Litvanya, 'Rus' izlerini yok etmek istiyor

Kırım'ı ilhak ettiği için Batı ile ilişkileri gerilen ve Ukrayna'nın doğusunda hükümet güçlerine karşı savaşan ayrılıkçılara destek vermekle suçlanan Rusya, başta Litvanya olmak üzere Baltık ülkeleri ile de siyasi ve ekonomik açıdan gerilim yaşıyor.
Baltıkların en büyük ülkesi olan Litvanya, Rusya ile olan geriliminde son olarak, Sovyetler Birliği'ni sembolize eden heykelleri kaldırmak için girişimde bulunmaya hazırlanıyor. Başkent Vilnius'un yüzde 61 oy oranı ile yeni seçilen Belediye Başkanı Remigijus Simasius, yaptığı ilk basın toplantısında Sovyetler döneminden kalma heykelleri kaldırmak istediklerini söyledi.
Toplantıda bir gazetecinin, "Bazı köprülerde bulunan ve Sovyetleri hatırlatan heykellere karşı tavrınız nedir?" sorusuna Simasius, "Köprüleri restore etmek lazım ancak o semboller asla geri dönmemelidir" cevabını verdi. Neris nehri üstündeki Litvanya'nın popüler Yeşil Köprüsü'nde bulunan ve Sovyetler Birliği dönemini hatırlatan 4 heykel, son dönemde ülkede tartışma konusu olmuştu. Köprünün üstünde asker, işçi, çiftçi ve öğrencileri simgeleyen ve 1952 yılında konulan dört heykel, Sovyet dönemini temsil eden en önemli eserler olarak biliniyor.
- Daha önce de heykellerin kaldırılacağı konuşulmuştu
Rusya ile sorunların artması ve bölgedeki jeopolitik değişikliği göz önünde bulunduran Litvanya'da, Sovyetler Birliği döneminden kalan tüm heykel ve sembollerin kaldırılması için hükümet tarafından onay verildiği iddia edilmişti.
Litvanya Kültür Bakanı Sarunas Birutis'in kararnamesine göre ise SSCB'ye ait anıtlar, kültürel eser defterine dahil edilmeyecek. Son zamanlarda Litvanya'nın çeşitli bölgelerinde bulunan ve Sovyetler Birliği'ni temsil eden heykeller, radikal grupların saldırılarına hedef olmuştu.
Bağımsızlığının 25'inci yıldönümünü kutlayan Litvanya'da Lenin heykeli, Vilnius'taki Lukiskiu meydanından 1991 yılında kaldırılmıştı.
- Gerginlik, Rusya'nın Kırım'ı ilhakı ile başladı
Ukrayna'daki siyasi çalkantılar sonrası Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edilmesi, sonrasında da bu ülkenin Ukrayna'nın doğusunda hükümet güçlerine karşı savaşan ayrılıkçılara destek vermeye devam etmesi, Sovyetler döneminden sonra zaten sıcak ilişkiler içerisine giremeyen iki ülke ile gerginliğin artmasına neden oldu.
Litvanya'nın Rusya'yı eleştirirken, AB ülkeleri içerisinde Polonya ile birlikte en sert dili kullanan ülkelerden olması; Rusya'nın 1,5 yıldır Litvanya'nın süt ürünlerine ambargo koyması, doğalgazı da diğer ülkelere göre Litvanya'ya daha pahalı vermesi gerginliği süreki artıran nedenler arasında yer aldı. Litvanya'nın, Rusya'ya olan doğalgaz bağımlılığından kurtulmak için Norveç ile sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) anlaşması imzalaması, gerilimde önemli bir koz elde etmesi olarak değerlendirildi.
Anlaşma sonrası Rusya'ya karşı daha sert tutum izleyen Litvanya'da, Cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaite'nin Rusya'yı terörist ülke olarak nitelendirmesi Kremlin'i kızdırdı.
- Sert ifadeler ile yetinmedi, ABD'den yardım aldı
Bölgesinde lider ülke olma hedefi taşıyan Litvanya, Ukrayna'daki faaliyetleri nedeni ile Rusya'ya tepkili olan AB ve ABD'nin de desteğini aldı. Litvanya, Rus ordusunun son dönemde Kaliningrad bölgesindeki etkinliğine karşı ABD'den alınan tank ve zırhlı araçlarla ordusunu güçlendirdi.