Dünya yeni bir krize sürükleniyor: Fiyatı yüzde 433 zamlandı, lityumda kıtlık başladı
EKONOMİ Haberleri
Otomotiv endüstrisinin pandemi döneminde yaşadığı çip krizinin yerini yeni bir kriz alacak gibi görünüyor. Rusya'nın Ukrayna topraklarındaki işgal girişimi sonrası tüm dünyada artan metal fiyatlarından elektrik araç üretiminin ana maddelerinde sayılan lityum da etkilendi. Azalan üretim, talebin gerisinde kalırken fiyatlar da bir yılda yüzde 433 arttı.
Tüm dünyayı etkileyen çip krizi nedeniyle araç üretiminde sıkıntılar yaşandı, fiyatlar katlandı. Birçok dev şirket üretimlerini azaltıp fabrikalarını kapatmak zorunda kaldı. Çip krizinde sıkıntılar yavaş yavaş aşılırken yeni bir kriz baş gösterdi. Uzmanlar, çip sorununun ardından sektörde bu kez de lityum sıkıntısı yaşabileceğini belirtiyorlar.
Elektrikli araçların temel ihtiyacı olan bataryaların ana maddesi olan lityumda üretim, son zamanlarda talebin gerisinde kalıyor. Lityum fiyatları buna bağlı olarak bir yılda yüzde 433 arttı. Bu durum, elektrikli araç üreticilerinin endişelenmesine neden oldu. Tesla, Volkswagen ve Mercedes gibi şirketler 2022'nin ilk üç ayında rekor sevkiyat yaparken, elektrikli araç satışları tüm zamanların en yüksek seviyesinde. Ancak talepteki artışa karşın uzmanlar yeterli lityumun bulunup bulunmadığından emin değil.
TALEPTE 40 KAT ARTIŞ BEKLENİYOR
Dünya Gazetesi'nin haberine göre; geçtiğimiz günlerde Tesla'nın CEO'su Elon Musk, lityum üretiminin çok yavaş olduğunu ve fiyatların 'çılgın' seviyelere geldiği söylemişti. Musk'ın 'sektörü zor günler bekliyor' uyarısı ile dikkatler lityum piyasasına çevrildi.
'Modern zamanın beyaz altını' olarak bilinen lityuma talebin, 2025 yılında bugünkünün iki katına çıkması bekleniyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Sürdürülebilir Kalkınma Senaryosu (SDS) çerçevesinde ise 2040 yılına lityum talebinin 40 kat artış göstermesi bekleniyor. Bu da fiyatlarda patlamaya neden oluyor.
Benchmark Mineral Intelligence'a göre; lityum fiyatları geçen yıl yüzde 280'lik bir artışın ardından ilk çeyrekte iki katından fazla arttı. Yani fiyatlar son 1 yılda yüzde 433 yükselerek ton başına 480 bin 500 yuan (yaklaşık 74 bin dolar) seviyesine yükseldi. Bu sıçrama elektrikli araç üreticilerini endişelendiriyor.
ARZ, TALEBİN GERİSİNDE
Maden çevrelerinde 'Bay Lityum' olarak bilinen madencilik uzmanı Joe Lowry, geçtiğimiz günlerde Blomberg'e yaptığı açıklamada, önümüzdeki iki yıl içinde arzın önemli artış sağlanmasına karşın talebin gerisinde kalacağını, dolayısıyla piyasada açığın büyümeye devam edeceği uyarısını yaptı.
Lowry'nin tahminleri diğer kuruluşlarla örtüşüyor. Örneğin BloombergNEF, batarya üretiminde kullanılan başlıca lityum kimyasalları olan lityum karbonat ve hidroksit fiyatlarının, öngörülen arz açıklarının bir sonucu olarak 2030 yılına kadar yükselmeye devam edeceğini öngörüyor. Lityum arz sorununun otomobil üreticileri için sorun teşkil edeceği uyarısı yapılıyor. BNEF’e göre, elektrikli otomobillerin içten yanmalı motorlu otomobillerle fiyat paritesine ulaşması 2026'dan önce mümkün görünmüyor.
GELECEĞİN MADENİ İÇİN ÜLKELER HAREKETE GEÇTİ
Ülkeler, geleceğin kritik madenleri için şimdiden pozisyon alıyor. 1.7 milyon tonluk dünyanın 10’uncu büyük lityum rezervine sahip olan Meksika da lityumda söz sahibi olmak için lityum endüstrisini millileştirme planını hayata geçirdi. Meksika’nın lityum kaynaklarının değerinin ülkenin devlet borcunun dört katından fazla olduğu iddia ediliyor.
EN BÜYÜK KAYNAKLAR BOLİVYA'DA
Dünyadaki bilinen toplam lityum kaynağının yaklaşık 86 milyon ton olduğu tahmin ediliyor. Dünyada en fazla lityumun bulunduğu ülke ise yaklaşık 21 milyon ton ile Bolivya. Bu ülkeyi 19.3 milyon ton ile Arjantin, 9.6 milyon ton ile Şili takip ediyor.
Yıllık lityum üretimi ise yaklaşık 82 bin ton. Yıllık üretimde Avusturalya yaklaşık 40 bin ton ile ilk sırada yer alırken, bu ülkeyi 18 bin ton yıllık üretimle Şili ve 14 bin ton yıllık üretimle Çin izliyor.
'da Takip Edin!
