2021’in bütçesi yatırıma odaklı

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasını taşıyan 2021 Yılı Merkezî Yönetim Bütçe Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu. AK Parti hükûmetlerinin 19’uncu, Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi'ne geçiş sonrası ise hazırlanan üçüncü bütçe olan 2021 yılı bütçesi, bu yıl ilk kez Program Bütçe esaslarına göre hazırlandı. Program bütçe ile kamu idarelerinin bütçelerinin yasama süreçlerinde ve kamuoyu nezdinde amaç ve sonuçlarının anlaşılırlığının güçlendirilmesi ve dolayısıyla şeffaflığının ve hesap verebilirliğinin daha da artırılması hedefleniyor. Merkezî Yönetim Bütçesindeki ödenekler, 68 program arasında dağıtıldı.
Teklifte 2021 yılında bütçe giderleri 1 trilyon 346,1 milyar lira, faiz hariç giderler 1 trilyon 166,6 milyar lira, bütçe gelirleri 1 trilyon 101,1 milyar lira, vergi gelirleri 922,7 milyar lira, bütçe açığı 245 milyar lira olarak öngörüldü.

DSİ YÜZDE 139’LA ZİRVEDE
2021 yılı bütçe teklifinde, 2020’ye göre en fazla ödenek artışı yatırım projeleri için sağlandı. Bu çerçevede, 2020’de 56,6 milyar lira olan sermaye gideri ödenekleri, yüzde 83 artarak 103,7 milyar liraya ulaştı. Söz konusu rakam 2020 yılı bütçesi ile karşılaştırıldığında, oransal olarak tarımdaki artış yüzde 147, eğitimdeki artış yüzde 83, ulaştırmadaki artış yüzde 82, sağlıktaki artış yüzde 72 oldu. Yatırım ödeneği bir önceki yıla göre en fazla artış gösteren kurum yüzde 139 ile DSİ, yüzde 94 ile Millî Eğitim Bakanlığı ve yüzde 84 ile Karayolları Genel Müdürlüğü oldu. 2020’de Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri yatırımlarına 204 milyon lira kaynak ayrılmışken, 2021’de bu rakam 1 milyar 124 milyon liraya ulaştı. Sosyal güvenlik işveren prim destekleri için 27,7 milyar lira, tarımsal kredi faiz destekleri için 5,5 milyar lira, hazine destekli kefaletler için 5,5 milyar lira, ihracat destekleri için 4,1 milyar lira, esnafların finansmana erişimi için 3,8 milyar lira ayrıldı. TÜBİTAK’ın AR-GE destek bütçesi 2 milyar 163 milyon lirayla iki katına çıkarken, araştırma, geliştirme ve yenilik için ayrılan toplam kaynak 6 milyar 842 milyon lira oldu.

ÖTV’DEN 213,7 MİLYAR BEKLENİYOR
2021 yılında vergi gelirlerinin alt kalemleri ise şu şekilde tahmin edildi: “Gelir vergisi 195,3 milyar lira, kurumlar vergisi 105,2 milyar lira, özel tüketim vergisi 213,7 milyar lira, dâhilde alınan KDV 70,6 milyar lira, ithalatta alınan KDV 194,9 milyar lira, motorlu taşıtlar vergisi 18,5 milyar lira, BSMV 28,5 milyar lira, damga vergisi 23,8 milyar lira, harçlar 34,4 milyar lira, diğer vergiler 37,9 milyar lira.” Vergi dışı gelirlerin ise 178,4 milyar lira olması öngörüldü.

326,6 MİLYAR PERSONEL GİDERİ
2021 bütçesinde personel giderlerine 326,6 milyar lira, sosyal güvenlik prim ödemelerine 54,5 milyar lira, kamu kurum ve kuruluşlarının mal ve hizmet alım giderlerine 89,1 milyar lira, cari transferlere 536 milyar lira, sermaye giderlerine 103,7 milyar lira, sermaye transferlerine 8,8 milyar lira, borç verme giderlerine 38 milyar lira, yedek ödeneklere 9,9 milyar lira, faiz giderlerine de 179,5 milyar lira ayrılıyor. Bütçeden yerel yönetimlere ayrılan kaynak, 114 milyar lira seviyesine ulaştı.

EN BÜYÜK PAY EĞİTİME
Millî Eğitim Bakanlığı ile eğitim hizmeti veren diğer kurum ve kuruluşlara 2021’de 19,1 milyar lirası yatırım olmak üzere toplamda 211,4 milyar lira kaynak ayrıldı. 2020 yılı bütçesinde söz konusu Bakanlığın yatırım ödeneği 5,8 milyar lira iken, bu rakam yüzde 94 artışla 11,3 milyar liraya çıkarıldı. Böylece, 2021 yılı bütçesinde en büyük pay eğitim hizmetlerine ve bu hizmetleri yürüten kuruluşlara ayrılmış oldu. 2020 yılı bütçesinde, sağlık sektörü yatırımlarına 11,6 milyar lira kaynak ayrılmışken, bu rakamın 2021 yılı bütçesinde 20,1 milyar liraya yükseldiği görüldü.

TARIMA AYRILAN KAYNAK 9 MİLYAR ARTTI
Bütçeden tarıma ayrılan kaynakta, 2020 yılı bütçesine göre 9 milyar lira seviyesinde artış olduğu gözlendi. Böylece, teklifle önümüzdeki yılın bütçesinde tarıma 42,4 milyar lira ayrılması öngörüldü. Bu kapsamda, tarımsal destek programları için 22 milyar lira, tarım sektörü yatırımları için 12,1 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT’lerin finansmanı ve ihracat destekleri için 8,3 milyar lira kaynak ayrıldı. DSİ’ye ayrılan kaynak 6,3 milyar liradan 15,1 milyar liraya çıkarıldı.