Zam tezgâhı! Nakliyedeki bir birim artış rafta 3'e katlıyor
Meyve sebze fiyatları tarladan sofraya kadar 3-4 kat artıyor. Mesela, 8 liralık salatalık Antalya’dan market veya pazara 14 liraya geliyor. 23 liralık satış fiyatındaki fahiş kâr ise bu işin ticaretini yapanlara kalıyor.
KAAN ZENGİNLİ'NİN HABERİ - Meyve ve sebze fiyatlarındaki anormal değişimler vatandaşların tepkisini çekiyor. Mesela, 8 liraya tarladan çıkan domatesin markette 23 liraya satılması normal karşılanmıyor. Zamlardaki en büyük nedenin ise akaryakıt fiyatları olduğu söyleniyor. Hâlbuki tek sebep bu değil… Bir ürün tarladan sofraya gelene kadar birçok işlemden geçiyor. Bir de üstüne fırsatçılık binince fiyatlar el yakıyor. Basit bir hesap ile fiyat artışlarını anlatalım; mesela salatalık Antalya haline 8 TL’ye giriş yapıyor. Kasalarla hale inen salatalığın fiyatına 0,08 TL rüsum, 0,75 TL işçilik, 1,80 TL karton kutu, 0,40 TL ambalaj, 0,50 TL genel giderler (kira, elektrik vb) ekleniyor. Bu eklemelerle salatalığın Antalya halinden çıkış fiyatı 11,53 TL’ye yükseliyor.
SON SATICI KAZANIYOR
Bu fiyata nakliye aracının tekerlekleri dönmeye başladığı an 1,65 TL daha ekleniyor. İstanbul hal girişine gelindiğinde fiyat 13,18 TL oluyor. Hamaliye (0,20) ve kâr (1) oranı da fiyata eklenince İstanbul hal çıkışında salatalığın fiyatı 14,38 TL’ye kadar ulaşıyor. Halden tezgâha olan yolculuğun bu bölümünde pazarcı masrafı kalemi altında yol, tezgâh kirası, personel girdisi de eklendiğinde Antalya’da 8 TL’ye hale giren salatalığın fiyatı 22,38 TL’ye kadar ulaşıyor. Kısacası bilinenin aksine lojistik maliyetleri değil, ürün fiyatlarını en çok etkileyen unsurlar pazarcı veya market kârları… Birçok sektör temsilcisi ya da üretici bu durumu teyit ediyor. İşletme giderleri dışında yüksek kazanç istekleri meyve ve sebzenin fiyatlarını artırıyor.
KURAKLIK VERİMİ ETKİLEDİ
Öte yandan meyve ve sebze fiyatlarını artıran bir diğer sebep ise, ülke çapında yılın kurak geçmesi. Üreticiler birçok üründe ciddi rekolte kayıpları yaşandığını belirterek “Özellikle salatalık, domates, patlıcan, kabak gibi ürünlerde ciddi kayıplar oldu. Ayrıca karpuz, kiraz ve şeftalide de iyi ürün alınamadı. Kuraklık bütün verimi etkiledi” diyor.
EN BÜYÜK SEBEP NAKLİYE DEĞİL
Türkiye Nakliyeciler Derneği Başkanı Hakkı Başman “Nakliye sektörü ekonominin en önemli dinamiğini oluşturuyor. Tüketilen her ürünün fiyatını doğrudan etkiliyor. Son aylarda akaryakıta gelen zamlar sektörümüzü zora soktu. Böyle bir durum yaşarken bir de gıda fiyatlarının artışında nakliye sektörü hedef gösteriliyor. Fırsatçılık ciddi boyutlara ulaştı. Döviz ile işi olan da olmayan da zam üstüne zam yapıyor. Mesela, meyve-sebzede nakliye 1 birim etki yapıyorsa bu işin ticaretini yapanlar bunu 3 birim olarak yansıtıyor” dedi.
'da Takip Edin!
