Neoguri Tayfunu Japonya'yı yıktı geçti

Japonya'nın Okinava adasını dün etkisi altına alarak hasar ve yaralanmalara yol açan Neoguri tayfunu, Kyuşu adasına yöneldi.

Okinava yönetimi 2'si ağır, 28 kişinin yaralanmasına yol açan tayfun nedeniyle 63 bin evin elektriksiz kaldığını duyurdu.

Ayrıca kuzeydeki Kyuşu adası açıklarındaki çalkantılı deniz seyreden bir balıkçı teknesinden bir kişinin kaybolduğu bildirildi.

Ağaçların devrilmesine, araçların sular altında kalmasına ve parmaklıkların bükülmesine neden olan güçlü tayfun yüzünden Okinava'daki 125 bin evde yaşayan yaklaşık 300 bin kişiye tahliye emri verildi.

Yetkililer yağmurun durması üzerine dün kapatılan Okinava'nın en büyük havaalanı Naha'nın, sabah iptal edilen birkaç sefere karşın bugün uçuşlara tekrar açıldığını duyurdu.

Japon Meteoroloji Ajansın'ndan yapılan açıklamada saatte 126 kilometre hızla esen tayfunun, saatte 25 kilometre hızla kuzeye doğru yol aldığı bildirildi. Açıklamada tayfunun yarın Kyuşu adasında varmasının beklendiği kaydedildi.

Bu arada tayfunun yarın varması beklenen Kyuşu'daki Fukuoka eyaletinde güçlü rüzgar, yüksek dalgalar ve şiddetli yağmura karşı uyarılan halktan mümkün olduğunca evlerinde çıkmamaları istendi.

Yetkililerden yapılan açıklamada, Kyuşu'daki havaalanlarının geç saatlerdeki seferleri iptal olsa da bugün de açık kalmayı sürdüreceği duyuruldu. Açıklamada başka uçuş seferi iptalleri olabileceği bildirildi.

Ayrıca Çin ve Tayvan makamları, bölgede seyreden gemilerden tayfunun geçiş yolu üzerindeki rotalarını değiştirmelerini istedi.

Kore dilinde dış görünümü rakun ve köpeği andıran bir cins köpek olan rakun köpeği anlamına gelen Neoguri tayfunu yaz aylarında Japonya'yı vuran en büyük tayfunlardan biri.

"NEOGURİ TAYFUNUNUN FATURASI EN AZ 10 MİLYAR DOLAR OLABİLİR"

Xi'an Jiaotong Liverpool Üniversitesinde Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Ahmet Göncü, Japonya'yı ve Çin'in doğu kıyılarını etkilemesi beklenen Neoguri tayfununun faturasının en iyimser tahminle 10 milyar doların üzerinde olabileceğini belirtti.

Çin hükümetinin önceki gün turuncu alarma geçtiği Neoguri tayfununa ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Göncü, Japonya'nın Okinawa adalarının yakınından geçerek Çin'in doğu kıyılarını etkilemesi beklenen tayfunun Çin ekonomisini kısmen de olsa olumsuz etkileyebileceğini söyledi.

Göncü, "Çin'in Hainan, Zhejiang, Jiangsu eyaletlerini, Şangay'ı ve Yangtze deltasını etkilemesi beklenen tayfunun yol açacağı hasarı tahmin etmek şu aşamada zor ama bölgedeki benzer tayfunlardan yola çıkarak ekonomik faturasının en iyimser tahminle 10 milyar doların üzerinde olacağını söylemek çok zor değil" ifadesini kullandı.

Beklentilere göre Neoguri'nin Çin ekonomisini fazla etkilemeyeceğini söyleyen Göncü, tayfundan olumsuz etkilenecek eyaletlerin muhtemelen merkezi hükümetten mali yardım talep edeceklerini, buralardaki hasar boyutlarının yükselmesinin de merkezi hükümeti önemli bir mali yükümlülüğe sokacağını kaydetti.

Göncü, "Tayfun'un Çin'e etkisi ikincil derecede olacak gibi görünmekte ve elbette Çin ekonomisi büyük olduğu için etkilerinin ülke genelinde hissedilmesi söz konusu olmayacaktır. Ancak lokal olarak bazı etkileri olabilir. Görünen o ki tayfun direk olarak Çin'i vurmayacak bu da ekonomik maliyetleri düşürecektir" dedi.

- "Enerji fiyatlarına etkisi sınırlı olacak"

Vadeli İşlem ve Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen ise AA'ya yaptığı açıklamada, Neoguri tayfununun enerji piyasasındaki etkisine ilişkin olarak, "Enerji fiyatlarındaki etkisi sınırlı olacaktır. Fakat beklenenden uzun geçmesi durumunda fiyatlarda bir miktar artışa neden olabilir. Asıl etkisi demir çelik fiyatlarında olacaktır" tahmininde bulundu.

Güney Kore ve Japonya çıkışlı demir çelik ürünlerinde gecikme beklendiğini belirten Ergezen, bu nedenle risk primi fiyatlamasının artacağını söyledi.

Ergezen, tayfunun pirinç ve kömür fiyatlarında da yukarı yönlü etkisinin olabileceğini, tayfunun son yıllarda görülen en sert fırtına olmasının beklendiğini ve bu nedenle etkisinin bir süre devam etmesinin beklendiğini dile getirdi.

Neoguri'nin, El Nino olarak bilinen doğa olayının bir sonucu olarak değerlendirilebileceğini söyleyen Ergezen, tayfunun bu bölgedeki nakliye ve üretime engel olacağını, eğer tayfun beklentilerden daha kötüye giderse veya daha uzun sürerse etkilerinin daha net görülebileceğini ifade etti.

Ergezen, şunları kaydetti:

"Pirinç fiyatlarında bir süre alım olabileceğini düşünüyorum. Demir çelik artacaktır. Diğer emtialarda ise etki, tayfunun süresine bağlı olarak değişecektir."

Çin Denizcilik ve Çevre Tahmin Merkezi, yılbaşından bu yana ülkede yaşanan sekizinci tayfun olan Neoguri'nin Tayvan'ı da vurabileceği uyarısında bulunmuştu.

Asya Pasifik Bölgesi, geçtiğimiz sene Haiyan tayfunu ile karşıya karşıya kalmış, tayfunun Filipinler'e maliyeti 10-15 milyar civarında olmuştu.