Şampiyon Tüpraş

ÖNDER ÇELİK

Uzun yıllardır Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu unvanını koruyan Tüpraş, İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 2014'e ilişkin açıkladığı "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" listesinde 37 milyar 501 milyon TL'lik üretimden satış geliriyle yine ilk sırada yer aldı. İSO 500'de ilk 10 değişmezken, listeye 2014 yılında 52 yeni firma girdi. İlk 10'da altı, ilk 500'de 80 firma halka açıkken, ilk 10'daki tek kamu kuruluşu Elektrik Üretim A.Ş. oldu. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan'ın açıkladığı verilere göre, net satışlarını 2013 yılına göre yüzde 3.9 artırarak 473 milyar TL'ye çıkaran İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, Türkiye sanayi ihracatının yüzde 40.7'sini gerçekleştirdi. En büyük şirketlerin ağırlıklı olarak petrokimya, otomotiv ve demir-çelik sektörlerinden olduğu araştırmada, ikinci sırayı 10 milyar 539 milyon TL'lik üretimden satışı ile Ford Otomotiv, üçüncülüğü ise 8 milyar 777 milyon TL ile satışı ile Oyak-Renault aldı. Şirketlerin faaliyet kârının bir önceki yıla göre yüzde 8'den 6.4'e gerileyerek 30 milyar TL'ye düştüğünü vurgulayan Bahçıvan, "Bizim için esas olan sanayicinin faaliyetinden elde ettiği kârdır. Bu rakamda gerileme olması oldukça düşündürücü. Sanayicilerin kârlılık artışında faaliyet dışı imkânlarının olumlu etkisi oldu" diye konuştu. Sanayinin son 15 yıldır ekonomi içindeki ağırlığını kaybettiğini belirten Bahçıvan, 2.3 büyüyen ekonomiye karşın imalat sanayinin yüzde 0.8 büyüdüğünü kaydetti. Bahçıvan, inşaat-sanayici tartışmasının da magazinleştiğini ifade ederek, "Biz inşaata ve inşaatçıya karşı değiliz. Biz herkesin inşaatçı olmasına karşıyız" dedi.

Kârlılık yüzde 22 arttı

İSO 500 şirketlerinin faaliyet kârı, bir önceki yıla göre 6 milyar azalmayla 30 milyar TL olarak gerçekleşti. Şirketler, esas faaliyet gelirlerinin yine yarısından fazlası olan 16 milyar TL'yi finansman gideri olarak kaybetti. Şirketler toplam istihdamını yüzde 5.3'lük artışla 579 bin 664'e çıkardı. Şirketlerin duran varlıklarının toplam varlıklar içindeki payı yüzde 50'den yüzde 46'ya gerilerken, zarar eden şirketlerin sayısı ciddi bir azalışla 129'dan 83'e indi. 500 sanayi kuruluşunun kârlılıkları yüzde 22 artışla 27 milyar TL'ye ulaşırken, 2014'te en fazla kâr eden kuruluş 1.8 milyar liralık dönem kârı ile Ereğli Demir Çelik oldu. İkinci sırada 1.15 milyar lira ile İskenderun Demir-Çelik yer alırken, üçüncü sırada Eti Maden İşletmeleri, dördüncü sırada TPAO yer aldı. Toplam borçların özkaynaklara oranı yüzde 132 seviyesini korudu. Rapora göre, 500 büyük şirket, üretimden satışlarının yüzde 0.7'sini Ar-Ge harcamalarına ayırırken, yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 2014 yılında 126'ya geriledi.