Tahıl için Türkiye tekrar devrede! BM'den 'tahıl koridoru' açıklaması

Rusya, dün, Ukrayna’nın, ilhak edilen Kırım’daki Sivastopol kentinde bulunan Rus savaş ve sivil gemilerine yönelik saldırı düzenlediğini iddia ederek tahıl anlaşmasını askıya aldığını açıklamıştı. Saldırıyı “terör eylemi” olarak niteleyen Rus tarafı, vurulan Karadeniz donanması gemilerinin, tahıl anlaşması kapsamında oluşturulan koridorun güvenliğinin sağlanması sürecinde yer aldığı ifade etmişti.

Söz konusu karar sonrası açıklama yapan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, savaşın neden olduğu küresel gıda krizine karşı ihtiyaç duyulan tahıl ve gübrelerin ana ihracat rotasını riske soktuğunu belirterek “AB, Rusya’yı kararını geri almaya çağırıyor” ifadesini kullandı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da, Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilmesinden üzüntü duyduklarını belirtti ve Moskova’yı girişimin işleyişini sürdürmeye çağırdı.

BM Genel Sekreteri Guterres adına BM’den yapılan yazılı açıklamada ise, başta batı olmak üzere diğer ülkeleri Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatını kapsayan engellerin kaldırılmasını hızlandırmaya çağrıldı.

Alınan bilgilere göre Türkiye, ihtiyaç duyduğu tahılı şu ana kadar tedarik ettiği, koridorun kapanması durumunda bir kaybı olmayacağı kaydedildi. Öte yandan Moskova, ihtiyaç hâlinde Türkiye’ye yeni sevkiyatlar yapabileceğini açıkladı.

Rusya, koridoru kapatma gerekçesi olarak da tahılın fakir ülkeler yerine Batı’ya akmasını gösterdi. Söz konusu kararın Avrupa’dan Ukrayna’ya verilen hava savunma sistemlerine bir misilleme olduğu da bildirildi. Küresel gıda krizinin çözümü için Türkiye’nin koordinasyonunda yürütülen Karadeniz Tahıl Girişimi, 22 Temmuz’da İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Ukrayna, Rusya, Türkiye ve Birleşmiş Milletler arasında imzalanmıştı.

KORİDORUN DEVAMINDA UZLAŞMA

Tahıl koridorunda yaşanan tıkanıklığın giderilmesinde devreye yine Türkiye girdi. Millî Savunma Bakanlığı, “İstanbul’da bulunan Müşterek Koordinasyon Merkezinde görevli Rus personel hâlen merkezdedir. Bu sürede Ukrayna’dan gemi çıkışı olmayacaktır. İstanbul önlerinde bekleyen tahıl yüklü gemilerin denetlenmesine ise bugün (dün) ve yarın (bugün) devam edilmesi planlanmaktadır. Sorunun çözümü için görüşmeler devam etmektedir” açıklaması yaptı. Ardından da anlaşma haberi geldi. Birleşmiş Milletler, Türkiye, Ukrayna ve BM delegasyonlarının, tahıl koridoru kapsamında bugün için 14 geminin hareket planı ve 40 gemiye yapılacak denetimler konusunda anlaşmaya vardığını açıkladı. Açıklamada, Rus delegasyonunun iki planla ilgili de bilgilendirildiği belirtildi.

408 GEMİ İLE 9,2 MİLYON TON TAHIL TAŞINDI

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan “gıda krizi” riskinin ortadan kaldırılmasına yönelik Türkiye’nin çabalarıyla oluşturulan “tahıl koridoru”ndan bugüne kadar 408 gemi ile 9,2 milyon tondan fazla tahıl taşındı. Türkiye’nin yoğun diplomatik gayretleri sonucu geçen temmuz ayında Birleşmiş Milletler (BM) ile koordineli olarak İstanbul’da “Müşterek Koordinasyon Merkezi” kurulmuştu. Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın ilgili taraflarla yaptığı görüşmeler sonrası tahıl yüklü ilk gemi 1 Ağustos’ta Odessa Limanı’ndan hareket etti. Ukrayna limanlarından bugüne kadar ayrılan gemi sayısı 408’e ulaşırken sevkiyatı gerçekleştirilen buğday, mısır, arpa gibi tahıl ürünlerinin miktarı 9 milyon 200 bin tonu geçti. Sevkiyatı gerçekleştirilen tahılların yüzde 47’sinin Avrupa, yüzde 20’sinin Asya, yüzde 16’sının Türkiye, yüzde 13’ünün Afrika, yüzde 4’ünün ise Orta Doğu’ya gitti.