Wagner: Paramiliter güç değil katil sürüsü
Dünya Haberleri
Wagner; Suriye, Libya, Kırım ve Ukrayna’da sayısız katliama imza attı. Uyuşturucu, altın, tarihî eser ve insan kaçakçılığı gibi birçok suça karışan Wagner, on yılda 50 bin kişi ve 25 milyar dolar bütçeli bir güce dönüştü.
YILMAZ BİLGEN'İN HABERİ - İlk kuruluşu 2010 yılına dayanan Rus paramiliter yapılanması Wagner, 2014 sonrası Kırım, Donbas işgali ve ardından Suriye, Libya ve Afrika ülkelerinde yürüttüğü faaliyetlerle tüm dünyanın dikkatlerini üzerine çekti. Birçok ülkede gerçekleşen darbelerin arkasındaki güç olan Wagner, farklı ülkelerde giriştiği uyuşturucu, altın, elmas, tarihî eser, petrol ve insan kaçakçılığı ile 50 bin kişi ve 25 milyar dolar bütçeli bir güce dönüştü.
Rusya’da yönetimi tehdit eden ve başkent Moskova’ya yürüyen Rus paramiliter gücü Wagner’in ortaya çıkışı SSCB’nin Afganistan’dan çıkarılması ile boşta kalan askerlerin Kafkasya’da yürüttüğü yağma faaliyetlerine kadar uzanıyor. Çeçenistan, Dağıstan, Gürcistan gibi coğrafyalarda düzenli ordu dışı görev alan eski askerler 2000’lerin başında eski bir Rus Askerî İstihbarat (GRU) Subayı olan Yarbay Dmitri Utkin tarafından kurumsal yapıya dönüştürüldü. Putin, Kafkasya merkezli yapıyı çok daha farklı bir formatla Rusya’nın öncü gücü ve askeri-ekonomik çıkarlarının koruyucu unsuru olarak farklı ülkelerde konuşlandırdı. Aşçısı olarak ünlenen eski dostu ve sadık adamlarından Yevgeniv Prigojin’i de grubun başına atadı. Yeniden formatlanan PMC Wagner bu misyon dahilinde 10’u Afrika ülkesi olmak kaydı ile 17 ülkede askeri operasyonlar yürüttü.
be
9 BİN SİVİLİ ÖLDÜRDÜ
Putin’in özel ordusu olarak da isimlendirilen Wagner, Rus ordusundan bağımsız, eğitim uzmanlığı görüntüsü altında 20 bin paralı savaşçıyı bu ülkelere soktu. Kural tanımayan Wagner, başta Suriye, Libya, Afrika ülkeleri, Kırım ve Ukrayna olmak üzere sayısız katliama imza attı. Suriye’de katliamlar gerçekleştiren Wagner’in 9 bini aşkın sivili vahşice öldürdüğü tespit edildi. Wagner Afganistan hattından taşınan uyuşturucunun işlenmesi ve Körfez ülkeleri ile Avrupa’ya satışından da pay aldı. Suriye’de Wagner saflarında görev alan Marat Gabidullin dahil oldukları katliam ve ticari suçları itiraf etti. Eski Wagner mensubu Gabudillin, kafa kesme eylemleri yanında giriştikleri hırsızlık, yağma ve illegal eylemlerin sistematik hâl aldığını söyledi.
AFRİKA’DA TERÖR ESTİRDİ
Afrika’ya ilk olarak Libya üzerinden giren Wagner daha sonra Orta Afrika Cumhuriyeti’nde etkinliğini artırdı. Afrika’da yaşanan birçok darbeyi doğrudan yöneten Wagner, Anti Balaka, Cancavitler ve Ordu Seri gibi yapıları eğiterek silah sağladı. Libya’nın Cufra-Sirte hattında çıkan petrolden pay alan Wagner Çad-Nijer deltasında elmas madenlerinin işletilmesi ve satışına ortak oldu. Burkina Faso ve Mali başta olmak üzere birçok Afrika ülkesinin altın madenleri de Wagner’in kontrolüne girdi. Mogadişu, Mozambik, Madagaskar, Tanzanya, Çad, Nijer, Sudan, Orta Afrika Cumhuriyeti gibi birçok ülkede askeri olduğu kadar siyasi ve ekonomik açıdan da güç kazandı. Wagner, Afrika genelinde sahip olduğu nüfuzla bu ülkelerden binlerce militan devşirdi, bunları Libya ve Ukrayna’da savaştırdı. Bu militanlardan yüzlercesi aynı cephelerde öldü. Bu isimlerden Zambiyalı Lemekhani Nathan Nyirenda Ukrayna Herson cephesinde öldü. Ailesi çocuklarının kaçırıldığı gerekçesi ile Wagner hakkında dava açtı.
