Merkez Başkanı Uysal'dan önemli açıklamalar

Uysal, Merkez Bankası Ümraniye Ek Yerleşkesinde gerçekleştirilen 2020-IV Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı'nda ekonomistlerin ve gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Merkez Bankası'nın para politikası duruşuna ilişkin soru üzerine Murat Uysal, ekim ayında son para politikası toplantısında, ek bir sıkılaşma adımı attıklarını anımsattı.

Uysal, salgının seyrine iç ve dış talebe yönelik belirsizliklerin devam ettiğini belirterek, küresel risk iştahına bağlı piyasa oynaklıklarının sürdüğünü, olağanüstü bir dönemden geçildiğini kaydetti.

Para politikası operasyonel çerçevesinde son attıkları adım ile birlikte hem yapılan sıkılaştırmayı güçlendirmiş olduklarını hem de esneklik sağladıklarını ifade eden Uysal, şunları kaydetti:

"Ağustos ayının başlangıcından itibaren başlattığımız likidite adımlarıyla birlikte ağırlıklı ortalama fonlama faizinde yaklaşık 500 baz puan civarı artış sağlandı. Aslında simetrik faiz koridoru aktif bir şekilde zaten kullanılmaya başlanmıştı. Ardından, piyasa faizlerinde güçlü bir yükseliş oldu, aktarım mekanizması çalıştı. Kredilerde belirgin bir yavaşlama gördük, eylül ayına geldiğimizde politika faizinde bir artışla sıkılaşmayı sürdürdük. Ekim ayında ise para politikasının operasyonel çerçevede değişikliğe giderek Geç Likidite Penceresi (GLP) ile borç verme faiz oranı arasındaki marjı 300 baz puana yükselttik. Buna şöyle bakmak lazım; sadeleşmeden kalıcı bir uzaklaşma değil, simetrik koridor korunuyor ama tek sefere yönelik geç likidite ile borç verme arasında bir ayarlama yapıldı. Bu önümüzdeki dönemde de para politikasının esnekliğine kolaylık sağlayacaktır. Son dönemde piyasa fonlamasında ağırlıklı olarak gecelik borç verme ve geleneksel ihalelere başvurduk."

"AOFM yükseliş eğiliminde"

Murat Uysal, Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti (AOFM) seviyesinin şu anda Merkez Bankası'nın sıkılığını gösteren önemli bir gösterge olduğuna işaret ederek, "Hem mevcut enflasyon seviyesi hem de beklenen enflasyon seviyesi ile de kıyasladığımızda pozitif bölgeye geçmiş durumda ve yükseliş eğilimi devam ediyor. Ayrıca bununla birlikte Borsa İstanbul gecelik repo piyasasında oluşan faizlerin de aktarım mekanizması, kredi mevduat fiyatlamaları açısından önemli bir gösterge. Aslında uygulanan politikanın oraya yansıması ve sıkılaşmanın neticesinde bankalar tarafından baz alınan, ağırlıklı ortalama fonlama ve gecelik oluşan faiz oranının seviyesi. Bizim şu anki para politikasının sıkılık derecesini yansıtan göstergeler." diye konuştu.

Buralarda ciddi yükseliş sağlandığını ve kredilerde belirgin bir yavaşlama gözlemeye başladıklarını bireysel ve ticari kredilerde normalleşmenin devam ettiğini aktaran Uysal, “Enflasyon beklentileri, enflasyon görünümü ve fiyatlama davranışlarında belirgin bir iyileşme sağlana kadar para politikasındaki sıkı duruş eğilimi devam edecek. Her ne kadar birkaç farklı kanaldan fonlama yapılıyormuş gibi gözükse de aslında daha çok odaklanılması gereken ağırlıklı ortalama fonlama ve gecelik faizlerinin nerede oluştuğu, geç likidite penceresinin seviyesi üst limit olarak düşürülebilir.” ifadelerini kullandı.

Döviz kurundaki hareketlilik

TCMB Başkanı Uysal, döviz kurundaki yükselişe ilişkin soru üzerine Uysal, döviz kurundaki hareketlerin birçok faktörden etkilendiğini belirtti.

Bekleyişlerin, enflasyon bekleyişlerinin, faiz farklarının, jeopolitik gelişmelerin son dönemde burada daha çok ön plana çıktığını ifade eden Uysal, şunları kaydetti:

"Merkez Bankası olarak biz kur noktasında herhangi bir nominal ya da reel kur seviyesi hedeflemiyoruz. Merkez Bankası finansal istikrar ve fiyat istikrarı açısından konuya yaklaşıyor. Zaman zaman döviz kurlarında farklı sebep ve beklentiler nedeniyle makroekonomik temellerden uzaklaşmalar olabiliyor. Ancak orta vadede makroekonomik temellerle uyumlu bir noktaya gelmesini öngörüyoruz. Mevcut makroekonomik temellere baktığımızda Türk lirasının aşırı değersiz noktada olduğunu değerlendirebiliriz."

Gelecek dönemde para politikası ve fiyat istikrarı noktasında para politikası duruşunun enflasyonu kontrol altına alma sonuçlarını görmeye ve beklentilerin iyileşmeye başlamasıyla birlikte döviz kuru tarafında bunun yansımasının beklenebileceğini söyleyen Uysal, "TL'deki değersiz durum bir yandan fiyat istikrarı ve finansal istikrar açısından bir takım olumsuzluklar oluşturuyor. Bununla birlikte cari denge açısından destekleyici olduğu görülüyor. Merkez Bankası olarak, döviz kurunun reel veya nominal seviyesi ile ilgili bir hedefimiz yok. Fiyat istikrarını tehdit edici boyutu ve aşırı volatilite noktasında hassasiyetimiz var. Bu noktada zaten para politikası duruşunu belirlerken bunu da dikkate alıyoruz." diye konuştu.