu gibi işlemleri yerine getirebilmesi için kat malikleri kurulu tarafından yetkilendirilmesi gerekiyor. Eğer kat malikleri kurulu bu şekilde karar alırsa aidatı geciktiren ev sahibinin istasyon elektriği kesilebiliyor.
> Evden kablo çekilerek otoparktaki araç şarj edilebilir mi?
Bu durum biraz iyi niyete dayanıyor. Konuyla ilgili bir kanun bulunmuyor. Şayet kat malikleri bu durumundan rahatsız olmaz ise sıkıntı yaşanmıyor. Ancak ‘görsellik bozucu’ veya ‘tehlikeli işlem’ diyerek şikâyet edilmesi durumunda süreç mahkemeye taşınabilir.
> Kiracılar şarj istasyonu talep edebilir mi?
Kiracılar da aynı kat malikleri gibi var olan alandan faydalanabilirler. Kiracıların şarj istasyonu talep etmesi eğer mevcut istasyondan faydalanma talebi ise kendileri kat malikinin haklarını kullanabileceklerinden bu talepte bulunabilirler. Ancak kiracının talebi yeni bir tesis inşa edilmesi ise burada kat malikinin bu talebi kat malikleri kuruluna götürmesi gerekiyor.
> Kiracı ya da mülk sahibi habersiz şarj istasyonu kurarsa ne olur?
Bir kat maliki veya kiracı gerekli karar veya izinleri almadan ana taşınmazda esaslı değişiklikler yapmaya kalkarsa haksız işgalci konumuna düşer. Diğer kat malikleri bu işgalin ortadan kaldırılması için kendisine dava açıp mahkeme kararıyla inşa edilen şeyi kaldırtabilir. Ayrıca mahkeme kararının uygulanması için gereken bütün masraflar da bu kişilerden tahsil edilir.
> Yaşanacak bir tehlikenin site veya otoparka zarar vermesi durumunda süreç nasıl işliyor?
Yeni nesil elektrikli şarj istasyonları yangın veya elektrik kaçağına dayanıklı olarak projelendiriliyor. Yine de istasyona gelen volt akımı değişiklikleri nedeniyle site veya otoparkın zarar görmesi durumunda bütün masrafları; kişisel istasyonlarda tek kat maliki, ortak alanlarda ise; istasyonu kullanan kat malikleri karşılıyor.
YENİ DÜZENLEME İLE MECBURİ HALE GELDİ
25 Mart 2021’de mevcut ‘Otopark Yönetmeliği’nde bazı değişiklikler ve eklemeler yapıldı. Buna göre; otopark adedi 20 ve üzeri olan yeni yapılara ilişkin ruhsat başvurularında, zorunlu otopark alanlarının bir adetten az olmamak üzere en az yüzde 5’inin, ilgili standartlara göre şarj ünitesi dâhil elektrikli araçlara uygun olması şartı getirildi. Yeni yapılacak genel otoparklar ve bölge otoparkları ile AVM otoparklarında belirli alanların elektrikli araçlara uygun olarak düzenlenmesi hükümleri de yürürlüğe girdi.
SİTELERDEKİ PROBLEMİN ACİLEN ÇÖZÜLMESİ GEREK
Uzmanlar; yeni veya mevcut sitelerin mutlaka elektrikli şarj istasyonları ile ilgili bir inisiyatif alması gerektiğini belirterek “Elektrikli otomobiller ertelenebilecek bir konu olmaktan çıktı. Birçok sitede bu problem yaşanıyor. Site yönetimleri veya proje üreticiler mutlaka şarj istasyonu şirketleri ile anlaşma sağlamalı. Çoğu sitenin şarj altyapısı bulunmuyor. Mevcut elektrik akımları, şarj istasyonları destekleyecek durumda değil. Bunun için belli yatırımlar yapılması gerekiyor. Bu hâli ile yangınlara davetiye çıkarılıyor. Bakanlığın bu süreci iyi takip ederek bir kanun çıkarması en sağlıklısı olacak” diyor.
'da Takip Edin!
