Rusya’nın en zengin iş adamı! Neden yaptırımlardan muaf tutuluyor? İşte Potanin’in sırrı

Rus milyarder Vladimir Potanin, dünyanın en zengin iş damlarından biri. Bloomberg Milyarderler Endeksi'ne göre, Rusya’nın en varlıklı kişisi olan Potanin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e yakınlığı ile biliniyor. Peki Batı’nın aldığı yaptırım kararları listesinde neden Vladimir Potanin’in ismi yer almıyor?  

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı işgalinin ardından birçok Rus oligark ABD ve Avrupa’nın ağır ekonomik yaptırımlarının hedefi oldu. Ancak Vladimir Potanin bu yaptırımlardan muaf tutuldu. Potanin bu yaptırımlardan muaf tutulsa bile bu savaş sürecinde servetinin aşağı yukarı dörtte birini kaybetti ve halihazırdaki varlığı 24,9 milyar dolara kadar geriledi. 
Peki bu Rus oligark kim? Servetinin kaynağı ne? Batı ve ABD neden Potanin’e yaptırım uygulamıyor? İşte bu soruların cevapları…

RUSYA’NIN EN ZENGİN OLİGARKI 

61 yaşındaki Rus milyarder Vladimir Potanin, dünyanın en büyük rafine nikel üreticisi olan Nornickel'in CEO'su ve çoğunluk hissedarı. Elde edilen bilgilere göre Potanin, Nornickel'in yüzde 34,6'lık hissesini elinde bulunduruyor. Nornickel ise dünya genelindeki yüksek kalite nikelin yüzde 22'sini, paladyumun ise yüzde 40'ını üretiyor. Bloomberg'ün verileri, şirketin 2021 yılı cirosunun 17,9 milyar Dolar olduğuna işaret ediyor.

Ancak Potanin'in ilk şirketi Nornickel değil. Rus iş adamı 1990 yılında madencilik, enerji ve gayrimenkul sektörlerinde faaliyet gösteren bir holding olan Interros'u kurdu. 2002 yılında kurulan Open Investments da Interros bünyesinde bir emlak şirketiydi. Open Investments'ın internet sitesine göre, şirketin piyasa payı 2018'de 5,1 milyar dolar ile en üst seviyeye ulaştı. Potanin, Interros hisselerini 2010'da elden çıkardı. Diğer yandan Rus eczacılık şirketi Petrovax de Potanin kontrolünde. Şirket 2020 yılında piyasaya sürülen Polyoxidonium isimli ilaçla gündeme gelmişti. Peki bu kadar yatırım yapan ve büyüyen Potanin kimdir? 

VLADİMİR POTANİN KİMDİR?

1961'de Moskova'da dünyaya gelen Potanin, bir diplomat ile bir doktorun oğlu. Uluslararası ilişkiler eğitimi alan Potanin, üniversiteden sonra sekiz yıl boyunca Sovyet Dış Ticaret Bakanlığı'nda çalıştı.
30 yaşında tanıştığı Mihail Prokhorov'la zaman içinde iş ortağı oldular. İkili önce Uluslararası Finans ve Yatırım Şirketini ardından da zamanında Rusya'nın en büyük özel bankası olan Oneksim Bank'ı kurdu. Potanin 1992 yılında yani henüz 31 yaşındayken bankanın genel müdürü oldu.

1996 yılında Boris Yeltsin'in ikinci kez Rusya Devlet Bakanlığı'na seçilmesinden kısa bir süre sonra Potanin enerji ve ekonomiden sorumlu birinci başbakan yardımcısı olarak siyaset sahnesine adım attı. O yılların kaynaklarına göre, Potanin, Yeltsin'in seçimi ikinci kez kazanmasını sağlayan ve "Büyük Yedi" adı verilen oligarklar topluluğunun bir parçasıydı. Potanin'in başbakan yardımcılığı görevi Ağustos 1996'dan Mart 1997'ye kadar devam etti.

