Ekonomide 3 yıllık yol haritası belli oldu! Erdoğan kişi başı milli gelir hedefini açıkladı... İşte OVP detayları
Maliye politikası, para politikası ve yapısal reformlar olmak üzere 3 önemli saç ayağı üzerine kurulan ekonominin 3 yıllık haritası niteliğindeki Orta Vadeli Program'ı (OVP) açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, kişi başı milli gelir, enflasyon, yatırımlar gibi başlıklarda hedefleri tek tek anlattı. İşte OVP'deki detaylar.
Maliye politikası, para politikası ve yapısal reformlar olmak üzere 3 önemli saç ayağı üzerine kurulan ekonominin 3 yıllık haritası niteliğindeki Orta Vadeli Program'ı (OVP) açıklandı. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleştirilen programa Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek başta olmak üzere ekonomi yönetimi katıldı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz OVP'ye ilişkin sunum yaptı. Cevdet Yılmaz'ın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan Orta Vadeli Programa ilişkin dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, kişi başına milli gelirde Türkiye'nin bir üst lige çıkacağını müjdeledi.
"OVP'YE KATKI SUNAN TÜM PAYDAŞLAR TEŞEKKÜR EDİYORUM"
Sel felaketinden dolayı vefat eden vatandaşların ailelerine baş sağılığı ve sabır dileyerek başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, OVP için şunları söyledi:
"Ekonomimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Cumhurbaşkanı Yardımıcımız Cevdet Yılmaz başta olmak üzere iş dünyasının temsilcilerine, sivil toplum kuruluşlarımıza ve diğer tüm paydaşlarımıza teşekkür ediyorum. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle Türkiye'nin başta istikrar olmak üzere nasıl büyük kazanımlar elde ettiğini görüyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçimlerini tam bir olgunluk ile tamamlandık. Sandıkların açılmasıyla tüm belirsizlikler ortadan kalktı. Halkımız bir kez daha "güven ve istikrar" dedi. Daha önce ülkemize enerji kaybettiren tartışmaların hiçbiri yaşanmadı. Seçimlerin üstünden bir hafta geçmeden kabinemizi açıkladık, ekonomi yönetimimizi kurduk. Ülkemize ve milletimize hizmet yolculuğuna süratle başladık.
OVP İÇİN MUHALEFETE ÇAĞRI
28 Mayıs'ın üzerinden geçen 102 güne rağmen birileri hala kavga ve iç çekişmelerden başlarını kaldırmazken, biz işimizi yapmaya devam ediyoruz. Küresel dünyada olumsuzlukların sürdüğü bir dönemde riskleri başarıyla yöneterek krizleri fırsata çevirmeye çalışyırouz. Muhalefetinde birbiriyle didişmeyi bırakarak yapıcı eleştirilerle millet adına denetim görevini yerine getirmesini temenni ediyorum. Muhalefetin Orta Vadeli Programa destek vermesini bekliyoruz.
TÜRKİYE İLK KEZ 1 TRİLYON DOLAR BÜYÜKLÜĞÜ AŞTI
Ekonomi ile ilgili planlarımızda deprem felaketini göz ardı etmiyoruz. 2023 yılının ilk yarısında 3.9 oranında büyüyerek, performansımızı kesintisiz 12 çeyreğe çıkardık. Yıllık bazda ise 13 yıldır aralıksız büyüyoruz. Türkiye OECD ülkeleri içinde pozitif ayrıştı. Türkiye'yi ilk kez 1 trilyon doları aşan bir ekonomik büyüklüğe ulaştırmayı başardık.
KİRALARDA FİYAT KÖPÜKLERİ BİTTİ
İhracatta yılın ilk 8 ayında 165 milyar doları yıllık bazda 253 milyar dolar büyüklüğü yakaladık. Turizmde önceki seneye göre çok daha iyi bir sezon geçiriyoruz. İstihdamda da herhangi bir kaybımız söz konusu değil. Net 220 bin istihdam artışı sağladık. 60-70 yılın zirvelerine çıkan enflasyon doğal olarak bizim de sorunumuzdur. Enerji fiyatlarında hayata geçirdiğimiz sübvansiyonlar ve kiralara tavan uygulamasının yanında ilave tedbirler aldık. Fırsatçı ve açgözlülere yönelik denetimlerimiz devam ediyor. Fiyat köpüğünün indiğine şahit oluyoruz. Sermaye piyasalarımızın arz ve talep tarafında gelişimi devam ediyor.
