Türkiye yeşil dönüşümü kalkınmaya çevirebilir

Türkiye’de sadece elektrik sektörünün karbonsuzlaşması için yıllık 15 milyar dolarlık yatırım ihtiyacı olduğunu anlatan SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Alkım Bağ Güllü “Türkiye, büyüme hedeflerinden ödün vermeden karbonsuzlaşabilir. Hedef, bu büyümeyi başarırken bir taraftan da karbonsuzlaşmayı, yeşil dönüşümü bir kalkınma hamlesine çevirebilmek” dedi.
ÖNDER ÇELİK'İN HABERİ - Ekonomi Gazetecileri Derneğinin (EGD) ev sahipliğinde, iklim değişikliği ve ekonomi ilişkisinin medya bakış açısıyla ele alındığı, basın mensuplarına yönelik İklim ve Ekonomi Konferansı, Sapanca’da düzenlendi. İklim ve enerji konularının alanında uzman isimlerce değerlendirildiği konferansa katkı sağlayanlar arasında Columbia Global Centers İstanbul, Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF-Türkiye), SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi, Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFİA), KONDA Araştırma ve Danışmanlık, Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (IPM), Solar3GW ile ATENA İletişim yer aldı. İki gün süren konferansta 10’un üzerinde uzman ve gazeteci iklim değişikliğinin etkileri konusunda açıklamalarda bulundu. Etkinliğin açılış konuşmasını yapan EGD Yönetim Kurulu Başkanı Recep Erçin “Bugün kalkınma politikalarını belirlerken iklim krizi meselesi göz ardı edilmemeli. Biz ekonomi gazetecileri de iktisadi gelişmeleri bu çerçeveden bakarak haberleştirmeliyiz. Bu kapsamda meslektaşlarımızın temel bilgilerden ve son gelişmelerden haberdar olması için konferansı düzenlemeye karar verdik” dedi. New York Times İklim Muhabiri Lisa Friedman da iklim değişikliğinin, kimin ekonomisi daha çok etkilenecek düşüncesiyle ‘ekonomik savaş’ hâline geldiğini kaydetti.
800 MİLYAR DOLARLIK YEŞİL FİNANSMAN
Konferansta “Eşitsizlikler Yüzyılında İklim Krizi İle Mücadele” başlıklı sunumunda Uluslararası Çalışma Örgütünün ısı stresi nedeniyle 2030’a kadar küresel gelir kaybının 2,5 trilyon dolara ulaşabileceği tahminini paylaşan Kadir Has Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Erinç Yeldan, Türkiye’nin dünya genelindeki emisyonların yüzde 1’inden sorumlu olduğunu, ‘Yeşil finansman’ın önemine vurgu yaparak dünyadaki 800 milyar dolarlık yeşil finansmandan Türkiye’nin de pay alması gerektiğini ifade etti.
GÜNEŞTE MALİYET YÜZDE 89 DÜŞTÜ
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Alkım Bağ Güllü de yenilenebilir enerji kaynaklarında büyük potansiyele sahip Türkiye’nin, yeşil dönüşümü kalkınma hamlesine çevirebileceğini belirtti. Etkinliğin “Güneş ve Rüzgâr Bize Yeter mi?” başlıklı bölümünde konuşma yapan Güllü, enerji dönüşümünün iklim kriziyle mücadelede ana unsur olduğunu söyledi. Güneş ve rüzgâr enerjisindeki güçlü büyümeye dikkati çeken Güllü “2000-2022 döneminde karasal rüzgâr enerjisi kapasitesi dünyada 178 gigavattan 837 gigavata çıktı. Aynı dönemde güneş enerjisi, solar fotovoltaik tam 26 kat artarak 1.000 gigavatın üzerine ulaştı” dedi. Güllü, gelecek dönemde bu ivmelenmelerin daha da hızlanmasının beklendiğini, küresel güneş enerjisi kapasitesinin 2026’da doğalgaz kapasitesini, 2027’de ise kömür kapasitesini geçeceğinin öngörüldüğünü anlattı. 2010-2022 arasında rüzgâr enerjisinde maliyetlerin yüzde 69, güneşte ise yüzde 89 azaldığına işaret eden Güllü “Bugün güneş ve rüzgâr enerjisi, en ucuz enerji kaynakları olarak ön plana çıkıyor. Türkiye gibi enerjide fosil kaynak ithalatına bağımlı ülkeler için bu kaynaklar ekonomik olarak da son derece önemli. Yenilenebilir enerjinin payı elektrik üretiminde arttığı zaman bizim elektrik fiyatlarımız da ucuzluyor. Türkiye, büyüme hedeflerinden ödün vermeden karbonsuzlaşabilir. Dünyada diğer ülkeler de karbonsuzlaşırken büyümesini durdurmuyor. Hedef, bu büyümeyi başarırken bir taraftan da karbonsuzlaşmayı, yeşil dönüşümü bir kalkınma hamlesine çevirebilmek” diye konuştu.
