Gıdada erken uyarı sistemi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Gıdada fahiş fiyata izin vermeyiz" diyerek ekonomi yönetimine verdiği talimat doğrultusunda, ilgili bakanlıklar, çalışmalarını hızlandırdı. Gıda Komitesi, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın başkanlığında yaptığı toplantıda her kurumun gıdada fiyat artışının önlenmesi için yapacağı çalışmalar masaya yatırıldı. Gıda Komitesinde fiyatlardaki artış ve stokçuluğun önlenmesine yönelik çalışmalar yapılacak. Bu çalışmalar dâhilinde ve gerekmesi hâlinde gümrük vergisi düzenlemeleri, ithalat yapılması veya ihracatın geçici olarak sınırlanması gibi tedbirler yer alacak. Her kurumun gıda fiyatlarındaki artışın önlenmesi için yapacağı çalışmaların değerlendirildiği toplantıda ayrıca kurumlar arası koordinasyon sıkılaştırılacak, ihbarlar anında değerlendirilecek. Bunun için Gelir İdaresi Başkanlığı da ALO 189 hattını, vatandaştan gelecek şikâyetlere açtığını duyurdu.

ÜRETİCİ, ARACI, SATICI ÜÇGENİ ANLIK TAKİPTE
Kurumlar arası iş birliği programına göre Rekabet Kurumu rekabeti bozan kişi ve kurumları anlık takip edecek. Üretici, aracı, taşımacı ve nihai satıcıların faaliyetleri izlenecek. Gelir İdaresi Başkanlığı da haksız fiyat artışı ile stokçuluk yapanları anında takip ediyor. Haksız Fiyat Artışı Stokçuluk İhbar Bildirimi menüsü, "gib.gov.tr"de devreye alındı. Aynı zamanda ALO 189 ihbar hattı kuruldu. Vatandaşlar internet sitesi veya telefon aracılığıyla bilgi alacak, ihbarını iletebilecek. GİB ayrıca vergi indirimlerinin uygulanıp uygulanmadığını da denetleyecek. Denetimlerde Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) da rol üstlenecek. Öte yandan tonlarca tarımsal ürünün saklama ve nakliye aşamalarında zayi olduğu, bu kaybın ise tüketiciye fiyat artışı olarak yansıdığı değerlendirilirken bu ürünlerin taşınmasında uygun ambalaj ve soğutmalı araç teşvikleri artırılabilecek.

HAKSIZ ARTIŞA GEÇİT YOK
Üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin fahiş fiyat artışı ve stokçuluk uygulamalarına yönelik her türlü tedbiri almak amacıyla geçen yıl Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu oluşturuldu, haksız fiyat artışında bulunanlara 100 bin 910 liraya, stokçuluk yaptığı tespit edilenlere de 545 bin liraya varan cezalar uygulanıyor. Ani denetimlerin yanı sıra vatandaş ihbarları da baskın ve cezaya konu olabiliyor.

HEDEF KALICI DÜŞÜŞ
Gıda Komitesi dönemsel toplantılarda fiyatlardaki mevsimsel gelişmeleri ele alıyor. Toplantılarda ayrıca bu mevsimsel etkileri azaltacak, gıda fiyatlarında kalıcı düşüş sağlayacak, tarım üretiminde maliyetleri düşürecek yapısal dönüşüm adımları da şekillendiriliyor.

İHRACAT YOKSA YUMURTA YOK
Yumurta üreticileri, tane fiyatının 1 lirayı geçmesinin üreticinin kabahati olmadığını savundu. 17 aydır zarar eden üreticiden 52 kuruşa çıkan yumurtanın maliyetinin 55 kuruş olduğunu söyleyen Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon "Fiyatları yukarı çektik ama sebebi yem fiyatları. Biz zarar ederken marketler fahiş fiyatla satış yapıyor, yüksek kâr ediyor" dedi. Yumurta fiyatının yükselmesinde ihracatın rolü olduğu iddialarına da Afyon “İhracatımız 2018'de 430 milyon dolar, 2020'de 285 milyon dolara indi. Üretici ihracat yapmazsa, zarara katlanamaz, tavuğunu keser, üretim azalır, fiyat daha da yükselir” dedi.

ARZ VE TALEBE GÖRE ACİL DURUM
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın ev sahipliğinde, Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın yanı sıra Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel'in katıldığı toplantıda gıda ve içecek grubunda ileriye dönük üretim ve fiyat gelişmelerini öngörecek veri tabanlı çalışma yapılması kararlaştırıldı. Buna göre arz belirlenecek, taleple karşılaştırılacak ve buna göre hızlı karar alınacak.