İdlib gerginliği

Selçuk Böke ANKARA

Rusya’nın desteğini arkasına alan Esad rejiminin İdlib’deki saldırıları Türkiye’ye doğru göç akınını tetiklerken, bölgedeki TSK gözlem noktalarının durumunu da tehlikeye sokuyor. Sahadaki gelişmeler Türkiye ve Rusya arasında tansiyonu yükselti.
Türkiye ve Rusya, 4 milyona yakın kişinin yaşadığı İdlib’de insani bir krizin yaşanmaması için gerginliği azaltma bölgesi kurulması amacıyla anlaşmaya varmışlardı. Soçi Mutabakatı olarak bilinen anlaşma uyarınca, muhalif gruplar ile rejim güçleri arasında ateşkes uygulanacak ve Türkiye ile Rusya oluşturacakları gözlem noktaları aracılığıyla sahadaki gelişmeleri denetleyecekti. Bu kapsamda TSK, İdlib’in iç sınırlarında 12 gözlem noktası kurarken, şehrin dış sınırlarında ise Rusya tarafından gözlem noktaları oluşturmuştu.

ESAD ATEŞKESE RAĞMEN İLERLİYOR
Türkiye ve Rusya arasında Soçi’de varılan ateşkes mutabakatına rağmen, Esad güçleri İdlib’deki saldırılarını sürdürüyor. Rusya ise bölgede terör unsurlarının olduğunu bahane ederek, bu ilerleyişe hava taarruzuyla destek veriyor. Esad güçlerinin son olarak İdlib’in en büyük yerleşim yerlerinden Maarat El Numan’ı ele geçirdiği bildirildi. Sahadaki bu gelişmeyle birlikte TSK’nın Surman bölgesindeki 8 numaralı gözlem noktası kısmen rejim bölgesi içinde kaldı. TSK’nın İdlib’in en güneyinde Morik’te bulunan 9 numaralı gözlem noktası da geçtiğimiz yıl rejim güçlerinin kontrol ettiği bölgede kalmıştı.

ERDOĞAN: ASKERÎ GÜÇ KULLANMAKTAN ÇEKİNMEYİZ
İdlib sahasında yaşanan sıcak gelişmelere karşı Ankara teyakkuza geçerken, devletin en tepesinden Rusya ve Esad rejimine sert mesaj verildi. Afrika seyahati dönüşü yaptığı açıklamada Rusya’nın, Astana ve Soçi mutabakatlarına sadık olmadığını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün de partisinin Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısında yaptığı konuşmada “Askerî güç kullanmak dâhil ne gerekiyorsa yapmaktan çekinmeyeceğiz… Suriye’nin ne diğer bölgelerindeki ne de İdlib’deki duruma seyirci kalmayacağız ve kalamayız” dedi.
Esad güçlerinin İdlib’deki Türk gözlem noktaları çevresine ilerlemesi üzerine 28 Ocak’ta Millî Savunma Bakanlığından da sert bir açıklama gelmişti. Açıklamada “Astana ve Soçi Mutabakatları kapsamında görev yapan gözlem ve kontrol noktalarımızın güvenliğini tehlikeye atacak her türlü girişime meşru müdafaa çerçevesinde en sert şekilde tereddütsüz karşılık verilecek ve mukabele edilecektir” denilmişti.

KREMLİN: ANLAŞMALARA UYUYORUZ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İdlib’e ilişkin açıklamalarına dün Moskova’dan cevap geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya’nın Soçi ve Astana’daki yükümlülüklerini yerine getirmediği yönündeki ifadelerine katılmadıklarını söyledi. Rusya’nın Türkiye ile Soçi’de vardığı anlaşmalara riayet ettiğini savunan Peskov “Rusya, İdlib’deki gerginliği azaltma bölgesinde yükümlülüklerine tümüyle uyuyor ancak oradaki durum arzu edilenin uzağında. İdlib’de Suriye ordusuna ve Hmeymim hava üssüne saldırı gerçekleştiren çok sayıda terörist var” diye konuştu.

YEDİ GÖZLEM KULESİ RİSK ALTINDA
Suriye rejimin kısa vadede hedefinin Halep-Lazkiye arasını bağlayan M4 ve M5 karayollarının kontrolünü ele geçirmek olduğu, bunun için de kuzeye doğru ilerlemeye devam edeceği ifade ediliyor. Bu hedefin gerçekleşmesi durumunda rejimin İdlib’in yarısından fazlasında denetimi sağlamış olacağı ve Türkiye’nin toplam 7 gözlem noktasının çevreleneceği belirtiliyor.