TCMB Başkanı Erkan 3. Enflasyon Raporunu açıkladı: Enflasyonda iyileşme 2024'te
Ekonomi Haberleri
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, 3. Enflasyon Raporu'nu açıkladı. İlk kez basının karşısına çıkan Erkan, enflasyonla mücadeleye ilişkin dikkat çeken mesajlar verdi. Erkan, dezenflasyon için 2024 yılını işaret etti.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından, ekonomi yönetiminin başına Mehmet Şimşek'in geçmesiyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) başkanlık koltuğunu devralan Hafize Gaye Erkan, 3. Enflasyon Raporu’nu kamuoyuna açıkladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İdare Merkezi'nde gerçekleştirilen toplantıda Erkan şu ifadeleri kullandı:
SIKILAŞTIRMA ENFLASYON DÜŞENE KADAR SÜRECEK
"Merkez Bankası'nda temel amacımız fiyat istirkarıdır. Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için parasal sıkılaştırma sürecine başladık. Parasal sıkılaştırmayı kademeli olarak güçlendireceğiz. Seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırmaya devam edeceğiz.
ENFLASYONDA İYİLEŞME 2024 YILINDA
Öngördüğümüz dezenflasyon öncesi geçiş sürecindeyiz. Dezenflasyon zeminini dikkatle oluşturuyoruz. Enflasyon kısa vadede bir yükseliş gösterebilir. Enflasyonda ana eğilim iyileşmesini 2024 yılı ikinci çeyreğinde hissedeceğiz. Sıkılaştırma etkisinin bir kısmı 2023 sonunda hissedilecektir. Dezenflasyon süreci dönemine girildiğinde, göreli fiyatlarda geçici düzeltmeler yerini kur istikrarı, iyileşen cari denge, mali disiplin, sermaye akımlarında kalıcı güçlenme ve artan rezervlere bırakacaktır. Dezenflasyon sürecinde enflasyonun ana eğilimi ve beklentiler tutarlı bir şekilde iyileşmeye başlayacaktır.
FİYAT İSTİKRARI 2025 YILINDA SAĞLANACAK
2025 yılı sonrasını ise istikrar döneminin başlangıcı olarak görüyoruz. Bu dönemde enflasyondaki gerileme hızlanırken, öngörülebilirlik artacaktır. Kalıcı olarak gerileyen enflasyona, yatırımlar ve nitelikli büyüme eşlik edecektir. Enflasyondaki gerilemede döviz kurundaki istikrar ve gerileyen küresel emtia fiyatları etkili olmuştur. Geniş kapsamlı gösterge seti Haziran ayında enflasyonun ana eğiliminde güçlenmeye işaret etmiştir. Göstergeler tüketimde ivmelenmeye işaret etmiştir. Toplam arz ise daha ılımlı seyretmektedir.
Toplam talep koşulları enflasyonist düzeyde seyretmektedir. Talebin arzdan daha hızlı gelişmesi enflasyon üzerinde risk oluşturmaktadır. Seçici kredi adımlarımızın iç talebi dengeleyeceğini öngörüyoruz. Yılın ikinci yarısında cari işlemler dengesinde belirgin bir iyileşmeyi öngörmekteyiz. Parasal sıkılaştırma süreci döviz kurundaki istikrarı destekleyecektir. Dezenflasyon enflasyon beklentilerinin çıpalanmasıyla hızlanacaktır. Fiyat istikrarı makro istikrarın olmazsa olmazıdır.
Ücret artışlarının çoğu önümüzdeki birkaç ayda fiyatların çoğuna yansıyacaktır. Hizmet enflasyonu mal enflasyonuna göre katılık arz etmektedir. Yayılım endeksi hizmet endeksi için tarihsel ortalamayı aşmaktadır.
ENFLASYON HÂLA ÇOK YÜKSEK
Enflasyon beklentileri de katılık göstermekte ve bir süredir yükselmektedir. Çekirdek enflasyon rapor döneminde sınırlı oranda gerileyerek gelişmiş ülkelerde yüzde 4.8, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 5.6 olmuştur. Gelişmiş ülkelerin tamamında olmak üzere 27 ülke merkez bankasının 19 tanesinde enflasyon halen hedeflerin üzerindedir.
Gelişmekte olan ülkelerin faiz artırımlarına gelişmiş ülkelerden daha erken başladıkları çekirdek enflasyonu düşürmekte daha başarılı oldukları görülmektedir. Ülkemizde enflasyon ekim ayındaki zirve noktası olan yüzde 85.5’ten haziran ay ı itibarıyla yüzde 38.2’ye gerilemiştir. Bu gelişmede döviz kurundaki istikrar ve gerilemeye başlayan küresel emtia fiyatları etkili olmuştur.
Haziran ayı yıllık enflasyon katkılarına baktığımızda en büyük katkı küresel emtia fiyatlarından olumlu etkilenen temel mal ve enerji kalemleri etkili olmuştur.
MEVDUAT FAİZLERİ ENFLASYON BEKLETİLERİ İLE UYUMLU
İkinci gözlemimiz bireysel kredilerdeki hızlanmanın enflasyonist etkileri kontrol altına alınmasıydı. Bireysel krediler toplamda yüzde 40 artmıştır. 2 trilyon TL’nin üzerine çıkmıştır. Bu yılın ilk ve ikinci çeyrek büyümeleri son 10 yılın 3 kat üzerindedir. Kredi büyüme iç talebi körükler.