Sahibi Yevgeniv Prigojin’in cinayete teşebbüs ve gasp suçlarından 9 yıl cezaevinde yattığı Wagner, özellikle Suriye, Libya ve Afrika’da elde ettiği güçle 25 milyar bütçeli 50 bin kişilik dev orduya dönüştü. Ukrayna savaşı ile birlikte ayrılıkçı Donetks, Lugansk şehirlerinin ana gücü görüntüsü veren yapı, Ukrayna’da bir türlü sağlanamayan ilerlemenin sorumlusu olarak Rus savunma bakanlığı ve genelkurmayını suçlayan tavır geliştirdi. Şuygu ve Geresimov’a yönelik suçlama ve tehditler 23 Haziran gecesi ayaklanmaya dönüştü. Harici ülkelerde elde ettiği güç ve otorite-yasa tanımaması ile bilinen Wagner son dönem Rusya’da kendisini yasaların üzerinde gören bir boyuta evrildi. Prigojin, 23 Haziran gecesi birliklerinin Rus ordusu tarafından vurulduğu iddiası ile başlattığı isyana da “Adalet Yürüyüşü” adını verdi. Ardından başkente 200 kilometre mesafede tüm askerî faaliyetleri dondurduğunu belirtti ve sürecin arabulucusu Lukaşenko’nun daveti ile Belarus’a gitti.
RUSYA’DA DEĞİŞİM SİNYALİ
Rusya’da yaşanan gerilime dair konuştuğumuz Rus güvenlik kaynağı, birkaç haftalık dönemde Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay yapısının değişeceği bilgisini verdi. Putin’in de 2024 yılında görevi Tula Oblastı Valisi Aleksey Dyumin’e devredeceğini öne süren Rus kaynak “Bu gerilim yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Putin, ordu ve bürokratik yapılanmayı yeniden dizayn edecek. Ülke yeni sürprizlere gebe” değerlendirmesinde bulundu.
800 MİLYON DOLARLIK TARİHÎ ESERE EL KOYDU
Wagner güçleri Palmira başta olmak üzere İdlib, Hama, Şam ve Humus aksından 800 milyon dolarlık tarihî esere el koydu ve sonrasında Avrupa ve Körfez ülkelerine sattı. Dönemin Suriye Kültür Bakanlığı Müsteşarlarından Suphi Desuki, Wagner’in kaçırdığı eserler arasında paha biçilmez altın taşlar, mozaikler, Palmira’daki sfenks ve heykellerle birlikte yazıtların da yer aldığını söyledi. Avrupalı kolleksiyoner ve tarihî eser kaçakçılarının o dönem Suriye’den kaçırılan tarihî eserleri almak için Beyrut’a kamp kurduğunu belirten Desuki “Wagner Suriye’nin tarih zenginliğini topyekûn yağmaladı” dedi.
PUTİN, PRİGOJİN'İ ASLA AFFETMEZ
Rusya’da Wagner krizinin çözülmesinin ardından Yevgeniy Prigojin, savaşçılar ile birlikte Rusya’nın Rostov-Na-Donu kentinden ayrıldı. Darbe girişiminin ardından açıklama yapan Rus lider Putin “Ukrayna’daki tüm planlarımızı gerçekleştireceğiz. Önceliğimiz Ukrayna harekâtı. Bakanlık yetkilileri ile daima iletişim halindeyim” dedi.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov da, Wagner’in isyanının Ukrayna’daki işgali etkilemeyeceğini söyledi. Peskov “Wagner savaşçıları, cephedeki liyakatleri göz önünde bulundurularak yargılanmayacak” dedi.
“PUTİN SAKLANIYOR”
Rusya’daki durumu değerlendiren Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski “Bir günde, milyonluk şehirlerinden birkaçını kaybettiler ve tüm Rus haydutlarına, paralı askerlerine, oligarklarına ve diğer herkese Rus şehirlerini ve muhtemelen silahlarla cephanelikleri ele geçirmenin ne kadar kolay olduğunu gösterdiler. Kremlin’deki adam belli ki çok korkuyor ve muhtemelen bir yerlerde saklanıyor, görünmüyor. Eminim artık Moskova’da değildir” dedi.
ABD: BİLİYORDUK
ABD’li istihbarat yetkilileri, Wagner’in silahlı eylem hazırlığında olduğunu haziran ayının ortasında öğrendiklerini ileri sürdü. Bir istihbarat yetkilisi, Prigojin’in isyanına hazırlıksız yakalanmadıklarını kaydederek, “ABD yönetimine bir şeyler planlandığını söyleyebilecek kadar yeterli işaret vardı yani Beyaz Saray’ın buna hazır olduğunu düşünüyorum” görüşünü paylaştı.
Rusya’nın eski Başbakanı Mihail Kasyanov, Putin’in Prigojin’i vatana ihanet etmekle suçladığını belirterek “Prigojin ilk olarak Belarus’a gidecek, ama sonra Belarus’tan Afrika’ya gideceğini ve ormanda bir yerde olacağını düşünüyorum. Çünkü Sayın Putin onu asla affetmez” diye konuştu. Prigojin’in, Putin’in istikrarını bozduğunu anlatan Kasyanov, “Sonuç olarak hayatıyla ilgili büyük bir soru işareti olacak” dedi. Kasyanov, Rus liderle ilgili bir de iddiada bulunurken, “Sonunun başlangıcı... Şu anda başı büyük belada” görüşünü savundu.
'da Takip Edin!
