Ukrayna ve Tayland'da benzer manzaralar, Sanki 'Gezi' orada

Ukrayna ve Tayland. Birbirinden binlerce kilometre uzakta iki ülke. Her ikisinde de aynı düğmeye basılmış gibi 24 Kasım'da muhalefet sokak gösterileri başlattı. Her iki ülkede devam eden gösterilerde Türkiye'de geçtiğimiz yaz meydana gelen Gezi Parkı olaylarındakine benzer manzaralar yaşandı. Gezi Parkı'nda bir grup göstericinin ele geçirdikleri iş makinesiyle Toma'ya karşı kullanmasının bir benzeri Ukrayna'da yaşandı. Protestocular buldozerle Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in sarayına yürüdü.Tayland'da ise bir protestocunun güvenlik güçlerine sapanla taş atan bir maskeli genç, Gezi olaylarında aynı eylemde bulunan 'Sapanlı Teyze'yi hatırlattı. Ukrayna ve Tayland'da güvenlik güçlerine molotof kokteylli saldırılar Gezi'de de görülmeye alışık olunan manzaralardandı. Tayland'da ilk kan, yönetim karşıtlarının Başbakan Yinglak Şinavatra'ya destek verenlerin Rajamangala Stadyumu'nda gösteri yapmasını engellemeye çalışması üzerine çıkan çatışmada döküldü.
Her iki ülkede olayların siyasi boyutu da benzerlik taşıyor. Batılı güçler ya da ordu ile ters düşen hükümetler sokak gösterileriyle iktidarı terk etmeye zorlanıyor. Ukrayna'da olaylar hükümetin, Avrupa Birliği (AB) ile "Ortaklık Anlaşması ile Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması"nı imzalamayı reddetmesinden sonra başladı. Bu kriz aslında daha eski bir hesaplaşmaya dayanıyor. 2004-2006 arasında gerçekleşen Turuncu Devrim'le ülkede Batı yanlıları iktidara gelmişti. 2010 yılında ise Rusya'ya yakınlığıyla bilinen Viktor Yanukoviç, Turuncu Devrim'le kaybettiği devlet başkanlığı makamına tekrar oturdu.
AB kriziyle alevlenen muhalefetin gösterilerinin bir darbe girişimi olduğu Ukrayna Başbakanı Mykola Azarov tarafından dile getirildi. Muhaliflerin meclis binasını 'ele geçirme planlarından bahseden Azarov, "Darbeye dair bütün işaretler var… Bu çok ciddi bir durum" dedi. Başbakan Azarov'un "Polisin aşırı güç kullanması sebebiyle özür diliyorum" şeklindeki açıklamaları da protestocuların tepkisini dindirmedi. Dün başkent Kiev'de binlerce kişi parlamento önünde gösterilerine devam ederken muhalefetin sunduğu gensoru önergesi ise mecliste reddedildi. Eylemciler, başbakanlık ve parlamento çevresini abluka altına aldı. Tayland'da ise ağabeyi Taksin Şinavatra'nın 2006'da devrilmesinden sonra 2011'de halk oylarıyla iktidara gelen kadın Başbakan Yinglak Şinavatra hedefte. Güneydoğu Asya'nın en büyük ikinci ekonomisi olan Tayland'da yönetim karşıtları, ağabeyinin çıkarlarına hizmet ettiğini ileri sürerek, Yinglak'ın istifasını istiyor. Genelkurmayın karargahına kadar giren muhalefet orduyu alenen darbe yapmaya çağırdı. Görevi bırakmayı reddeden Yinglak da parlamentodan güvenoyu aldı. Dün ise bir sürpriz yaparak polise emniyet binaları çevresindeki dikenli telleri kaldırması emrini verdi. Muhalefetin "Bütün gücümüzü birleştireceğiz ve Emniyet Müdürlüğü'nü ele geçirip halka teslim edeceğiz" açıklamasının ardından gelen bu manevra Başbakan Yinglak'ın gerginliği düşürmek için yaptığı bir taktik olarak yorumlanıyor. Göstericiler dün hükümet karşıtı sloganlar atarak başbakanlık binasına girdi. Polisin müdahalede bulunmadığı gösterciler "sembolik zafer ilanının" ardından binayı terk etti.