Muhaliflerin tercihi parlamenter sistem

Selçuk Böke ANKARA

Suriye iç savaşına siyasi çözüm bulmak amacıyla Türkiye, Rusya ve İran arasında yürütülen görüşmeler sonucu oluşturulan Suriye Anayasa Komitesi,  ilk toplantısını geçtiğimiz hafta Cenevre’de gerçekleştirdi. Komite, Suriye’de yıllardır savaşan tarafları müzakere masasında bir araya getirirken, Komite toplantıları bugün 45 kişilik yazım kurulunun katılacağı oturumlarla devam edecek.
Taraflar önümüzdeki hafta BM gözetiminde Suriye’nin siyasi geleceğini belirleyecek anayasa üzerinde ön çalışma da yapacak. Çalışmada, anayasanın kapsamı, kaç maddeden oluşacağı,  yeni bir anayasa mı hazırlayacağı yoksa 2012 yılında Esad rejiminin hazırladığı anayasanın revize mi edileceği konusu ele alınacak. Müzakerelerde ayrıca Suriye’nin yönetim şeklinin de gündeme gelmesi bekleniyor.

MASADA ÜÇ SİSTEM VAR
Hâlihazırda yarı başkanlık sistemi ile yönetilen Suriye’nin gelecekteki yönetim şekline ilişkin fikirlerin de ortaya koyulacağı belirtiliyor. Sistem konusunda üç seçenek olduğunu belirten Suriyeli muhalif kaynaklar “Önümüzde başkanlık sistemi, yarı başkanlık sistemi ve parlamenter sistem var. Muhalefet olarak kendi aramızda da sistem konusunda farklı görüş bulunuyor ancak çoğunluk parlamenter sistemden yana” ifadelerini kullandı.

EŞ BAŞKANLI KOMİTE
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor. Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere üç gruptan oluşuyor. Küçük yapı ise üç listeden seçilen on beşer kişiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor. 45 kişilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75’inin “evet” oyu gerekiyor. Komitenin yapısıyla ilgili en dikkat çeken husus ise iki eş başkana sahip olması. Muhaliflerin eş başkanlığını Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) eski başkanı Hadi el-Bahra, rejimin eş başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.