File 200 liraya dolmuyor, almayın, düşsün!

Ekonomi Servisi

Market ve pazarlarda sebze ve meyvelerin yanına yaklaşılmıyor. Mevsim sebze ve meyveleri bile geçen yılın en az iki katı fiyatına satılıyor. Evinin sadece haftalık sebze ve meyve ihtiyacını karşılamak için pazara çıkan bir tüketicinin, 100 lirayla bu ihtiyacını gidermesi neredeyse imkansız. Sadece kış sebzeleri ve meyvelerinden birer kilo almaya 100 lira yetmiyor. Üretici büyük kentlerdeki pazarlardan görüntüleri görüp, market etiketleriyle karşılaşınca şaşkınlığını gizleyemezken, İstanbul’daki hal komisyoncuları “Bu fiyatlar olacak gibi değil. Tüketici almayarak tepki göstermeli. Fiyatlar ancak böyle düşer” diyor.
İstanbul Meyve ve Sebze Komisyoncuları Derneği (İMESKOM) Başkanı Burhan Er “Son günlerde tam anlamıyla fırsatçılık yapılıyor. Antalya’da yağış, hortum görünce etiketleri şişiriyorlar” ifadesini kullandı. Bazı marketlerin ise özellikle etrafta pazar kurulan günlerde 1-2 ürünün fiyatını düşürüp daha az kârla satarken, diğer ürünlerinin fiyatını artırdığını söyleyen Burhan Er “Tüketici de 1 üründen kâr ederken 10 üründen zarar ediyor. Tüketici bilinçli davranmalı, fırsatçılık yapanlara, fahiş fiyat uygulayanlara ürünlerini almayarak tepki göstermeli” dedi.

PAZARDA FİYAT 3'E KATLANDI
Türkiye genelinde etkili olan olumsuz hava şartları pazar tezgâhlarını vurdu. Pazarda dahi biber 10-12, marul 4, soğan 7,5 lira ve patlıcan 12 lira fiyatla satılıyor. 40 senedir pazarcılık yapan Emin Özkaya, fiyat artışlarının tek sebebinin hava şartları olduğunu söylüyor. Özkaya, “Biz de fiyatlardan şikayetçiyiz. Vatandaş gelmez oldu” diyor. Serkan Budak da “Müşteri bizden kaynaklı diye bize tepki gösteriyor ama alış fiyatlarımız çok yüksek. Sürüm azaldı, satış yok. Biz de zor durumdayız” diyor. Süleyman Şahin de “Biz alıp satıyoruz. Saklayamayız ki. 15 gün saklasan çöpe ararsın domatesi. Fiyat yüksek ama ister istemez alıyoruz. Fiyatlar 15 güne kadar rayına girer” diyor.

SEPET DE DOLMADI FİLE DE
İster marketten alışveriş yapın, ister pazardan; sepeti, fileyi doldurmak çok zor. Birkaç marketten fiyat alarak oluşturduğumuz listeye bakıldığında, kış sebze ve meyvelerinden 1’er kilo almak bile çok zor. 4 kişilik bir aile için bile bu fiyatlarla 1 haftalık sebze-meyve alışverişini 100 liraya yapmak ise pek mümkün olmuyor.

KURUTUN, DONDURUN, KONSERVE YAPIN
Eski geleneklerin de unutulduğunu hatırlatan Burhan Er “Eskiden hanımlar fasulyesini, biberini kurutur ya da konserve yapardı. Şimdi her meyve ve sebzeyi her mevsimde tüketmek istiyoruz. Haliyle pahalı. Zaten her ürün mevsiminde tüketilmeli. Turfanda biber, domates, patlıcanın ne vitamini yazı tutar, ne de tadı. Hanımlara çağrıda bulunuyorum. Kurutun, konserve yapın, dondurucuya atın ki fahiş fiyatlara karşı durabilesiniz” diyor.

ÜRETİCİDEN ALIYOR KATLAYIP SATIYOR
Bazı marketlerin üretim bölgesinden sebze ve meyveyi direkt üreticisinden alıp reyonlarında istediği fiyattan sattığının altını çizen Burhan Er “Önceden böyle değildi. Üretici malını hale gönderirdi. Fiyatlar halde belirlenirdi. Şimdi market istediği fiyatı yazıyor etikete. Bazı marketler de gücünü kullanarak rekoltesi düşen ürünü depoluyor, zamanı geldiğinde fahiş fiyattan satıyor. Meyve ve sebze halde toplanırsa fiyat denetimi daha kolay olur” diyor.
Burhan Er, temel ihtiyaç maddesi olan sebze ve meyvenin fiyatının mutlaka yetkili birimlerce denetlenmesi gerektiğini vurguladı.

ANTALYA'DAKİ SEL FİYATLARI ETKİLER
Türkiye’nin sebze ve meyve merkezi Antalya’da yaşanan fırtına, hortum ve sel sebze-meyve fiyatlarına da yansıdı. Seralarda ürün sıkıntısı yaşanıyor. Üretici ürününü, tarlasını koruma derdinde. Halde bile fiyatlar çok yüksek. Domates 3,50-6 lira, çarliston biber 9 lira, salatalık 3,50-4 lira, patlıcan 10-12 lira, brokoli 5 lira, karnabahar 3,50 lira, lahana 2,50-3, ıspanak 7-8, kereviz 5, turp 3 ve pırasa 4 lira fiyatla halden çıkıyor.