Körfez’deki büyük kriz Türkiye’ye fırsat olur

Dün dünya yeni haftaya, Arap dünyasının Katar’la diplomatik ilişkileri kestiğine dair haberle başladı. Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, Libya ve Yemen ve Maldivler, teröre verdiği destek sebebiyle Katar’la ilişkileri kestiğini açıkladı. Söz konusu ülkeler, Katar’daki vatandaşlarına hemen ülkelerine dönmesi çağrısı yaparken, birbirlerine olan uçak seferlerini durdurdu. Krizle, dünya piyasaları şok yaşadı. 50 doların altına sarkması beklenen petrol yüzde 1,1 yükselerek 50,48 dolara yükseldi. Katar’la ilişkileri keseceğini duyuran ülkelerden ürün temini konusunda sıkıntı yaşanacağı beklentisi, ülkede yaşayanların paniğe kapılmasına sebep oldu. Haber ajansları Suudi Arabistan’ın Katar’la sınırını kapatması üzerine, temel kaynaklara ulaşım konusunda endişe duyunca marketlere akın etti. 
ZENGİNLİKTE ZİRVEDE
Katar, yaklaşık 2 milyon nüfusu ve yüzölçümü açısından büyüklüğüne kıyasla çok daha etkin bir ülke. 25 trilyon metreküp kanıtlanmış doğalgaz rezerviyle dünyanın ikinci doğalgaz ülkesi olan Katar, satın alma gücü paritesi liginde de 130 bin dolar kişi başı milli gelir ile dünyanın zirvesinde. Bu zenginlik son yıllarda Türkiye’nin de aralarında bulunduğu bir çok ülkedeki Katar yatırımları olarak yansıdı. İngiliz Manchester City, Fransız PSG Katar sermayesinin Avrupa’daki kulüpleri arasında. Katar’ın dünyaya meydan okuması ise 2022’te yapılacak dünya futbol şampiyonası. Bunun için 8 yeni stadyum, yeni bir liman, dünyanın en modern metro ağı ve çok sayıda yapı inşa ediliyor. Aralarında beton ve çeliğin de bulunduğu başlıca malzemeler ülkeye deniz yoluyla ve karadan Suudi Arabistan üzerinden getiriliyor. Sınırın kapatılmasının inşaat malzemeleri temininde de ciddi sıkıntılara sebep olması bekleniyor.

Acil ihtiyaçlar için önce Türkiye 

'Krizi fırsata çevirme’ konusundaki klasik durum, Katar’ın yaşadığı süreçte Türkiye için tam olarak hayata geçecek. Katar’da son yıllarda ciddi ihale alan Türk inşaat şirketlerinin sadece proje konusunda değil, çimento ve diğer inşaat malzemelerinin ihracatında da önemli mesafe kat etmesi bekleniyor.
Çöl ülkesi olan Katar gıdada büyük oranda ithalata bağımlı. Kısa sürede gıdada sıkıntı yaşanması beklenilen ülkede fiyatların kısa zamanda yükselmesi bekleniyor. En önemli tedarikçisi Suudi Arabistan’ın sınırları kapatması, bu noktada bölgeyi iyi tanıyan Türk gıda şirketlerinin önünü açıyor.   

100 milyar dolar potansiyel var

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile şubat ayında Katar’a ziyarette bulunan iş adamları, iş birliğini geliştirmek için mutabakata varmıştı. 2022’ye kadar 140 milyar dolarlık yatırım hedefleyen Katar’a birçok sektörden yatırımcı davet edilmişti. Bu ziyarette, Katarlı yetkililer, ülkedeki ilk Türk hastanenin ardından ikinci bir hastane talep etmişti. Ülkeye 10 şeritli otoyol yapan Tekfen, 7 milyar dolarlık deniz yolu için de anlaşmaya vardı. 

200 bin iş gücü ihtiyacı doğuyor

7 Arap ülkesinin Katar ile diplomatik ilişkileri kesme kararı alması ile birlikte bu ülke vatandaşlarının da Katar’a seyahati seyahatleri yasaklanıyor. Bu ülkede yaşayanların da 14 gün içinde ayrılması isteniyor. Katar’da beyaz ve mavi yakalıları oluşturan, finans, mühendislik, tıp ve inşaat sektörlerinde çalışan 180 bin Mısırlı yaşıyor. Mısır vatandaşlarının da ülkeyi terk etmesi durumunda, Katar’da kısa vadede bu iş gücü boşluğunu dolduracak 200 bin iş gücüne ihtiyaç duyacak.

