Buğdayda kalite düştü ekmeğe zam kapıda

Cabir Turğut

Türkiye’de yaşanan ani ve kuvvetli yağışlar buğdaydaki kaliteyi düşürüyor. Hasat zorlaştığı için çiftçilerin kazancı etkilenirken, kaliteli buğday açığı ortaya çıkıyor. Bu sene 21 milyon ton üretimin hedeflendiği buğdayda yüzde 20’lere varan kalite eksikliğinin ekmek fiyatlarına zam olarak yansıması bekleniyor.

VERİMİ DOLU VURDU
Gazetemize konuşan Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Eren Günhan Ulusoy “Ülkemizde tüketim 19 milyon ton. Yine de 1,5-2 milyon tona yakın bir üretim fazlalığı olacak ancak dolu, yağmur, seller derken olumsuz hava şartları buğdaydaki 13-14 olan protein değerini 11’lere çekti” dedi.

EN AZ 15 KURUŞ YANSIR
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından buğday alım fiyatının bin 50 lira olarak açıkladığını dile getiren Ulusoy “Bir de satım fiyatı olarak bin 120 lira gibi bir rakam koydu. Bin 120 lira yüzde 7’lik bir artışa denk geliyor. Bin 50 lira da önceki seneye göre yüzde 12’lik bir artış eder. Yani TMO toplam yüzde 19’luk bir makas belirledi. Dolayısıyla sezona girmeden önce bizim maliyetlerimiz bin liralardaydı. Buğdaydaki kalite kaybını da hesaba katarsak un fiyatına yüzde 10-15 bandında zam gelir. O da zaten şu an enflasyon oranıyla aynı seviyede. Olağan dışı bir durum değil. Bizde unun çuvalına 10 lira zam gelse, bunun ekmeğe yüzde 30 oranında etki ettiğini düşünürsek, 15 kuruş gibi bir fiyat artışı olacaktır” diye konuştu.  

Mardin üretimde Konya’yı solladı
Tahır ambarı olarak bilinen Konya’nın bu ünvanını şimdilerde Mardin’e kaptırdığını belirten Ulusoy “Konya il sınırları 5 milyon ton buğday üretiyor. Ama Mardin, Konya’nın üretimini geçti. Çünkü Irak piyasası 20 yıldır Türkiye’nin tekelinde. İhracatın neredeyse yarısı Irak’a gidiyor. Irak’a da en yakın nokta Mardin Kızıltepe OSB. Kızıltepe’de 2003 yılında üç fabrika vardı, şimdi bu rakam 40’a ulaştı” ifadelerini kullandı.

Tarım faslı açılırsa AB’yi istila ederiz
Ulusoy, Türkiye’nin un ihracatı potansiyelini de değerlendirdi. Un sanayicileri olarak en önemli ihraç pazarlarının Pasifik Asya, Afrika ve Orta Doğu olduğunu aktaran Ulusoy, Amerika ve Avrupa’da ise faaliyet göstermediklerini kaydetti. Ulusoy, bunun sebebini şöyle anlattı:  1 ton unu Avrupa’ya ihraç etmek için 172 avro vergi ödemeliyiz. 1,1 milyar dolarladünyanın en büyük un ihracatçısıyız. Eğer Avrupa tarımla ilgili faslı Gümrük Birliği revizesi kapsamında Türkiye’ye açarsa, biz uncular Batı’yı istila ederiz.

40 milyon liralık fabrika yatırımı
Günhan Ulusoy, Türkiye’nin potansiyeline güvendiklerinin altını çizerek, Samsun’da 40 milyon lira değerinde üçüncü bir un fabrikası açacaklarını söyledi. Günlük buğday işleme kapasitelerinin 900 ton olduğu bilgisini veren Ulusoy “Yeni kurduğumuz fabrika 600’er ton üretim yapacak üç ayrı etaptan oluşuyor. Hepisini tamamladığımızda günlük bin 800 ton ilave kapasite gelecek. Şu anki mevcutun iki katı. İlk etap bu yıl sonunda devreye alınacak. Üç yıl içinde üretimden satış ciromuz 700 milyon liraya çıkacak” dedi.