Dünya enerji sektöründe yeni trend, yüzen güneş paneli tarlaları

Cabir Turğut  - Türkiye geçtiğimiz on yılda kaydettiği ekonomik kalkınmaya paralel olarak dünyanın en hızlı büyüyen enerji piyasalarından biri hâline geldi. Sektöre son derece rekabetçi bir yapı ve büyüme için yeni ufuklar kazandıran Enerji Bakanlığı, bu alandaki dışa bağımlılığa karşı da millî politikalar geliştirmeye devam ediyor. Cari açığın en önemli sebeplerinden biri olan enerjide dışa bağımlılık, Türkiye’nin millî gelirinin önemli bir kısmını gasp ediyor. Enerji alanındaki bu soruna çözümü yenilenebilir kaynakların değerlendirilmesinde gören Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak; her fırsatta su, güneş, rüzgâr ve jeotermal yatırımlarının gerekliliğine vurgu yapıyor. 

YATIRIMCILARIN GÖZDESİ 
Bunu fark eden özel sektör yatırımcıları, yenilenebilir enerjiye yönelik atılımlarını sürdürürken, son yıllarda özellikle Japonya, Çin, İngiltere, Fransa, Avustralya, ABD ve Hindistan gibi ülkelerde yaygınlaşan yüzen güneş panelleri dünyanın yeni trendi hâline geldi.
Artan dünya nüfusu sebebiyle tabii kaynaklar son sürat tüketilme riskiyle karşı karşıya. İnsanoğlu tükettiğinin yerine geçecek ve bir önceki teknolojiye alternatif oluşturacak sürdürülebilir yeni modeller arayışında iken, bu anlamda yüzen güneş panelleri, enerji sektörünü hayli heyecanlandıran yeni bir gelişme olarak dikkat çekiyor. Sektörün gelecek trendleri hakkında önemli veriler içeren ‘BP Enerji Görünümü 2017’ raporuna göre; global enerji talebi 2035’e kadar yaklaşık yüzde 30 artacak. Kömür, petrol ve doğalgaz 2035’e kadar ana enerji kaynağı olarak kalırken, yenilenebilir enerji kaynakları da önümüzdeki 20 yılda dört kat gelişecek. Bu da hâliyle ülkeler ve bölgeler arası rekabeti beraberinde getiriyor. Bu açıdan, ülkemiz son yıllarda peşi sıra gelen yatırımlarla hem yerlilik oranını artıyor hem de alternatif kaynaklara yöneliyor. Geçen yıl sadece yerli kömür, hidroelektrik santraller, güneş, rüzgâr, tüm bu yerel kaynaklardan elde edilen enerji, toplam üretimimizin içerisinde yüzde 49,3’e çıktı. Bu senenin beklentisi yüzde 50 olarak belirlendi. 

YER BULMA PROBLEMİ YOK
Elektrik üretimi, tabii kaynaklar derken, dünya enerji sektöründe yeni  trendler neler? Şimdiden geleceğin yatırımı olarak görülen ‘yüzen güneş panelleri’nden bahsediyoruz. Aslında mantık tahmin edeceğiniz üzere, enerji üreten güneş panelini bir yere sabitlemek yerine yüzdürüyorsunuz. Üstelik yüzen güneş panelleri için tarla veya arazi bulmanıza da gerek yok. Çünkü bu paneller suyun üzerinde elektrik üretiyor. Bu sayede atıl durumdaki göl, nehir ve barajlar kullanılırken ihtiyaç durumunda yüzen panelleri bir yerden diğerine götürebiliyorsunuz. Yüzen güneş tarlalarının en önemli avantajı enerjiyi ihtiyaç bulunan yere hızlı ve etkili bir şekilde taşıyabilmesi.

EN BÜYÜĞÜ JAPONYA’DA
Bir Fransız firması olan Ciel and Terre, 2011 yılından beri suyun üzerinde yüzen güneş panellerinden enerji üretiyor. Fukushima nükleer felaketi sonrasında güneş enerjisine yönelen Japonya da yüz ölçümünden kaynaklanan dezavantajı yenilikçi projelerle dengeliyor. Japonya’nın 2015’ten itibaren uyguladığı sistem geçtiğimiz yıl itibarıyla, dünyanın en büyüğüne dönüştü. 9 bin güneş panelinden oluşan santral yılda yaklaşık 2 bin 680 MW saat elektrik üreterek 820 konutun elektrik ihtiyacını karşılayabiliyor. Bunun yanında Hindistan’da son 2 yılda yüzde 30 büyüyen sektörün kurduğu yüzen güneş tarlaları sistemi, denizde kapladığı alanın üzerini örttüğü için buharlaşmayı yani su kaybını önlüyor. Avustralya, İngiltere ve Brezilya gibi ülkeler de hızla yaygınlaşan projeler, özel sektör yatırımcıları için de önemli. Mesela, Brezilya, Kyocera firması ile sürdürdüğü dev yatırımla hidroelektrik gücünü yani nehirlerini ve göllerini güneş enerjisi santraline dö-nüştürüyor.  

İNGİLTERE’DEKİ
8 FUTBOL SAHASI KADAR
Avrupa’nın en büyük yüzen güneş tarlası ise, İngiltere’nin başkenti Londra’da faaliyete geçti. Heathrow Havalimanı yakınlarında bulunan “Queen Elizabeth 2” adlı su toplama alanı üzerine yerleştirilen, yaklaşık sekiz futbol sahası büyüklüğündeki yüzen güneş panelleri faaliyete başladı. Lightsource enerji şirketi verilerine göre, su toplama sahası üzerinde yaklaşık 57 bin metrekare büyüklüğe sahip yüzen güneş sahası, 23 bin 46 panelle 5,8 milyon kilovatsaat enerji üretecek. Yüzen güneş tarlasından elde edilecek enerji, yaklaşık bin 800 hanenin ihtiyacını karşılayabilecek.

TÜRKİYE NEDEN GEÇ KALSIN?
Yenilenebilir enerjilerde en büyük sıkıntı olarak alan yetersizliği gösterilirken; 3 tarafı sularla kaplı Türkiye, yüzen güneş santralleri için coğrafi konum itibarıyla şanslı durumda. Özellikle GAP projesi ve buradaki barajları, HES yatırımlarını düşünmek bile potansiyelimizi sunmak açısından önemli. İzmir Seferihisar Belediyesi tarafından yüzen güneş panelleri ile ilgili bir projeye 2015 yılında başlandı. Ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi de bu ayın başında ikinci yüzer güneş enerji santralini Büyükçekmece Gölü üzerinde devreye aldı. Bu iki güneş enerji santrali Türkiye‘de bir ilk olma özelliği taşıyor. Ancak bu konuda treni kaçırmamak, öncü ülkelerden olmak ve hatta yerli üretime yönelmek için kamu eliyle desteklenecek özel sektör hamlelerine acilen ihtiyaç var.