İnşaat sektörünün sorunları çözülmeli
İnşaat sektöründe konut satışı ve yeni proje arzı ile ilgili birtakım problemler yaşanıyor. Bankaların düşük faizli kredi vermemesi, muhalefetin sektör ile ilgili olumsuz söylemleri, inşaat malzemesi fiyatlarındaki artış, arsa temini sorunu, bürokratik engeller ve eleman açığı, ekonominin bel kemiği olan bu sektöre zarar veriyor.
NECMİ ÇİÇEKÇİ'NİN HABERİ - Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden inşaat ve gayrimenkul büyümesini sürdürüyor. Pandemi sonrası konut satışları ve yeni proje arzında kısmen yavaşlama olsa da, 250 milyar liralık pazar büyüklüğüne ulaşan inşaat sektörü, 6 milyon kişiye de istihdam sağlıyor.
250 alt sektöre dokunan Türk müteahhitleri, son yıllarda birtakım zorluklarla karşılaşıyor. Sektörün önemli oyuncularından olan bir müteahhitlik firmasının yöneticisi ile, yeni proje arzı ve satışlarla ilgili yaşanan zorlukları konuştuk. İsmini paylaşmak istemeyen sektör temsilcisi, yaşananları bütün açıklığı ile anlattı…
İNŞAAT MALZEMELERİNİN FİYATLARININ ARTMASI
İnşaat maliyet enflasyonun genel ülke enflasyonun 10-12 puan üzerinde seyretmesi, inşaat malzemelerinde stabil olmayan fiyatlama hareketleri ve ürün temin etme güçlüğü, müteahhit firmanın gerek maliyetine ve gerekse konut teslim etme hızını olumsuz olarak etkilemektedir. Ayrıca deprem konutları seferberliği ile birlikte ülke genelinde, hazır beton, demir, işçilik ve iş makinesi kiralarında ciddi artışlar yaşanmaktadır.
BANKALARIN YÜKSEK FAİZ ORANLARI
Gayrimenkul fiyatlarındaki enflasyona ve arz eksikliğine bağlı olarak son yıllardaki aşırı yükselme, gayrimenkul almak isteyen tüketicileri normal olarak finans kaynaklarına yöneltmektedir. Burada en önemli husus, bankaların temin edeceği düşük faizli mortgage kredileridir. Fakat maalesef bankalar, düşük gösterge faizlerine rağmen mortgage oranlarını bir türlü aylık yüzde 2’nin altına düşürmemektedir. Yüzde 1,5 ve yüzde 2 arasında oran sunan bankalar ise tüketicilere bir milyon gibi düşük tutarlı kredi sunmaktadırlar. Ayrıca bazı bankalar mortgage kredisi kullandırmak için müteahhit firmalardan komisyon talep etmeleri, firmaların kârlılığını düşürmektedir. Bankaların mortgage kredilerindeki bu isteksiz tavırları sektörde yerli müşterinin satış hızını aşağı yönlü olarak etkilemektedir.
ARSA TEMİN ETME GÜÇLÜĞÜ
Arsa, müteahhidin en önemli üretim girdi kalemidir. Özellikle metropollerde, imarlı arsa temininde ciddi güçlükler yaşanmaktadır. Arsa sahipleri, arsalarını satmak yerine genelde hasılat paylaşımı veya kat karşılığı olarak müteahhitlere vermektedirler. Bu yolla arsaların veren arsa sahipleri yüzde 50 ve üzeri oranda hasılattan pay talep etmektedirler. Dolayısıyla satılan her konutun satış bedelinin yarısı arsa payı olarak kullanılmaktadır. Geri kalan yüzde 50 ile inşaatı yapıp kâr elde etmeyi hedefleyen müteahhit mecburen konut satış fiyatların yukarı yönlü revize etmektedir. Bu ise satış zorluğu olarak sektörün karşısında önemli bir problem olarak çıkmaktadır. Devlet burada hazine arazilerini imara açarak yeni rezerv alanlar üretmeli ve müteahhitlere uygun şartlarla arsa temininin yolunu açmalıdır.
MUHALEFETİN YABANCI KARŞITI SÖYLEMLERİ
Yabancı ülke vatandaşlarına konut satışı ülke ekonomisine doğrudan yatırım olarak büyük destek sağlamaktadır. 2022 yılında yabancıya satılan konuttan 6 milyar dolarlık döviz girişi sağlanmıştır. Bununla birlikte yabancı müşterilerin konut alımları, müteahhitlere önemli destek sağlamaktadır. Fakat 2023 yılının Ocak ayında itibaren yabancı satışlarda ciddi bir düşme görülmektedir. Bunun sebebi olarak, yaklaşmakta olan 14 Mayıs seçimleri gösterilmektedir. Özellikle muhalefet cephesinin iktidara gelmeleri hâlinde yabancı satışını ve vatandaşlığı durduracaklarına yönelik beyanları, yabancı yatırımcıları seçimlerin sonuçlarını beklemeye itmiş ve tabiatıyla yabancı alımları durma noktasına gelmiştir.
BÜROKRATİK MESELELER
Belediyeler, şehir planlaması, ulaşım, altyapı ve toplumsal hizmetler yerine, kurdukları inşaat şirketleri ile müteahhitliğe soyunmaktadırlar. Bu, sektörde haksız rekabet oluşturmaktadır. Ruhsat alınması aşamasında, müteahhit firmanın 20 farklı otoriteden, evrak temin etmesi, rapor yazdırması, olur alması, müteahhitlerin önünde ciddi bir bürokratik engel olarak çıkmaktadır. Bu süreç ciddi manada finansman ve zaman kaybına sebep olmaktadır. Ruhsatlama sürecinin ciddi bir reforma ihtiyacı vardır.
ÇALIŞACAK USTA BULUNAMAMASI
Yurt dışına giden iş gücü ve yeterli sayıda eleman yetişmemesi, inşaat sektöründe yeni bir krize sebep oluyor. Pandemi sonrası başlayan sıkıntının depremle birlikte arttığını belirten sektör temsilcileri acil tedbir alınması gerektiğine dikkat çekiyor. Emek yoğun bir sektör olmasından dolayı inşaat sektöründe çalışmak tercih edilmiyor. Sektörde mühendis ve mimar gibi kollarda istihdam problemi bulunmazken, duvar ustası gibi daha zor işlerde eleman açığı gözleniyor.
BU VİDEO DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
'da Takip Edin!