OVP'YE DESTEĞİMİZ TAM
Hanehalkı borçluluğunda ülkemiz gelişmekte olan ülkelere göre düşük riskliliğe sahiptir. Program aynı zamanda 2024-2026 döneminde Türk ekonomisi için kapsamlı bir yol haritası teşkil edecektir. OVP ile Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun ekonomik perspektifini yerli ve yabancılarla paylaşmış oluyoruz. Hükümet olarak OVP'ye desteğimizin tam olduğunu ifade etmek istiyorum.
TÜRKİYE YÜKSEK GELİR GRUBU ÜLKELER ARASINA GİRECEK
3 yıllık dönemde enflasyonda mücadele sürecini destekleyici bir çerçevede ortalama yüzde 4.5 büyümeyi hedefliyoruz. Dünya ortalamasının üzerinde büyümeyi sürdüreceğiz. 1.3 trilyon doları aşan ekonomik büyüklük, 14.855 dolara çıkan fert başına milli gelir ile yüksek gelir grubu ülkeler arasına girmeyi öngörüyoruz.
CARİ AÇIKTAN CARİ FAZLASINA ULAŞACAĞIZ
Cari işlemler açığının yüzde 4'ten yüzde 2'ye inmesini öngörüyoruz. İleride cari işlemler fazlasına da ulaşacağız. OVP'de uygulayacağımız politika sepetiyle enflasyon sorununu ülkemizin gündeminden kaldıracağız. Para maliye ve gelirler politikalarında enflasyon ataletini gidermeye yönelik adımlar atacağız. Enflasyonu besleyen tüketim anlayışlarını engelleyeceğiz.
KKM SİSTEMİ GÖREVİNİ TAMAMLADI
KKM sistemi görevini yerine getirmiş, kur istikrarını sağlamada önemli görev sağlamıştır. TL mevduatlara dönüşmenin yolunu açacağız. MB yeni şartlara göre güncelleyeceğimiz yatırım taahhütlü avans kredisiyle PPK'nın duruşundan taviz vermeden yatırımları destekleyecektir.
DİJİTAL TL İÇİN GERİ SAYIM
Dijital TL ile ilgili çalışmalar devam ediyor, takvimi paylaşacağız. Katılım finans sektörünü sigortacılık dahil tüm alanlarıyla gelişmesi için destek vereceğiz. Program döneminde başta deprem kaynaklı harcamalar olmak üzere gerekli ihtiyaçlar karşılanırken ekonomide güven ve istikrarın sigortası olarak gördüğümüz mali disiplini koruyup güçlendireceğiz.
Ekim ayında Meclis’e sunacağımız 2053 perspektifi ile hazırladığımız 5 yıllık Kalkınma Planı ve Program dönemini de içeren bir atılım sürecini başlatacağız"
AİLE VE GENÇLİK BANKASI GELİYOR
Mesleki ve teknik eğitimde müfredatın güncellenmesinin yaygınlaştırılması sağlanacak. Kuracağımız aile ve gençlik bankası ile girişimcilik desteklenecek. Doğrudan yatırımları ülkemize çekmeyi hedefliyoruz. Ekim'de Meclis'e sunacağımız 5 yıllık Kalkınma Planı ve Program dönemini de içeren bir atılım sürecini başlatacağız."
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz OVP sunumunda şunları söyledi:
OVP'DE ÜÇ ANA BAŞLIK
"OVP'de üç ana başlık öne çıkıyor. Birincisi depremin tek seferlik harcama etkileri bir kenara bırakılacak olursa mali disipline önem vereceğiz. Para politikasını dönemin ihtiyaçlarına şartlarına güncellenmiş bir şekilde devam edeceğiz. Merkez Bankası da araç bağımsızlığı çerçevesinde üzerine düşeni yapacaktır. Üçüncü başlık ise yapısal dönüşümlerde de önemli bir çerçeveyi oluşturduk. Orta vadede somut etkiler bekliyoruz. Kısa vadede ise yapısal dönüşümler gerçekleştiren bir ülke olarak beklentileri iyileştirmeyi hedefliyoruz.
