Beyaz Saray’da büyük felaket

Selçuk Böke ANKARA

ABD Başkanı Joe Biden, yazılı açıklamasında 1915 olaylarını 'Ermeni soykırımı ve büyük felaket" diye tanımladı. Çok sert peki gösteren Ankara, kararı ‘yok hükmünde’ ve ‘siyasi’ kabul ettiğini duyurdu. Biden, "Her yıl bu günde Osmanlı dönemindeki Ermeni soykırımında ölen herkesin hayatlarını hatırlıyoruz ve böylesi bir mezalimin yeniden yaşanmasını engellemeye bağlılığımızı ortaya koyuyoruz" dedi. Biden, açıklamanın son paragrafında ise "Amerikan halkı, 106 yıl önce bugün başlayan büyük felakette yok olan bütün Ermenileri onurlandırmaktadır" ifadesini kullandı. ABD'nin Ankara Büyükelçisi Satterfield, Biden'ın "soykırım" açıklamasının ardından Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.
Uzmanlara göre, ABD'nin 1915 olaylarına ‘soykırım’ demesinin çok fazla bir anlamı olmasa da ABD iç hukuku yönünden Türkiye, birtakım davalarla muhatap olabilir. Bazı sigorta şirketleri tazminat davası açabilir. Avrupa’da ve ABD'de alınan kararların hukuki olmadığını ve siyasi nedenlerle alınarak Türkiye’yi köşeye sıkıştırma hamleleri olduğunu belirten uzmanlar, 2003 tarihli Avrupa Adalet Divanı kararı ile 2012 Fransa Anayasa Mahkemesi ve 2013 AİHM kararlarına işaret ediyor. Her üç kararda da parlamento kararlarının hukuki sonuç doğurmayacağına, bunların siyasi kararlar olduğuna dikkat çekilmişti.
Öte yandan, Joe Biden, ‘soykırım’ ifadesini kullanan ikinci ABD Başkanı oldu. Eski başkanlardan Ronald Reagan, 1981’de bu ifadeyi sarf etmişti. George Bush’tan itibaren ise başkanlar  Ermenice ‘meds yeghern’ yani ‘büyük felaket’ demeye başlamıştı.
Biden’ın ‘soykırım’ ifadesini kullanması Ankara tarafından ‘yok hükmünde’ diye yorumlandı. Türkiye'nin elindeki kozları kullanması bekleniyor. Bu kapsamda İncirlik ve Kürecik başta olmak üzere Türkiye'deki ABD üslerinin kapatılmasının gündeme gelebileceği belirtiliyor.

YAZARIMIZ ÇAĞRI ERHAN: ŞUŞA’YA BAŞKONSOLOSLUK AÇALIM
ABD Başkanı Joe Biden’ın “soykırım” ifadesine karşı Türkiye ne tür bir adım atabilir? Herkes bu sorunun cevabını arıyor. Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu üyesi, yazarımız Prof. Dr. Çağrı Erhan’a göre Türkiye, bu hamleyi karşılıksız bırakmamalı. Erhan, atılabilecek bazı adımları şöyle sıraladı:
Türkiye, ABD'ye 3 temel tepki verebilir;
1- Savunma İşbirliği Anlaşmasını askıya almalı. Böylelikle Türkiye'deki Amerikan üs ve tesislerinin faaliyetleri durur.
2- FETÖ elebaşını koruma ve 15 Temmuz darbesindeki rolü sebebiyle  Meclis soruşturması açılmalı.
3- Türkiye’nin desteği ile özgürleştirilen Şuşa'da bir başkonsolosluk açılmasının da hem ABD'ye hem de ABD diyasporasındaki Ermenilere iyi bir cevap olacağını düşünüyorum.