Potoçari Anıt Mezarlığı'nın açılışının 10'uncu yıldönümü

Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa yakınlarında bulunan Potoçari Anıt Mezarlığı'nda, anıta çelenk bırakılması, dua okunması ve saygı duruşuyla başlayan törene, ABD'nin Saraybosna Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Nicolass Hill, Srebrenitsa Belediye Başkanı Çamil Durakoviç, Srebrenitsa Belediye Meclis Başkanı Radomir Pavloviç, Potoçari Anıt Mezarlığı Yönetim Kurulu Başkanı Sadik Ahmetoviç, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve Srebrenitsa soykırımında katledilen Boşnakların yakınları katıldı. Potoçari Anıt Mezarlığı Yönetim Kurulu Başkanı Ahmetoviç, törende yaptığı konuşmada, Bosna Hersek ve uluslararası makamlardan, Srebrenitsa soykırımının sadece 11 Temmuz'da değil, her gün hatırlanması gerektiğini istedi. Srebrenitsa Belediye Başkanı Durakoviç de Potoçari Anıt Mezarlığı'nın açıldığı dönemde, buranın sadece mezarlık olacağının bilindiğini, ancak, on yıl sonra bugün gelinen noktada Potoçari Anıt Mezarlığı'nın tüm dünyada bilinen bir yer haline geldiğini vurguladı. Durakoviç, bugün Srebrenitsa Belediyesi'nin Sırp asıllı Meclis Başkanı Radomir Pavloviç'in de ilk kez Potoçari Anıt Mezarlığı'na geldiğini ve kurbanlar için saygı duruşunda bulunduğunu ifade etti. Srebrenitsa ve Jepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subaşiç ise bundan 10 yıl önce, Srebrenitsalı annelerin çağrısı üzerine dönemin ABD Başkanı Bill Clinton'un Srebrenitsa'ya gelerek, mezarlığın açılışını yaptığını hatırlatarak, sözlerine şöyle devam etti: ''Soykırım kurbanları için yapılan bu anıt mezarlık, bizim ikinci Kabe'miz. Buraya, bu soykırımı işleyenler de gelip görmelidir. Biz anneler, var olduğumuz sürece, bu anıt mezarlık, torunlarımıza ve onların çocuklarına emanet bırakacağımız bir yer olacak. Burada BM bayrağı altında yaşananlar unutulmamalı, tekrarlanmalı ve herkes tarafından bilinmelidir.'' Eski ABD Başkanı Bill Clinton, on yıl önce bugün, resmi olarak Potoçari Anıt Mezarlığı'nın açılışını gerçekleştirmişti. Clinton'un resmi açılışı yapmasından kısa bir süre önce, 2003 yılı Mart ayında ise Srebrenitsa soykırımında katledilen ve mezarları bulunduktan sonra kimlik tespiti yapılan ilk 600 kurban buraya defnedilmişti. Dönemin Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Wolfgang Petritsch'in 25 Ekim 2000 tarihli kararıyla, bugünkü anıt mezarlığın bulunduğu yer belirlenmiş, ardından, yine dönemin Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Paddy Ashdown'un 2003 yılında aldığı kararla, Bosna savaşı sırasında Hollandalı askerlerin kullandığı eski akümülatör fabrikası da Potoçari Anıt Mezarlığı bünyesine dahil edilmişti. Potoçari'de, bugüne dek, 13 toplu cenaze töreni düzenlenirken, buradaki mezarlığa şu ana kadar Srebrenitsa soykırımında katledilen 6 bin 66 kurban defnedildi. Potoçari Anıt Mezarlığı'nı bugüne kadar ziyaret edenler arasında, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, eski Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç, Hırvatistan Başbakanı Zoran Milanoviç, Dışişleri Bakanı ahmet Davutoğlu, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ile BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon'un da aralarında bulunduğu çok sayıda lider ziyaret etti. Bosna'daki savaş sırasında, BM'nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995'te Ratko Miladiç'e bağlı Sırp birlikleri tarafından işgal edildi. İşgal üzerine BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplar'a teslim edildi. Otobüs ve kamyonlara bindirilen Boşnaklar'dan 8 bin 372'si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cenazeleri, ülkedeki çeşitli toplu mezarlara gömüldü. Toplu mezarlarda bulunan kurbanların kalıntıları kimlik tespit işlemlerinin tamamlanmasının ardından, her yıl 11 Temmuz'da düzenlenen soykırımı anma törenlerinde Potoçari'deki Anıt Mezarlığı'na defnediliyor.