İhracatın yeni yol haritası hazır

OSMAN ÇOBANOĞLU
İSTANBUL

Türkiye, 2023 yılı için belirlediği 226,6 milyar dolar ihracat hedefi için yeni yol haritasını belirledi. İstanbul’da İhracat Ana Planı’nın detaylarını açıklayan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 17 hedef ülke ve 5 ana sektöre odaklanacaklarını söyledi. Sektörleri makine, otomotiv, elektrik-elektronik, kimya ve gıda şeklinde sıralayan Pekcan “2002 yılından bu yana ihracatımızı 4,5 kat artırdık. 2001 yılında yüzde 0,51 olan dünya ihracatından aldığımız pay 2018 yılı itibarıyla yüzde 0,87’ye yükseldi. Küresel ihracattan aldığımız payı artırırken aynı zamanda yıllık yüzde 3,5-4 bandına sıkışmış olan ‘yüksek teknolojili’ sanayi ürünlerinin ihracatımızdaki ağırlığını da artırmayı hedefliyoruz. Bu kapsamda ABD, Brezilya, Çin, Etiyopya, Fas, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Irak, İngiltere, Japonya, Kenya, Malezya, Meksika, Özbekistan, Rusya ve Şili’den oluşan 17 ülke belirledik. Bu ülkeleri seçerken, ülkelerin Dünya Gayrisafi Yurt İçi Hasılası’ndan yüzde 60 pay almasını, dünya ithalatının yüzde 43,7’sini gerçekleştirdiklerini ve ülkemiz ihracatından da yüzde 25,2 pay aldıklarını dikkate aldık” diye konuştu. Seçilen 17 hedef ülkeye ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bakan Pekcan, ‘Hedef ülke, hedef sektör’ yaklaşımı ile hedef ülkelerin ithalatından Türkiye’nin aldığı payı iki katına çıkarmayı amaçladıklarını bildirdi. Pekcan, “Kimya sektöründe ihracat artışına ihtiyacımız var. Bundan da önemlisi, dünya ihracatında yazılım ve bilişimin payı yüzde 10,5 ama Türkiye’nin oranı yüzde 1,3. Hedefimiz dünyadaki sektörel trendleri yakalamak ve bu sektörlerde başarılı ihracatçı ülke olmak” ifadelerini kullandı.

15-20 YIL İÇİNDE ÜRETİM SÜRECİ DÖNÜŞECEK
Pekcan, ana planda politika tercihini daha çok verimlilik, inovasyon ve dijitalleşme odaklı olarak yaptıklarını söyledi. Gelecek 15-20 yıl içinde dünyadaki bütün üretim sürecinin dönüşeceğine vurgu yapan Pekcan şunları kaydetti: Ülkeler, yenilenen 21. yüzyılın teknolojilerine ayak uydurmuş, hızla gelişen ülkeler ve bu gelişimi seyreden ülkeler olmak üzere ayrılacaktır. Türkiye, küresel dil olan ‘dijitalleşmeyi’ benimsemiş, yeni nesil serbest bölgeleriyle bilişimin ve yapay zeka teknolojisinin üretim ve ihracat adreslerinden biri olmuş, geleneksel sektörlerde küresel ligde üst sıralara yükselmiş bir ülke olarak 21. yüzyılda ‘yüksek gelirli ülkeler’ arasına yükselecektir.

DEĞİŞİM İHTİYACI KAPIMIZI ÇALMAKTA
Dijital dönüşüm sürecini Türkiye’nin fırsata çevirmek zorunda olduğunu aktaran Pekcan “Türkiye olarak dünya ekonomisini ve günlük yaşantımızı kökten değiştirecek bu büyük dönüşümü ülkemiz açısından bir fırsata dönüştürmek zorundayız. Dolayısıyla trendleri doğru okuyarak sürdürülebilir büyüme ve rekabet için inovasyona, AR-GE’ye ve dijitalleşmeye yönelik özgün politikalar geliştireceğiz. AR-GE, bilgi, inovasyon, yüksek teknoloji, verimli üretim ve ihracat ekosistemini ortaya koymayı ve stratejimizi Türkiye’nin refahı için bir rotaya dönüştürmeyi hedefliyoruz. Değişim ihtiyacı kapımızı çalmaktadır. ‘Keşke’siz, ‘ama’sız ya da ‘belki’siz bir vizyonla hareket edeceğiz” dedi.