SERTVETLERİNİ ONA BORÇLULAR 

Adı diğer Rus oligarkları kadar duyulmasa da bugünün ünlü ve çok zengin oligarklarının çoğunun varlıklarını Potanin'e borçlu olduğunu söylemek mümkün. Zira Potanin Dış Ticaret Bakanlığı'nda görev yaptığı dönemde, "hisse karşılığı kredi" programının fikir babalığını yaptı.

1990'lara damga vuran bu program kapsamında, Rusya'nın varlıklı girişimcileri ve bankaları, Moskova hükümetine borç para veriyor, karşılığında da ülkenin doğal kaynaklarının işletilmesinden sorumlu şirketlerden hisse alıyordu. Hükümet çoğu zaman aldığı kredileri zamanında ödeyemiyor, sonuçta devlet şirketleri varlıklı bireylerin malı haline geliyordu.

Potanin de Nornickel'in kontrolünü bu yolla elde etti ve böylece Rusya'nın en zengin kişisi haline geldi. Serveti 13,9 milyar dolar olarak hesaplanan ünlü oligark Roman Abramoviç de "hisse karşılığı kredi" programından faydalanarak edindiği hisselerle Nornickel'ın bir başka ortağı oldu. Şirketin açıklamalarına göre, Abramoviç, Nornickel'in hisselerinin yaklaşık yüzde 2'sine sahip. Oleg Deripaska'nın sahibi olduğu Rusal alüminyum şirketi de Nornickel'da yüzde 26'nın üzerinde paya sahip. Abramoviç de Deripaska da Batı'nın yaptırımlarından nasibini alırken, Potanin'in başına en azından şimdilik böyle bir durum gelmiş değil. Ancak bu Potanin'in Putin ve Rusya ekonomisi için diğer oligarklardan daha önemsiz olduğu anlamına gelmiyor.

PUTİN’E YAKINLIĞI İLE BİLİNİYOR 

Putin ile Potanin'in tanışıklığı en az 20 yıl öncesine uzanıyor. Fotoğraf arşivlerine bakıldığında, ikilinin 2000 yılından bu yana çeşitli etkinliklerde yan yana görüntülendiğini görmek mümkün.
Arşivlerde Potanin'in Dimitri Medvedev'le bir arada olduğu fotoğraflar da var. 2008-2012 yılları arasında Rusya Devlet Başkanı olan Medvedev, kendisinden sonra Putin'in tekrar seçilmesi yönündeki kampanyalara destek vermişti. Medvedev ayrıca 2012-2020 yılları arasında başbakanlık da yaptı.

YAT SEVGİSİ ONUNDA VAR 

Potanin birçok Rus oligarkın aksine fazla medyatik bir isim değil. Ama onun da diğer oligarklarla ortak bir noktası var: Yat sevgisi. 75 metrelik Anastasia isimli yatını 2008 yılında satın aldı. Potanin, 2012'de Anastasia'yı 125 milyon euro karşılığında satışa çıkardı. Satış nihayet 2018'de 75 milyon euro karşılığında gerçekleşti. Potanin 2012'de Nirvana isimli başka bir yat daha satın aldı.
Anastasia ve Nirvana, Putin'in Hollanda'da bulunan armatörlük şirketi Oceanco'ya sipariş ettiği üç kardeşin ikisiydi. Üçüncü kardeş olan Barbara da 2017'de inşa edildi. 88 metre uzunluğundaki Barbara'nın piyasa değeri 165 milyon euro olarak belirlenmişti.

Barbara ile aynı uzunlukta olan Nirvana, oligark yatları arasında en lükslerinden biri. 3 metre derinliğinde bir havuzu ve bir helikopter pisti olan yatın 6 güvertesi birbirine bir merdivenle ve bir cam asansörle bağlanıyor. Marine Traffic verilerine göre, Mart ayı başlarında Maldivler'de bulunan Nirvana, şu an Dubai'de demirlemiş durumda.

İlgili Haberler

Nazi toplama kamplarından kurtuldu, Rusya'nın saldırısında öldü

İlgili Haberler

Biden: Rusya'nın siber saldırılarını püskürteceğiz

İlgili Haberler

Rusya’nın ateşkes şartları gündemde: Ukrayna referanduma gidiyor