TÜRKİYE YILLIK ORTALAMA 4.5 HIZLA BÜYÜME KAYDEDECEK
Dünya ve bölgemiz çok zorlu bir dönemden geçiyor. Ancak bu dönemler önemli fırsatların da oluştuğu dönemlerdir. Güçlü ülkeler bu zorlukları göğüsleyerek fırsatları değerlendirecektir. Türkiye'de öncü ülke olacaktır. Son 20 yılda Türkiye'nin ortalama büyümesi 5.5 olarak gerçekleşti. Dünyanın yaklaşık 2 puan üstünde büyüme performansı sergiledi. 20 yılda bunu devam ettiren bir ekonominin ne kadar büyük bir fark oluşturduğunu görüyoruz. Bu yıl 1 trilyon 67 milyar TL milli gelire ulaşacağız. Kişi başına milli gelirin 12.415 dolar olmasını bekliyoruz. Dönem sonunda 1 trilyon 318 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe, kişi başına milli gelirin ise 14 bin 855 dolara ulaşmasını öngörüyoruz. Türkiye'nin nüfusunun dönem sonunda 88 milyon 750 bine ulaşmış olacak. Türkiye bu dönemde ortalama 4.5 büyüme kaydedecek.
"İSTİHDAMDA BİR ARTIŞ BEKLİYORUZ"
İstihdamı da az önce söylemiştim hiçbir şekilde ihmal etmeyeceğiz. İstihdamda bu dönemde 2 milyon 727 binlik artış bekliyoruz OVP’de. Yıllık 909 bin ilave her yıl ortalama olarak istihdamda bir artış bekliyoruz.
Buna rağmen işsizlik oranımızda arzu ettiğimiz gerileme olmuyor ama yine tek haneli rakamlara gidiyoruz. Bunun sebebi katılım oranlarında hızlı bir yükseliş bekliyoruz. İşsizlik oranını istihdamdaki büyük artışa rağmen sınırlayan bir hadise, işsizliği orta vadede tek haneye düşürmeyi hedefliyoruz.
1 yarıda 3.9 büyümüştük 2023’te, ikinci yarısında daha yüksek büyüme performansı ile yılı 4.4 büyüme ile kapatmayı öngörüyoruz. 2024’te yüzde 4, 2025’te yüzde 4.5, 2026’da yüzde 5 ivmelenerek büyümemizin devam etmesini bekliyoruz.
ENFLASYONDA HEDEF TEK HANE
Enflasyona gelecek olursak son dönemde kurdaki hareketler bütün bunların bileşkesi olarak geçici olarak enflasyonda yükseliş söz konusu bu 2023’teki enflasyon tahminimizi yüzde 65’lere yükseltmiş durumda. Orta vadede yüzde 8.5 gibi tek haneli bir rakamı hedefliyoruz. 2024’te 33 2025’te 15.2 şeklinde ara hedeflerle birlikte buraya ulaşacağız. İhracatımızın bu yıl 225 milyar, 2026’da 302.2 milyar dolara ulaşmasını, ithalatın 367’den 414 milyar dolara çıkmasını bekliyoruz. Cari açığı 2023 2 dönemde sağlanacak iyileşmelerle birlikte yıl sonunda milli gelire oranla –4 civarında tahminimiz var, dönem sonunda –2’ler civarında gerçekleşmesini bekliyoruz. Merkez Yönetim Bütçe Giderleri'ne baktığımızda 2023 yılında 6.5 trilyon civarında bir giderimiz 4.9 trilyon civarında bir gelirimiz söz konusu. 1.6 trilyon cari açık söz konusu. Cari açığın 2024'te 2.6 tirlyon, 2025'te ise 1.8 trilyon olmasını bekliyoruz.
"Cari açığın yıl sonunda milli gelire oranla eksi 4 civarında bir tahminimiz var"
İŞTE EKONOMİDE 3 YILLIK HEDEFLER
OVP'deki 3 yıllık hedef ve tahminler şu şekilde:
BÜYÜME
2023: Yüzde 4,4, 2024: Yüzde 4, 2025: Yüzde 4,5, 2026: Yüzde 5
İŞSİZLİK HEDEFİ
2023: Yüzde 10,1, 2024: Yüzde 10,3, 2025: Yüzde 9.9, 2026: Yüzde 9.3
ENFLASYON
2023: Yüzde 65, 2024: Yüzde 33, 2025: Yüzde 15.2, 2026: Yüzde 8.5
BÜTÇE AÇIĞI
2023: 1,6 trilyon lira, 2024: 2,65 trilyon lira, 2025: 1,82 trilyon lira, 2026: 1,82 trilyon lira
KİŞİ BAŞINA GELİR HEDEFİ
2023: 12 bin 415 dolar, 2024: 12 bin 875 dolar, 2025: 13 bin 717 dolar, 2026: 14 bin 855 dolar
ORTALAMA DOLAR KURU HEDEFİ
2023'te 23,9 TL, 2024'te 36,8 TL, 2025'te 43,9 TL, 2026'da 47,8 TL