Helikopterle para yağacak

Küresel ekonomideki daralma eğilimi alınan birçok önleme rağmen engellenemezken; analistler, mali politikaların yetersiz kalması durumunda “helikopter para” kartının kullanılabileceğini belirtiyor. 2008’deki küresel krizin ardından literatüre iyice yerleşen ‘helikopter para’ tabiri; devletlerin büyüme ve harcamayı artıramadığı durumlarda, belli bir döneme mahsus olmak üzere “harcamaları artırmak amacıyla piyasaya sıfır faizli ve yerine göre karşılıksız para verilmesini” ifade ediyor. Artan belirsizlikler, ticaret savaşları ve siyasi gerilimler başta olmak üzere çeşitli sebeplerden dolayı ekonomik aktivite, küresel anlamda düşüş eğilimini sürdürüyor. Analistler, merkez bankalarının para politikası araçlarını radikal biçimde kullanarak hakim trendi değiştirmeye çalıştığını ancak mali politikaların desteği olmadan bu çabalarının “beyhude” olduğunu vurguluyor.

TEŞVİKLER ARTMALI
120 milyar doların üzerinde varlığı yöneten Bridgewater Associates’ın kurucusu ve yöneticisi Raymond Dalio; para politikasını üç evreye ayırdığını, birinci evrenin yalnızca faizlerle belirlendiğini, ikinci evrede parasal genişlemenin olaya dâhil olduğunu kaydetti. Bugün ilk iki evrede kullanılan para politikası araçlarının etkilerinin sınırlı kaldığını vurgulayan Dalio; düşük, hatta negatif faiz evresinin, bu iki stratejinin saf dışı kalmasından sonra ortaya çıktığına dikkati çekti. Yaklaşan ekonomik döngüde, merkez bankalarının ekonomiyi canlandırmak için yerleşiklere doğrudan fon sağlamak zorunda kalabileceğini belirten Dalio “Sadece ‘helikopter para’ ile müdahale yeterli olmayabilir. Merkez bankaları, sadece para vermekle kalmamalı. Ayrıca, insanları harcamaya teşvik etmeli. Yapılacak müdahalenin büyüklüğü ve yönetiminin iyi hesaplanması gerekmektedir. Aksi takdirde yarar sağlamaktan çok zarar verebilir” uyarısında bulunuyor.

PİYASALAR SORAR!
Yardeni Research şirketinin başkanı Edward Yardeni de; merkez bankalarının, 2008 küresel finansal kriziyle birlikte enflasyonu ve büyümeyi artırmak için araç çeşitliliğine gittiğini, bunların içinde negatif faiz oranları, sözle yönlendirme ve parasal genişlemenin olduğunu belirtti. Bu araçların artık geleneksel hâle geldiğini kaydeden Yerdani, şunları söyledi: Şimdi ise modern para teorisi ‘helikopter para’ konusu üzerine eğiliyor. Bu gibi konular para politikası için uç noktalar. Ancak düşük büyüme ve düşük enflasyonla karşı karşıya kalındığında ‘helikopter nerede?’ diye sorulacak.