17 milyar dolarlık proje Türklerden

Katar’da yapılacak olimpiyatlar sebebiyle büyük yatırımlara imza atan Katar’da Türk şirketlerinin 126projesi bulunurken, bunların yatırım değeri 17 milyar doları buldu. Tekfen, ülkede iş yapan önemli Türk şirketlerinden biri. Şirket, Katar’da 2,1 milyar dolar bedelli otoyol projesi gerçekleştirdi. Doğuş da Katar’da en büyük hacimli iş yapan şirketlerden biri. Katar’ın Doha Havalimanı ise TAV tarafından 4 milyar dolara inşa edilmişti.

İşte Türkiye’deki Katar yatırımları

Türkiye ile Katar arasında siyasi ilişkiler geliştikçe, yatırımlar da arttı. Avrupa’da Volkswagen, Shell, Siemens gibi dünya devlerinin hissedarları arasında yer alan Katar sermayesi, Türkiye’de de son yıllarda yatırımlarını artırdı.
MEDYAYA YATIRIM
Digitürk’ü TMSF’den 1 milyar 400 milyon dolara alan BeIN Sports, böylece Türk medya sektörüne giriş yaptı. Katarlıların medya sektörüne yatırımı bununla bitmedi. Geçen yıldan bu yana konuşulan Ferit Şahenk-BeIN ortaklığında ise anlaşmaya varıldığı iddia ediliyor. İddiaya göre Kral FM, Kral Pop, Kral World ve NTV radyo BeIN’in olacak, Ferit Şahenk de BeIN’den yüzde 30 hisse alacak.
MODA DÜNYASINDA DA VAR
Lüks devi Valentino’nun da sahibi olan Katar merkezli Mayhoola for Investmens fonu, Boyner Grubu’na önce 885 milyon lira yatırımla geldi ve yüzde 30,7 hisse aldı. Grup, geçtiğimiz ay da Boyner Perakende’nin yüzde 12’sini daha aldı ve karşılığında 173,1 milyon TL ödeyip payını yüzde 35’e çıkardı.
ÖNCE ABANK, SONRA FİNANSBANK
Katarlılar, bankacılık sektörüne ilk defa ABank’a 460 milyon dolar ödeyip ortak olarak adım attı. Şekerbank’ın Kazak ortağı, bankanın yüzde 30 hissesini Katarlı bir ortağa satmak için masaya oturdu. Katarlı QNB de Yunan NBC’de olan Finansbank hisselerine 2 milyar 750 milyon dolar ödeyerek almıştı.
ENERJİDE STRATEJİK ORTAK
Katar, Türkiye’ye yıllık 1,5 milyar metreküp doğalgaz satıyor. Türk şirketi BOTAŞ ile Katar milli petrol şirketi arasında ‘sınırsız’ LNG temini anlaşması da bulunuyor. Ayrıca Katar’ın doğalgazının Türkiye üzerinden bir boru hattıyla Avrupa’ya taşınması da gündemde. 
TURİZM
Türk turizmine ilgi duyan Katarlı yatırımcılar, Yalova’da muhafazakar kesime yönelik bir otele de ortak oldu. Katarlı Retaj Grup’un Yönetim Kurulu Başkanı Mohammed Bin Johar Al Mohammed, Türkiye’ye 2 yıl içinde 500 milyon dolar yatırım yapacaklarını söyledi. Katar’ın ilgi gösterdiği bir diğer şirket de BMC.

MARKETLERE HÜCUM ALDATMASI

Haber ajansları Suudi Arabistan’ın Katar’la sınırını kapatması üzerine temel kaynaklara ulaşım konusunda endişe duyan Katarlıların marketlere akın ettiğini öne sürdü.  Daha sonra bu fotoğrafların, ABD’deki kasırga sonrasında kaydedilen görüntüler olduğu ortaya çıktı.