Dolardaki tırmanış enflasyonu tetikleyecek mi?

Ekonomist Mustafa Sönmez, dolarda art arda rekorlarla süren yükselişin bir çok sektörde üretim maliyetlerini yükselteceği ve enflasyonu tetikleyeceği uyarısı yaptı. Sönmez, Türkiye'nin ara malı ve sermaye malı ithalatının çok yüksek olduğunu belirterek, bu nedenle dolardaki yükselişin önümüzdeki dönemde enflasyonu tırmandıracağı uyarısı yaptı. Sönmez, ABD'de işsizliğin düşmesinin, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz artırımını daha da öne almak için sinyal verdiğini ifade ederek, dolardaki yükselişin Türkiye ekonomisindeki büyümeyi öngörülenden de fazla aşağıya çekebileceğine dikkat çekti. Sönmez, Türkiye'nin 2014 yılında 242 milyar dolar ithalat yaptığına dikkat çekerek, "Bu ithalatı ağırlıklı olarak enerji, hammadde ve sermaye malı oluşturuyor. Türkiye'de son dönemde yatırım düştü, yüzde 4.0 büyümede ısrar edilecekse bu ithalatın yapılması lazım; bu da girdi maliyetlerinin artışı anlamına gelir" dedi. Enerji ve emtia fiyatlarında ki düşüşe rağmen, lira karşılıklarının bir maliyet enflasyonuna yol açtığını ifade eden Sönmez, "Enflasyonun genel de düşmesinde dikkate alınmayan bir unsur. Ama dikkate alınsa iyi olur. ABD'de işsizliğin düşmesi faiz artırımını daha da öne almak için sinyal veriyor. Bu doların artışını hızlandır. Bu da Türkiye'deki enflasyonu tetikleyecek" diye konuştu.

"GIDA ENFLASYONU YÜKSELECEK"
Sönmez, gıda enflasyonunun 2015 yılında yine yükseleceğini belirterek, "İklim şartları ve çiftçiye yeterli desteğin verilmemesi, üretim problemini çıkaracak. Bu yıl tarıma bütçeden yüzde 2.0 pay ayrıldı. Bu yeterli değil. Gıda enflasyonu önemini bu yıl da koruyacak. Türkiye tarım ithalatçısı olamaya başladı. Bu da gıda fiyatlarına negatif bir etki yapar. İthal ettiğiniz buğdayı daha pahalıya ithal edeceksiniz. Bu da un fiyatlarını yükseltecek" dedi.

"ENERJİNİN FİYATLARINI ETKİLEMİYOR"
Mustafa Sönmez, enerji ithalatında uzun vadeli kontratlar olduğunu, yeni fiyatların da vadeden dolayı kontratlara adapte edilemediğini ifade ederek, "Enerji fiyatlarının düşük gideceği de kesin değil. Bir süre sonra yükselebilir. İthalatın dörtte birini enerji kapsıyor. Bu sadece cari dengeye olumlu etki yapıyor. Kullanılan enerjinin fiyatlarını etkilemiyor. Çünkü tüketiciye ulaştığında enerjiden ciddi vergi alınıyor. Böylece burada bir fiyat gevşemesi önemli ölçüde olmuyor" dedi.

"TÜRKİYE'Yİ ÖNGÖRÜLENDEN FAZLA KÜÇÜLMEYE İTEBİLİR"
Ekonomist Sönmez, yükselen dolar kurunda en çok etkileyecek sektörleri ise kimya sanayi, makine ve aksamları ile elektronik sektörü olarak sıralarken, "Türkiye'nin en önemli ithalat enerjiden sonra kimya sektörüdür. Onu takip eden grup, makine teçhizattır, aksamları parçalarıdır. Bilgi işlem, optik gibi elektronik gibi sektörler. Bun sektörler kur farkından öncelikli olarak etkilenirler. Ayrıca Türkiye'nin aşağı yukarı bir çok sektörde ithalatı var" dedi ve ekledi: "Üretici firmalar kur artışlarıyla üretim yapmanın sancılarını yaşıyorlar. İç pazara dönük sektörlerin ise talep düşüşüyle beraber, yeni maliyet artışları işlerini zorlaştıracak. Bu sektörlerde ciddi daralmalar olabilir. Makine teçhizatında fiyat artışları yatırımların gecikmesine neden olacak. Faizler artıyor, döviz yüksek... Önümüzdeki dönemde yatırım iştahı olmayacak. Politik olarak yatırım iştahı zaten yok, yabancılar artık doğrudan gelmiyorlar. Bu kurlarla da dışarıdan borçlanma bir çok firma için zor olacak. Bunlar Türkiye'yi öngörülenden fazla küçülmeye itebilir."