Kredilere ek olarak likiditeyi de miktarsal sıkılaştırma yaparak sterilize ediyoruz. Parasal sıkılaştırma sürecinde kademeli ve istikrar faiz artırımını seçici kredi ile daha güçlü hale getiriyoruz. Haziran ve temmuz ayı PPK toplantılarında politika faizin yüzde 17.5’e toplamda 900 baz puan yükselttik.
Politika faizimiz yükselirken mevduat faizi geriledi. Mevduat faizleri enflasyon beklentiler ile daha uyumlu seviyelere geldi. Mevduat faizlerinin dolarizasyonu artırmayacak bir seviyede bulunmasını önemsiyoruz.
KREDİ GENİŞLEMESİ BEKLENTİLERİ BOZAR
2023 yılının ilk 6 ayında bireysel krediler kredi kartlarında yüzde 70’i, taşıt kredilerinde ise yüzde 68’i aşan oranda yükselmiştir. Bireysel krediler toplamda yüzde 40 artmıştır. 2 trilyon liranın üzerine çıkmıştır. Bu yılın ilk ve ikinci çeyrek büyümeleri son 10 yılın üç katı üzerindedir. Kredi genişlemesi iç talebi körükler, beklentileri bozar, ithalatı ve cari açığı artırmaktır. Temmuz ayı PPK toplantısında faiz artırımının yanı sıra seçici kredi sıkılaştırması kararlarımızla kredi genişlemesinin enflasyon üzerindeki etkilerini kontrol etmekteyiz.
Mevduat faizleri enflasyon beklentileri ile uyumlu seviyelere geldi. Mevduat faizlerinin dolarizasyonu artırmayacak bir seviyede olmasını önemsiyoruz. Bu yüzden miktarsal sıkılaştırma kararı verdik. Zorunlu karşılık adımıyla sistemden 450-500 milyar TL çekilecektir. Finansal kaynakların arz yerine tüketime yönelerek fiyat istikrarını bozmasına seçici kredi sıkılaştırması ile engellemeyi hedefliyoruz. Taşıt kredilerinde büyüme sınırını yüzde 2’ye indirdik. Kredi kartı nakit kullanımları kredi mevduat hesaplarına uygulanan aylık azami faiz oranlarını yükselterek iç talebin dengelenmesini hedefliyoruz. TL ticari kredilerde birinci kademe kaldırılmıştır.
REZERVLER 113 MİLYAR DOLARI AŞTI
Rezervler Haziran'dan beri güçlü bir artış göstermektedir. Rezervlerimiz 113 milyar doların üzerine yükselmiştir. Risk primimizde de olumlu bir seyir izlenmiştir. Risk priminin düşüşle Haziran'dan bu yana 1,5 milyar dolarlık portföy girişi gerçekleşmiştir. Kur oynaklığı da gerilemektedir. Para politikamızın piyasalar üzerindeki olumlu etkileri olduğunu görmekteyiz.
ENFLASYON TAHMİNİ YÜKSELDİ
- TCMB'nin 2023 yılı ortalama ithalat fiyatları değişim tahmini - %9,5 (Önceki -%9,8)
- TCMB'nin 2024 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %35,0 (Önceki %11,5)
- TCMB'nin 2023 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %61, (Önceki %27,9)
- TCMB'nin 2024 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 76,3 dolar (Önceki 73,6 dolar)
- Enflasyonun 2023 yıl sonunda %58,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %22,3)
- Enflasyonun 2024 yıl sonunda %33,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %8,8)
- Enflasyonun 2025 yıl sonunda %15,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %5,0)
"TL TASARRUF ENSTRÜMANLARI ÇEŞİTLENECEK"
Para politikası tepkimizi enflasyonun ana eğilimini düşürmeye odaklı veriyoruz. Çalışmalarını başlattığımız TL tasarruf enstrümanlarını çeşitlendireceğiz. Sermaye piyasalarının derinleşmesini destekleyeceğiz."
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan enflasyon raporu sunumunun ardından basın mensuplarının sorularını cevapladı.
"HİÇBİR ZAMAN BENDEN SİYASİ BİR AÇIKLAMA ALMAYACAKSINIZ"
Erkan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faiz ile ilgili sözlerinin hatırlatılmasına dikkat çeken cevap verdi. Erkan, "Merkez Bankası başkanı olarak benden hiçbir zaman siyasi bir açıklama almayacaksınız. Geçiş sürecinde dış finansmanın iyileşmesinin devamını bekliyoruz. Bir kere yaptık bitti diye bir olay yok, düzenlemeler devam edecektir. Biz bir kur seviyesi hedeflemiyoruz, ancak kurdaki aşırılıklar görüldüğünde de müdahale, aşırılıklığı ve oynaklığı azaltmak Merkez Bankası'nın görev tanımındadır. Şeffaflık adına Hazine protokolü kullanmıyoruz, doğrudan satışları bankalara yapıyoruz. Kesinlikle yatırımcı toplantılarını en kısa zamanda yapacağız." dedi.
"500 TL'LİK BANKOT ÇIKACAK MI?"
Erkan, yüksek tutarlı banknot basılmasının gündemde olup olmadığına ilşkin soruyu "Şu an üstünde çalışmıyoruz. Enflasyonla mücalede hedefimiz." şeklinde yanıtladı.
"MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZDIR"
Erkan, Merkez Bankası’nın bağımsız olup olmadığına ilişkin, “TCMB tamamıyla bağımsız bir kurumdur. Atacağımız adımlar, veri odaklı ve şeffaf bir şekilde olacaktır. Bunun aksi düşünülemez. Zaten PPK’da bir değişim söz konusu. Attığımız adımlar söz konusu olduğu zaman aksiyonlarımızda bu bellidir” diye konuştu.
BU VİDEO DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
'da Takip Edin!
