Anlık fiyatla yüzde 30 ucuz gaz

Karadeniz'de Sakarya-1 kuyusunda toplam 405 milyar metreküplük doğalgaz keşfine imza atan ve yıllardır daha ucuz olan LNG'ye yönelen Türkiye, Gazprom'dan anlık fiyatlarla alıma başladı. Rus şirketi Gazprom, Türkiye'ye doğalgaz satışında ilk defa Elektronik Satış Platformu (ESP) üzerinden, spot boru gazı için beş ayrı ihale düzenledi. İhaleler sonucunda Gazprom, Türk şirketine 700 bin metreküp doğalgaz satmak üzere anlaşmaya vardı. İlk defa spot piyasadan temin edilen gazın kontratlı fiyatlara göre yaklaşık yüzde 30 daha ucuz olduğu belirtildi.

YENİ ALIM İÇİN İHALE AÇILDI
Öte yandan EPDK da aralıkta Malkoçlar giriş noktasından temin edilmek üzere spot boru gazı ithalatı için talep çağrısını duyurdu. EPDK'nin ilanı kapsamında spot boru gazı ithalatı ihalesine katılmak isteyenler, 19 Kasım'a kadar başvuru yapabilecek. İhale için teklifler 24 Kasım'da elektronik ortamda alınacak. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, en büyük gaz tedarikçilerinden Rusya'nın Türkiye'yi bu platforma dâhil etmesinin ülkenin bölgedeki rolü açısından önem taşıdığını belirtti. "Bu gelişme, Türkiye'nin bölgesel ticaret merkezi olma hedefinin gerçekleşme yolunda hızla ilerlediğinin önemli bir sinyalidir" diyen Yılmaz, şöyle devam etti: Rusya'nın Malkoçlar giriş noktasını da dâhil etmesinin, özellikle Türkiye'de ilk spot boru gazı ithalatının gerçekleştirildiği döneme rastlamış olması dikkat çekici. Bu bizlere satıcı ülkelerin Türkiye'de yapılan düzenlemelere göre pozisyon aldığını gösteriyor. Türkiye güçlü, güvenilir ve rekabetçi bir doğalgaz piyasası oluşturma yolunda atmış olduğu adımlarla bölgesel piyasayı da şekillendiriyor.
Yılmaz, Türkiye'nin 45 milyar metreküp seviyesindeki tüketimle Avrupa'nın en büyük 5 pazarı arasında yer aldığına işaret ederek, satıcı ülkelerle imzalanan ve birkaç yıl içinde kademeli olarak sona erecek uzun dönemli kontratların yeniden müzakere edilmesi sürecinde bu hamlelerin çok önemli olduğunu vurguladı. Spot gaz ticaretindeki gelişmelerle birlikte Karadeniz'deki doğalgaz keşfinin de kontratların yeniden müzakere edilmesi sürecinde Türkiye'nin elini güçlendireceğine dikkati çeken Yılmaz, 2021'de devreye almayı planladıkları Vadeli Doğal Gaz Piyasası'nın da Türkiye'nin rekabetçi bir piyasaya kavuşması açısından büyük önem taşıdığını kaydetti.

ZARAR AZALDI
Son yıllarda doğalgaz piyasalarında uzun dönemli ve petrol fiyatına endeksli kontratların yerini, kısa dönemli ve esnek şartlara sahip spot kontratlar almaya başladı. Borsa fiyatlarına endeksli spot ticaretin ağırlığı artarken, buna bağlı olarak fiyatlardaki düşüşler de hemen fiyatlara yansıyor. Alım yapan ülkeler de düşük fiyattan anlık olarak ticaretini gerçekleştirebiliyor. Gazprom ile kontratları sona ermek üzere olan Türkiye de bu anlamda ciddi bir avantaja sahip. "Garantili" değil, "ihtiyaç kadar" ve "mevcut fiyattan" alımlar ile kontrat kaynaklı muhtemel zarar da önlendi.

RUSYA'DAN İTHALAT YARI YARIYA DÜŞTÜ
Türkiye'nin LNG ithalatını artırması ve kaynak çeşitliliği sağlamasıyla Rusya'dan ithal ettiği gaz miktarı da düştü. Yılın ilk yarısında Rusya'dan alınan gaz miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 41,5 azalışla 4 milyar 678 milyon 66 bin metreküpe geriledi. Geçen yılın aynı döneminde Rusya'dan 7 milyar 993 milyon 86 bin metreküp gaz ithal edilmiş ve Rusya en fazla ithalat yapılan ülke olmuştu.

KONTRATLARIN SÜRESİ DOLUYOR