Dünyadaki olumsuz gelişmelere rağmen ekonomiden iyi sinyaller

Cari açık ilk 9 ayda yarı yarıya eridi, bütçe açığı 'kapanma' seviyesine geldi, yabancı sermaye yatırımlarını hızlandırdı. nbsp;Son dönemde ekonominin geri planda bırakıldığına dair iddiaların tersine, dün açıklanan rakamlar umut verdi. Hükümetin 'sağlam duruş' ve 'ihtiyatlı yaklaşım' olarak da ifade ettiği uygulamalar olumlu sonuçlarını rakamlara yansıttı. Bunlardan ilki, kredi derecelendirme kuruluşlarının 'not yükseltmemek' için öne sürdüğü cari açık rakamı... Uluslararası mal ve hizmet ticaretinden turizme, sermaye hareketlerine kadar birçok işlemde ülkeye gelen sermaye ile giden sermaye arasındaki farkı ifade eden cari açık, yılın ilk 9 ayında 29.59 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam yüzde 55 oranında azalmayı ifade ettiği için sevindiren bir gelişme olarak öne çıktı. Kamu maliyesinin kalitesini gösteren bütçe açığı da bu dönemde hızla azaldı. Yılın ilk 9 ayında 313.5 milyar liralık bütçe gelirine karşılık 325 milyar lira gider gerçekleşti. Bütçe sunumunu yapan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu rakamların ardından yıl sonu bütçe açığı beklentisinin yüzde 1.4'e kadar düştüğünü söyledi. Kredi derecelendirme kuruluşlarının siyasi risk uyarılarına rağmen, Türkiye'ye yabancı ilgisinin devam ettiği de, ülkedeki 20. yılını kutlayan Japon Toyota'nın, 4x2 arazi araçlarının üretime başlayacağını açıklamasıyla ispatlanmış oldu. Küresel büyümenin paralelinde Türkiye'de de azalan büyüme hızı istihdam artış hızını yavaşlatsa da, ekonomi çevreleri ve uzmanları, azalan bütçe açığı ve cari açığın, kamu maliyesindeki sıkı duruşun bir sonucu olduğunu, başarılı ekonomik uygulamaların ise hem sermaye hareketleri, hem de doğrudan yatırım için uygun ortam oluşturduğuna dikkat çekiyor.


BÜTÇE AÇIĞI KAPANIYOR
Yeni vergi çalışması yok

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eylül ayında bütçe açığının 9.2 milyar lira olduğunu, yılın ilk 9 ayındaki açığın ise 11.9 milyar lira olarak gerçekleştiğini söyledi. Şimşek, ocak-eylül dönemi merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçları, yıl sonu bütçe gerçekleşme tahmini ve 2015 merkezi yönetim Bütçe Kanun Tasarısı ile ilgili düzenlediği basın toplantısında, ocak-eylül döneminde bütçe giderlerinin yüzde 10.5 artışla 325.4 milyar liraya, gelirlerin ise yüzde 8.1 artışla 313.5 milyar liraya çıktığını söyledi. Basın toplantısında soruları cevaplarken, lüks otomobilden kürke kadar bazı lüks ürünlerde vergi artışına dair iddiaları cevaplayan Şimşek, "Şu aşamada yeni vergi konusunda somutlaşmış bir çalışma yok. Vergi oranlarında herhangi bir artış öngörmüyoruz" dedi. Gelecek yıl gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) büyüklüğünü 1 trilyon 945 milyar lira olarak öngördüklerini hatırlatan Şimşek, "2015'te de enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam edeceğiz. Mali disiplini devam ettireceğiz. Az borçlanacağız. İnşallah bunun sayesinde de küresel çalkantılara rağmen Türkiye'deki faiz, makul bir seviyede kalmaya devam edecek" dedi.


9 AYDA 16 MİLYAR DOLAR AZAZLDI
Cari açığa 'altın' vuruş
Yabancı yatırımlar 8.6 milyar dolara yükselip altın ithalatı 8.9 milyar dolardan 357 milyon dolara gerileyince cari açık yüzde 55 azaldı



Kredi derecelendirme kuruluşlarının not artırmamak için geçmişte öne sürdükleri 'cari açık' yarı yarıya azaldı. Merkez Bankası verilerine göre cari işlemler açığı, ocak-ağustos ayları arasında, geçen yılın aynı dönemine göre 16 milyar 199 milyon dolar düşüşle 29 milyar 586 milyon dolar oldu. Bu, geçen yıla göre yüzde 55 düşüşü ifade ediyor. Bu dönemde dış ticaret açığı 40 milyar 819 milyon dolar, net hizmet gelirleri 16.5 milyar dolar, gelir dengesi açığı ise 5 milyar 816 milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde turizm gelirleri 19 milyar 18 milyon dolar, turizm giderleri 3.4 milyar dolar olurken, ülkeden net çıkışlar 906 milyon dolar azalarak 5 milyar 568 milyon dolar olarak gerçekleşti. Verilere göre, geçen yılın ilk 8 aylık döneminde 8 milyar 920 milyon dolar olan net altın ithalatı, bu yılın aynı döneminde 357 milyon dolara gerileyerek cari açığa önemli katkı sağladı. Yabancı yatırımcının Türkiye'de gerçekleştirdiği net yatırımlar da ilk 9 ayda 8.64 milyar dolara yükseldi.


PETROL 80 DOLARA DOĞRU
Depolar ucuza dolacak
Petrol düşüyor, tüketici seviniyor. Uluslararası piyasalarda 84 dolara kadar gerileyen petrol fiyatları, iç piyasada akaryakıt fiyatlarında indirimi beraberinde getirdi. Dünyada büyümenin düşük seviyede kalması, ABD'nin 40 yıllık petrol ihracatı yasağını kaldırabileceği beklentisi ve OPEC'in 'üretimi kısmama' kararıyla son 4 ayda yüzde 25'e varan oranda düşen petrol, 84 dolara kadar geriledi. Petrol fiyatlarındaki düşüşü önlemesi beklenen Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) petrolde talep artış tahminini aşağı çekmesine rağmen üretimi kısmayacağını açıkladı. Geçtiğimiz haziranda 115.5 dolara kadar tırmanan petrol, bu kararla düşüşünü hızlandırınca, iç piyasada benzin fiyatları indirildi. İndirimle, Ankara'da litresi 4.91 lira olan 95 oktan kurşunsuz benzinin fiyatı, 4.81 liradan satılmaya başlandı. İstanbul ve İzmir'de ise 4.90-4.93 TL arasında satılan benzinin litresi 4.80-4.83 TL aralığına geriledi. Bu illerde 4.93-4.95 TL olan 97 oktan benzinin fiyatı da 4.83-4.85 TL'ye düştü.