Eylem küçük yankısı büyük

GİZEM DUMAN
Suya bir taş atarsınız. O durgun su dalgalanır, dalgalanır ve bir akıntıya dönüşür. Tarihteki bazı olaylar gibi... Tek kişinin yaptığı bir eylem, bir hareket, büyür ve akıl almaz noktalara gelir hatta devrim olur. Tabii bunlar bazen olumlu bazen de olumsuz sonuçlar doğurur.

Pırpırıyla Almanya'dan Moskova'ya indi
1987'de dünya havacılık tarihinin en çılgın hareketlerinden biri yaşandı. 19 yaşındaki Alman amatör pilot Mathias Rust, pırpır uçağıyla Moskova Kızıl Meydan'daki hava sahasına gizlice girdi. Genç pilot bu olay sonucu 4 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Sovyetler, Batı'ya iyi niyet jesti olarak iki ay sonra Rust'ı serbest bıraktı. Sovyetler Birliği, tarihinin en büyük aşağılanmasını yaşadı. Ülkenin hava savunması o dönem aşılmazlığıyla bilinirdi. Öyle ki hava kuvvetleri zamanında yolunu şaşırıp bölgesine giren Japon uçağını düşürmüştü. Çılgın pilot ise, daha sonra hırsızlık, dolandırıcılık gibi hadiselerle gündeme geldi. En son pokere başladığı duyuldu.

Bush'a ayakkabı fırlatan gazeteci 

2008'de dönemin ABD Başkanı George W. Bush, Irak'a gerçekleştirdiği gezide bir gazetecinin ayakkabılı saldırısına uğradı. Bush, Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile basın toplantısı düzenlediği sırada Iraklı gazeteci Muntazar El Zeydi iki ayakkabısını da çıkarıp peş peşe Başkan'a fırlattı. El Zeydi ve ayakkabıları bir anda başta Iraklılar olmak üzere yeryüzündeki bütün mazlum halkın kahramanı haline geldi. Tutuklanan El Zeydi, birkaç ay sonra serbest bırakıldı. Ardından hapishanedeki anıları “Başkan Bush'a Son Selam” adıyla kitaplaştırdı. Dünyanın çeşitli ülkelerinde konferanslar verdi. Ayakkabı fırlatma eylemler listesine eklendi.
Ecevit'e yazar kasa atan esnaf

“Sayın Başbakanım, ben bir esnafım...” 2001 krizini yaşayan herkesin aklında bu söz kaldı. Dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile Başbakan Bülent Ecevit arasında yaşanan gerginlik, zaten batmakta olan ülkeyi iyice krize sokmuştu. Kriz yüzünden kepenk kapatan Ahmet Çakmak isimli esnaf, artık işine yaramayan yazar kasasını Başbakan'ın önüne atarak kameralar önünde tepkisini dile getirdi. Bu an, tarihte unutulmazlar arasına girdi.
Kendini yaktı 'Bahar'ı başlattı

Tunuslu Muhammed Buazizi, eğitimini yarıda bırakıp seyyar satıcılık yapmaya karar verdi. Çünkü 6 kardeşine bakmak zorundaydı. Ruhsat almak zor işti ülkesinde. Birçok sorunla karşılaştı. Polisin attığı tokat ise çileden çıkardı genç Muhammed'i. 26 yaşında benzin dökerek kendini yaktı. Eylem, Arap Baharı'nın fitilini ateşledi. Arap halklarının demokrasi, özgürlük ve insan hakları talepleri bu olayla başlamış oldu. Halklar, birçok Arap diktatörünü devirdi, sonu kötü olsa da...
Tanklara karşı duran adam

 1989'da Pekin'deki demokrasi eylemi sırasında Tiananmen Meydanı'ndan geçen tankların önünde tek başına durarak büyük yankı uyandırdı “Tank Adam”... O anın fotoğrafı ve videosu bir anda bütün dünyaya yayıldı. Uzun süre kim olduğu bulunamayınca “Meçhul Asi” rumuzlarıyla anıldı. İngiliz tabloit gazetesi Sunday Express, gencin 19 yaşındaki Çinli öğrenci Wang Weilin olduğunu duyursa da bunun doğru olup olmadığı halen bilinmiyor.
İlk defa otobüste oturabilen siyahi 

1955'in Amerikası'nda otobüslerde oturma önceliği beyazlarındı. Zenciler, ayakta beklerdi. Bir gün Rosa Parks isimli kadın aktivist, “Çok yorgunum” dedi ve oturdu. Yorgunluk bahaneydi, uzun zamandır kendisini bu eyleme hazırlamıştı. Otobüs şoförü, silahını çekerek uyarıda bulundu. Ancak Rosa direnişe devam etti. 3 gün gözaltında tutuldu. Bu olaydan sonra adeta tarihin seyri değişti. Bir süre sonra siyahiler (halen tam sağlanamasa da) birçok hak elde etti.

Oyuncak ayıyla uçak kaçırdı

Tarihler 1998'i gösteriyordu. Türk Hava Yolları'nın Ankara seferini yapmak üzere Adana'dan havalanan uçağının kaçırıldığı haberi bomba gibi düştü ajanslara. 36 yaşındaki Mehmet Dağ adlı hava korsanı, üstelik eylemi içinde bomba olduğunu belirttiği oyuncak ayıyla yapmıştı. Tahran'a gitmek istiyordu. Cezaevine gitti. Çünkü, gece yarısı mürettebat ve yolcular tarafından etkisiz hale getirildi. Bütün Türkiye özellikle uçaktakilerle yakınları saatlerce öldü öldü dirildi. 
Süngüye gül takan aktivist
ABD'nin Vietnam'ı işgali hâlâ tartışma konusu. 1963'te başlayan savaş, 1973'e kadar sürdü ve 60 bin Amerikalı asker öldü. Milyonlarca sivil ise, can verdi. ABD halkının büyük kısmı, savaşa karşıydı. Bir sürü eylem yapıldı ama bunlardan en akılda kalıcı olanı 17 yaşındaki Jane Rose Kasmir'inkiydi. 1967'de kalabalığa silah doğrultan askerlere çiçek uzatmasıyla meşhur oldu; 70'lere damga vuran çiçek çocukların sembolü haline geldi.