Cari açık verenden yüksek faiz istiyorlar

Rusya ve Malezya gibi cari fazla verenler ile daha az açık veren G.Afrika, Endonezya ve Meksika ise faiz oranlarını enflasyonun altında tutabiliyor. ABD Merkez Bankası'nın 2013 yılının mayıs ayında yaptığı "bol dolar döneminin sonuna yaklaşıyoruz" açıklamasından sonra zor bir döneme giren gelişmekte olan ülkeler, kendi aralarında da ayrıştı. Rakamlara bakıldığında bu ayrışmada en belirleyici unsurun cari açık olduğu dikkat çekiyor. Rusya ve Malezya gibi cari fazla veren ülkelerde, faiz oranlarının enflasyonun altında kaldığı görülüyor. G.Afrika, Endonezya ve Meksika, 20 milyar dolar civarında cari açık veriyor. Bu ülkelerde cari açığın daha ılımlı seyretmesi, faizler üzerindeki küresel sermaye baskısını da azaltıyor. Her 3 ülkede de faiz oranları, enflasyon oranının altında seyrediyor. Brezilya ve Hindistan ise 60 milyar doları aşan cari açıklarını enflasyonun üzerinde uygulanan faiz oranlarıyla finanse etmeye çalışıyor. Brezilya, yüzde 5.91 olan enflasyon oranına rağmen faizini yüzde 10.50'ye kadar artırmış durumda...

Hindistan yüzde 6.16 enflasyon karşılığında yüzde 7.75 faiz uyguluyor. nbsp;
Bütün bu ülkeler arasında Türkiye de cari açık meselesini çözemeyen grupta yer alıyor. Altın dahil yıllık 60 milyar doları aşan cari açığı sebebiyle Türkiye, her kriz döneminde küresel oyuncuların yüksek faiz baskısına maruz kalıyor. Gelişen ülkelerin çoğunda olduğu gibi Türkiye'de de ithalata dayalı büyüme modeli, cari açığı artırıyor. Bu sebeple üretimde ithal girdi oranının azaltılması büyük önem taşıyor. Her ne kadar kısa vadede meselenin çözümü zor gözükse de, uzun dönemde ara malı üreten yerli sanayiyi geliştirerek büyümede ithalata bağımlılığın azaltılması gerekiyor. Zaten enerjide dışa bağımlılık, cari açık üzerinde başlı başına artırıcı bir etki yapıyor. Bugün Türkiye'de cari açığın yüksek seyretmesinin bir sebebi de, tasarruf oranında yaşanan erime... Son yıllarda özellikle faizlerin düşmesiyle birlikte bireysel tasarruf eğilimi hızla zayıfladı. Yüzde 10'lara kadar gerileyen tasarruflar yurt içindeki yatırımları finanse etmeye yetmeyince, dışarıdan sermaye transferi kaçınılmaz hale geldi ve cari açık yükseldi. Bugün gelinen noktada cari açık meselesinin para ve maliye politikalarıyla çözülemediği görülüyor. Özetle; cari açığı kapatmak için ihracat ve üretim odaklı, "dolara ihtiyaç duyulmayan" bir yapının daha fazla desteklenmesi gerekiyor. nbsp;
Ö.Faruk BİNGÖL - TÜRKİYE GAZETESİ