Hedef enflasyonda tek hane, 15 bin dolar millî gelir

CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ VE EMRAH ÖZCAN'IN HABERİ - Türkiye’nin ekonomideki 3 yıllık yol haritası olarak nitelendirilen Orta Vadeli Program (OVP) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından açıklandı.

2024-2026 dönemine ilişkin temel ekonomik göstergelerin yer aldığı OVP’de “afet yaralarının sarılması ve afet risklerinin azaltılması’, ‘makroekonomik ve finansal istikrarın sağlanması ile enflasyonun tek haneye düşürülmesi’, ‘yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifinde büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi’ ve ‘sosyal adalet ve refahın güçlendirilmesi’ başlıkları altında dört ana hedef ortaya kondu.

Ayrıca OVP’de 7 öncelikli yapısal reforma karar verildi. Bunlar ‘büyüme ve ticaret’, ‘beşeri sermaye ve istihdam’, ‘fiyat istikrarı ve finansal istikrar’, ‘kamu maliyesi’, ‘afet yönetimi’, ‘yeşil ve dijital dönüşüm’ ile ‘iş ve yatırım ortamı’ olarak sıralandı.

İşte OVP’nin öne çıkan başlıklar:

ENFLASYON: Enflasyonun 2023 yılı sonunda yüzde 65, 2024’te yüzde 33, 2025’te yüzde 15,2, 2026 sonunda ise yüzde 8,5 ile tek haneye düşmesi hedefleniyor.

BÜYÜME: Türkiye’nin bu yıl 1 trilyon 67 milyar dolar millî gelire ulaşılması, kişi başına gelirin de 12 bin 415 dolar olması bekleniyor. Millî gelirin gelecek yıl 1 trilyon 119 milyar dolara, 2025’te 1 trilyon 205 milyar dolara ulaşması hedefleniyor. 3 yıllık dönem sonunda ise 1 trilyon 318 milyar dolarlık bir ekonomik büyüklüğe, kişi başına da 14 bin 855 dolar gelire ulaşılması öngörülüyor. 2023’ün ilk yarısında yüzde 3,9 büyüme gerçekleşmişti. 2023’ün ikinci yarısında turizm ve ihracatın katkısıyla, yılın 4,4 büyüme oranıyla kapatılması hedefleniyor. Büyümenin 2024’te yüzde 4, 2025’te yüzde 4,5, 2026’da yüzde 5 olması bekleniyor.

İSTİHDAM: Üç yıl içerisinde 2 milyon 727 bin kişilik yeni istihdam sağlanacak. Bu, her yıl için 909 bin kişilik istihdama karşılık geliyor. İşsizlik de orta vadede tek haneye düşürülecek. Bu yıl yüzde 10,1 olarak gerçekleşmesi beklenen işsizliğin, 2024’te yüzde 10,3 çıktıktan sonra 2025’te yüzde 9,9 ve 2026’da 9,3’a düşmesi bekleniyor.

İHRACAT-İTHALAT: OVP’nin önemli hedeflerinden biri de ihracat. Buna göre; ihracatın 2023’te 255 milyar dolar olması beklenirken, bu tutarın 2024’te 267 milyar dolar, 2025’te 283,6 milyar dolar, 2026’da 302,2 milyar dolara ulaşması hedefleniyor. Öte yandan, 367 milyar dolar seviyesindeki ithalatın da gelecek yıl 372,8 milyar dolara, 2025’te 388,9 milyar dolara, 2026’da 414 milyar dolara çıkacağı öngörülüyor.

CARİ İŞLEMLER: Turizm gelirlerinin bu yıl 55,6 milyar dolara bulması bekleniyor. Turizm gelirlerinin 2024’te 59,6 milyar dolar, 2025’te 63,7 milyar dolar, OVP sonunda da 71,3 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. 2023 sonunda cari açığın millî gelire oranının yüzde -4 olacağı tahmin ediliyor. Cari açığın milli gelire oranının 2024’te yüzde -3,1, 2025’te yüzde -2,6, 2026’da ise yüzde -2,3 olması bekleniyor. Cari açık düşerken, yut içi tasarruflar artırılacak. OVP döneminde yurt içi tasarrufların millî gelire oranla yüzde 1,6 puan artacağı tahmin ediliyor.

BÜTÇE: OVP’de bütçe konusunda da planlama yapıldı. Merkezî Yönetim bütçe giderinin 2023’te 6 trilyon 562 milyar lira civarında, merkezi yönetim bütçe gelirinin ise 4 trilyon 929 milyar lira civarında olması bekleniyor. Bu yıl için bütçenin 1,6 trilyon civarında açık vermesi öngörülüyor. Öte yandan, 2024’te 11 trilyon lira gider, 8,4 trilyon lira gelir olması ve bu çerçevede 2,6 trilyon lira açığın olması bekleniyor. 2025’te de 12,7 trilyon lira gider, 10,9 trilyon lira gelir hesaplanırken, açığın 1,9 trilyon liraya gerilemesi öngörülüyor. 2026’da da bütçede 14,8 trilyon lira gider, 12,9 trilyon lira gelir hesaplanırken, açığın yine 1,9 trilyon lira civarında olması bekleniyor.

