Çelik savaşları

Dünya piyasaları, ABD’nin açıkladığı bir kararla gerildi. Başkan Donald Trump, ithal ettikleri çelik ve alüminyuma gümrük vergisi getireceklerini açıkladı. Buna göre, ABD ithal ettiği çeliğe yüzde 25, alüminyuma ise yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacak. Ülkedeki üreticileri desteklemek amacıyla alınan bu karara dünyadan büyük tepki geldi. Trump, gümrük vergilerinin ayrıntılarının gelecek hafta açıklanacağını ifade ederek “Çelik ve alüminyum sektörümüzü tekrar inşa edeceğiz” dedi. Bunun üzerine AB misilleme yapacağını açıkladı. Kanada ve Çin başta olmak üzere birçok ülkeden de benzer tepkiler bekleniyor. Dev şirketlerin girdi maliyetlerini doğrudan ilgilendiren bu vergi artışı, ABD başta olmak üzere dünya borsalarında da çalkantıya sebep oldu. Çelik ve alüminyum kullanan şirketlerin hisseleri özellikle kayıp yaşarken, ABD merkezli çelik şirketlerinin hisseleri yükseldi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker “ABD’nin yerel endüstrisini korumak için attığı adımı, bariz bir müdahale olarak algılıyor ve reddediyoruz. Yaptığı, herhangi bir ulusal güvenlik gerekçesine dayanmıyor. Bu, açık bir müdahale. Sektörü ve binlerce çalışanı riske sokan haksız önlemler karşısında boş durmayacağız. AB, çıkarlarımızı savunmak için sıkı ve tedbirli bir şekilde tepki gösterecek” dedi. Alman Çelik Birliği de, Trump’ın kuralları ihlal ettiğine vurgu yaptı ve AB’yi mücadeleye çağırdı. Güney Kore ise, Dünya Ticaret Örgütüne (DTÖ) geniş kapsamlı şikâyet başvurusu yaptı.

Türkiye’nin çelikte en büyük pazarı
ABD’nin vergi kararı, Türkiye için de kritik öneme sahip. 2017’de Türkiye’nin çelik ihracatı 11,4 milyar dolar oldu. Bunun 1,1 milyar doları ABD’ye yapıldı. Bu pay ile ABD, Türkiye’nin en çok çelik ihraç ettiği ülke... Üstelik ABD’ye ihracat, gittikçe artıyor. 2013’te 778 milyon dolar olan satışlar, bugüne kadar yüzde 40 artış sergiledi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci “Biz de Amerikan ürünlerine karşı maalesef tedbir başlatmak zorunda kalırız” demişti. Çelik İhracatçıları Birliği Başkanı Namık Ekinci de “Bizim ABD’ye ihracatımız aynen devam eder. Kendilerine zarar verdiler” diye konuştu.

Yerli şirketlerin kârları düşebilir
İş Yatırım’ın “Dış ticaret savaşları” başlıklı değerlendirmesinde, şu ifadelere yer verildi: Çelik ve alüminyum, ABD’nin toplam dış ticaretinde yüzde 2’nin altında bir paya sahip. Otomotiv ve beyaz eşya gibi sektörler dışında önemli bir etki oluşturmaz. Ancak Avrupa, Çin gibi büyük oyuncuların misilleme riski, dış ticaret savaşı başlatarak küresel büyümeyi yavaşlatabilir. Türkiye’de halka açık Erdemir ve Kardemir gibi oyuncuların ABD’ye satışları sınırlı. Bu şirketler için risk, ABD pazarına mal satamayan oyuncuların dönüp Türkiye pazarına saldırması ve kâr marjlarını vurmaları olur.

ABD SANAYİSİ KAYBEDER

ABD’de yatırımları bulunan ve Türkiye’den bu ülkeye çelik ihracatı yapan önemli şirketlerden biri de Borusan Holding... CEO Agah Uğur “ABD’de şu anda 150’nin üzerinde korumacı kurallar mevcut. Bunlara karşıyız. Sonunda mutlaka ABD sanayisi kaybedecek. ‘Savunma sanayisini koruyalım’ diyorlar!.. ABD’de tüketilen çeliğin yüzde 3’ü savunmanın!.. Yüzde 97’si, başka sektörleri etkileyecek. 2017’de ABD’ye 370 milyon dolarlık satışımız oldu. Bu yıl 180 milyon dolara indirdik. Bunun yarısını vergiye takılmadan gerçekleştiriyoruz. Muhtemel kaybı, ABD’deki tesisimizin kârlılığının artmasıyla telafi edeceğiz. Orada da açıklamaların etkisiyle çelik fiyatı yüzde 8-15 oranında arttı” dedi. / Ö. Faruk Bingöl İSTANBUL

1,2 milyar liralık yatırım yapacak
Borusan Holding CEO’su Agah Uğur “2017’de ciromuzu, yüzde 31 artışla 17 milyar lira ile kapattık. 2018’de 20 milyar lirayı hedefliyoruz. Yine bu yıl 1,2 milyar liralık yatırım yapacağız. 1.250 kişiyi Borusan’a kazandıracağız” dedi. Şirket, Gemlik’te otomotiv sanayisi için özel borular üretecek yeni fabrika kuracak. Halkalı’daki fabrikanın da kapasitesini artıracak. Toplam 300 milyon lira düzeyindeki yatırımların bir bölümü bu yıl devreye alınacak, 2019 yılında ise tamamlanmış olacak. Bu yatırımlarla otomotiv boruları üretiminde yüzde 55 kapasite artışı olacak.