KARBONSUZLAŞMA İÇİN 15 MİLYAR DOLAR
Türkiye’nin doğru politikalarla yeşil finansman stratejisi geliştirerek düşük karbon yoğunluklu ve yüksek katma değerli, yüksek teknolojili üretime geçmesi gerektiğini ifade eden Güllü, şöyle konuştu: Bu finansal kaynaklara ulaşmamız, bu durumu bir fırsata çevirmemiz ve Türkiye’nin büyümesini, kalkınmasını desteklememiz mümkün. Türkiye’de sadece elektrik sektörünün karbonsuzlaşması için yıllık 15 milyar dolarlık bir yatırım ihtiyacımız var ancak merkezinde enerji ve dijital dönüşümün yer aldığı ‘yeşil yeni düzen’ diye de adlandırılan yeşil dönüşüm, bir taraftan yatırım ihtiyacını arttırırken diğer taraftan da yatırım kaynaklarını çeşitlendiriyor ve fazlalaştırıyor. 2030 yılına kadar Türkiye’de enerji sektörü için gereken finansman, dünyada bu dönemde oluşturulacak kaynakların yaklaşık binde 5’ine tekabül ediyor.
EGE'DEKİ RÜZGÂR POTANSİYELİ AVRUPA'YA YETER
İklim ve Ekonomi Konferansı’nda Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, WWF-Türkiye İklim ve Enerji Programı Müdürü Tanyeli Sabuncu, SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Araştırma Koordinatörü Hasan Aksoy, Boğaziçi Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevil Acar, Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği Direktörü Bengisu Özenç, TÜREB Yatırımcılardan Sorumlu Başkan Yardımcısı Erinç Kısa, Solar3GW Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ümit Şahin yaptıkları sunumlarla katılımcıları bilgilendirdi. Dr. Ümit Şahin, Türkiye’nin karbon emisyonunda 175 ülke arasında 13. sırada olduğunu söyledi. Şahin, Türkiye’nin karbon emisyonunun 1990’a göre yüzde 198,6 arttığını, 2038’den sonra karbon emisyonlarında azaltımın başlayacağını ifade etti. Erinç Kısa da Türkiye’nin Ege Bölgesi’ndeki rüzgâr enerjisi potansiyelinin Avrupa’nın enerji ihtiyacını karşılayabilecek nitelikte olduğunu söyledi. Yusuf Bahadır Turhan ise Türkiye’deki güneş enerjisi santrallerinin 2022’deki 15 bin 157 gigavatsaatlik elektrik üretiminin yaklaşık 1,27 milyar dolarlık kömür ithalatını engellediğini kaydetti.
DENİZ ÜSTÜ RES'LER İÇİN 2024'TE ÇALIŞMA BAŞLIYOR
Deniz Üstü Rüzgâr Enerjisi Derneği (DÜRED) Başkanı Dr. Murat Durak, Türkiye’de deniz üstü RES için Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı’na (YEKA) ait saha büyüklüklerinin ağustosta belirlediğini ve 2024’te teknik çalışmalara başlanabileceğini söyledi. Murat Durak “Bandırma açıklarında 1.111 kilometrekare, Bozcaada açıklarında 299 kilometrekare, Gelibolu açıklarında 75,6 kilometrekare ve Karabiga kıyılarında 410 kilometrekarelik alan deniz üstü rüzgâr enerjisi için tahsis edildi. Karadeniz’de yüzer kurulumlar için 13,9 gigavat ve sabit temelli kurulumlar için 1,3 gigavatlık potansiyel tespit edildi. Marmara Denizi’nde yüzer kurulumlar için 19,2 gigavat ve sabit temelli kurulumlar için 2,8 gigavatlık potansiyel mevcut” dedi. Türkiye’nin deniz üstü rüzgâr kurulumu hedefinin 2035’te 5 gigavat olduğunu belirten Durak, toplam rüzgâr kapasitesi hedefinin ise 29,6 gigavat olduğunu söyledi.