Gülle: Manifesto gibi görüyoruz
Toplantıda konuşan TİM Başkanı İsmail Gülle ise “Böyle bir ana planın ihracatçımıza kılavuzluk edeceğini, ihracatçımızın önünü sonuna kadar açacağına olan inancımız tamdır. 2 defa ortak akıl toplantısı, bir çalıştay ve çok sayıda teknik toplantı yaptık. Birliklerimizden öneri ve talepleri aldık. Bakanlığımızın bizler için yürürlüğe koyduğu paket gibi değil bir manifesto gibi görüyoruz. İhracat bir ülkenin topyekun üretiminin bir sonucudur. En zorlu dönemlerde çıkış noktasıdır. İhracat ana planı yeni pazarlara, yeni alanlara yol gösterici olacaktır” diye konuştu.

Dönüşümün başlangıcındayız
İhracatın, uzun dönemli büyümeyi sağlayan, refahın ve ekonominin anahtarı olduğunu söyleyen Pekcan “21. yüzyılda, hızını ve boyutlarını kavramada zorlandığımız büyük bir dönüşümün başlangıcındayız. Ana plan çalışmamızın bu dönüşüme dair bir strateji teşkil etmesini umut ediyoruz” dedi.

Yeni nesil serbest bölgeler geliyor
Serbest bölgelerle ilgili olarak Bakan Pekcan “İhtisas Serbest Bölgeleri ile hedefimiz Türkiye ihracatındaki payı yüzde 3,5 olan yüksek teknolojili ürün ihracatımızı yüzde 5’lere çıkarmak” dedi. Yeni nesil serbest bölgelerin önemine değinen Pekcan “Bu bölgeler büyük dönüşümün küresel merkezleri hâline geliyor. Bizler de bu gelişmelerin bilincinde olarak, serbest bölgeleri birer kümelenmeye dayalı yüksek teknoloji üretim merkezi ve teknoloji seralarına dönüştürmeyi hedefliyoruz” açıklamasında bulundu.

15 bin 500 firmaya Eximbank desteği
Eximbank ile ilgili yapılacak çalışmalara da değinen Pekcan “KOBİ’lerin yüzde 75’inin desteklenmesini, ihracatı destekleme oranının yüzde 29’a çıkartılmasını hedefliyoruz. Bu kapsamda desteklerden yararlandırılacak ihracatçı sayısını 15 bin 500’e destek tutarını da 70,4 milyar dolara çıkaracağız” dedi.

Akıllı ihracatın yolu açılıyor
* “Akıllı İhracat Platformu” kapsamında ihracatçı firmalar yurt dışındaki potansiyel alıcıların iletişim bilgilerine ulaşabilecek. Bu platform içerisinde bir chatbot firmalara 7 gün 24 saat hizmet verecek.
* Veri Analitiği Mükemmeliyet Merkezi kurulacak. Türkiye’nin ticaret verileri bu merkezde toplanacak.
* E-ihracat teşvik edilecek. Gümrük işlemleri sınır ötesi e-Ticaret ihtiyaçları çerçevesinde yeniden şekillendirilecek.
* Sanal fuarlarlara ağırlık verilecek.
* Firmaların bürokratik işlemlerin azaltılması amacı ile Dâhilde İşleme Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi, Vergi Resim Harç İstisnası, Belgesiz İhracat Kredileri Programları ve Devlet Yardımlarına ilişkin tüm süreçleri kapsayan bir otomasyon sistemi faaliyete geçecek.
* Girişimcilerin bilgi ve eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere İhracat Akademisi hayata geçirilecek.
* Daha fazla firmanın ihracata yönelmesini sağlamak amacıyla 81 ilde Melek Yatırımcı Ağı kurulacak. Şu anda 3 pilot ilde başlatılan uygulama yıl sonuna kadar 16 ilde uygulanmaya başlayacak. Ayrıca TİM ve TOBB öncülüğünde İhracat Destek Ofisleri kurulacak.
* MEB ile birlikte Dış Ticaret Meslek Liseleri kurulacak.