DÖVİZ KURU: OVP’deki projeksiyonlara göre 2023 Dolar/TL tahmini 23,9; 2024 tahmini 36,8; 2025 tahmini 43,9; 2026 için 47,8 oldu.

"ENFLASYONU BESLEYEN TÜKETİM ARTIŞLARI ÖNLENECEK"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyon sorununun ülkenin gündeminden kaldırılacağını söyledi. Program döneminde para, maliye ve gelirler politikalarını tüm araçlarıyla uygulayarak enflasyonu artıran yapısal unsurları ortadan kaldıracaklarını belirten Erdoğan, şöyle konuştu. OVP’ye desteğimiz tam. Mali disiplin ile desteklenen dezenflasyon süreci güven ve istikrar ortamını pekiştirerek iş ve yatırım ortamımızı iyileştirecek, ihracat odaklı sürdürülebilir bir büyüme iklimi sağlayacaktır. Orta vadede bir taraftan tek haneli enflasyon hedefi ile uyumlu gelirler politikası izlerken diğer taraftan vatandaşlarımızın özellikle sabit ve dar gelirli kesimlerimizin alım gücünü yükselteceğiz. Program ile istihdamı artıracak sağlıklı bir yatırım ve iş yapma zemini oluşturmayı amaçlıyoruz. Makro ihtiyati politikalarda sadeleşmeye giderek ekonomik dengeleri bozucu ve enflasyonu besleyen tüketim artışlarını önleyeceğiz. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracata dayalı büyüme politikaları ile fiyat istikrarı odaklı olarak reel sektörü destekleyen finansman sağlayacağız. İhracatımızı 300 milyar doların, turizm gelirlerimizi ise 70 milyar doların üzerine çıkartarak mal ve hizmet ihracatı gelirlerimizi tarihî seviyelere ulaştıracağız. 3 yıllık dönemin sonunda cari işlemler açığının yüzde 4’ten yüzde 2 civarına inmesini öngörüyoruz.

DEPREM HARCAMALARI İÇİN 3 TRİLYON LİRA KAYNAK

OVP’de deprem harcamalarına özel yer verildi. 2023’te depreme ayrılan bütçe 762 milyar lira olurken, bu tutarın 2024’te 1 trilyon 62 milyar lira, 2025’te 566 milyar lira, 2026’da 380 milyar lira olması bekleniyor. Toplamda 3 trilyona yakın kaynak, afetin yaralarını sarmak için kullanılacak.

İlgili Haber

OVP ile yıl sonu tahminleri değişti: İşte enflasyon ve dolar tahmini

Ekonomistler, OVP'yi değerlendirdi: Büyüme tahminleri gerçekçi

ÖNGÖRÜLEBİLİRİK ARTTI

DEİK Başkanı Nail Olpak: OVP’nin özel sektör için geleceği planlama açısından ufuk açıcı bir yol haritası olduğunu görüyoruz. Tüm çevrelere öngörülebilirlik sağlamasından dolayı büyük memnuniyet duyuyoruz. İstikrar ve güven ortamının sürdürülmesi adına da ekonomi ve ticaretimizin geleceğine pozitif katkı sunulacağının sinyallerini alıyoruz.

ORTAK AKLIN BİR ÜRÜNÜ

TİM Başkanı Mustafa Gültepe: Program, ortak akıl ve istişarenin bir ürünü. Programda ihracat odaklı sürdürülebilir bir büyüme iklimi oluşturulması ana başlıklar arasında yer alıyor. Açıklanan makro hedefler arasında özellikle ihracat ve istihdama yönelik hedefler gerçekçi ve uygun.

POZİTİF BİR ROTAYA GİRECEK

İTO Başkanı Şekib Avdagiç: Orta Vadeli Program piyasa beklentilerinin yönetilmesi için önemli bir çıpa vazifesi görecek. OVP ile birlikte enflasyonla ilgili bozulan beklentilerin pozitif bir rotaya gireceği yeni bir dönem başladı. İş dünyası olarak OVP’deki hedeflerde yeni yatırım planlarımızla yer alacağız.

NİTELİKLİ ÜRETİME KATKI SAĞLAR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: OVP’de üretimin, sanayinin ve nitelikli üretimin öne çıkartılmasını değerli buluyorum. Nitelikli ve sürdürülebilir bir kalkınma, ekonomik büyüme hepimizin arzusu. OVP’den en önemli beklentilerimizden biri atılacak olan yapısal adımlar.