Amerikan Silicon Valley Bank Battı Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Oyununu Deşifre Oldu

Muhabir: Gülcan AYBOĞAN

ABD tarihinde en büyük iflaslardan ikincisi geçtiğimiz cuma günü yaşandı. Başta Moody's olmak üzere kredi derecelendirme kuruluşlarının bu bankalara batana kadar verdiği notlar ise kafaları karıştırdı.

ABD’nin en büyük bankalarından biri olan Silikon Vadisi Bankası resmen iflas etti. İnsanlar paralarını çekebilmek için bankalar önünde gece geç saatlerden itibaren sabaha kadar sırada bekledi.

Bu gelişme, 2008 yılında Amerika’da Lehman Brothers iflasından sonra kayıtlara geçen en büyük banka iflası oldu. SVB bankasının ardından ABD’de bir banka iflası daha yaşandı. Signature Bankası da devletin düzenleyici kurumu tarafından kapatıldı

*Türkiyeye ve Bankalarına senelerce hakettiğinden düşük not veren Kredi derecelendirme kuruluşları Moody's, Standard & Poor's (S&P) komik oranda faiz arttığı için iflas eden SVB bankasına kapatma kararı alana kadar A notunu vermeye devam etmişti.

Bu iflasıntan sonra Amerika’da durum hiç iç açıcı değil.

ABD'nin Kamu borcu 31.5 Trilyon dolar.

Kişi başı borç 94.500 dolar.

Yıllık bütçe açığı 2 Trilyon dolar.

Bu kurumların Türkiye’ye verdikleri kredi derecelendirme notları genelde siyasi ve taraflı buluyor. Kredi derecelendirme notları az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için yabancı yatırımcıların o ülkede yatırım yapması için oldukça önemli. Ancak bu notların etiğe aykırı şekilde hareket ettiği yönünde de bir görüşler vardı. Çünkü bazı ülkeler, çökmüş ekonomilere rağmen bu kurumlardan yüksek notlar alabiliyor. Bu şekilde o ülkelere yabancı yatırımcılar rotalarını çeviriyor veya mevcut yabancı yatırımcının ülkeden çıkmasının önüne geçiliyor.

Lehman Brothers’ın da batamayacak kadar büyük olduğu düşünülüyordu ancak şirket iflasını istediğinde insanlar yanıldı. 2008 Eylül ayında bir yatırım bankası olan Lehman Brothers iflası yüzünden tüm dünya derin bir mali krizin içine girmişti.

Peki ABD Tarihindeki en büyük ikinci banka iflası kabul edilen olay nasıl gerçekleştii?

Bir başka soru işareti de Moody's'in, Banka'nın karşı karşıya olduğu sorunları ve riskleri nasıl fark edemediği.... Fed birkaç ay önce faiz oranlarını artırmaya başladı. Moody's, Silikon Vadisi Bankası’n'ın içinde bulunduğpu durumu tahmin etmek zorundaydı.

Derecelendirme kuruluşu, kredi riskinde keskin bir artış olduğunu gösteren sinyallere rağmen, neden bankayı yükümlülüklerini yerine getirebilen şirketler arasında derecelendirmeye devam ettiğini açıklamayı reddetti.

Reuters, Moody's, Silikon Vadisi'ndeki ana bankaya geçen haftanın ortasında bankanın kredi notunu düşürmeye hazırlandığına dair haber verdiğini açıkladı.
Sorun şu ki, Moody's aynı anda yatırımcıları uyarmadı ve banka hareket edemeyene kadar bekledi. Moody's'in Silicon Valley Bank'a karşı körlüğü, derecelendirme kuruluşlarının 2008 mali krizini ateşleyen finansal kurumların yüksek faizli ipoteklere maruz kalmasına karşı körlüğünü anımsatıyor.

Derecelendirme kuruluşları, menkul kıymetleştirilmiş ipotek araçlarına AAA notları (en yüksek not) vermişlerdi. Bu durum, spekülatif balonun oluşumuna katkıda bulundu. Bu yanıltıcı derecelendirme olmasaydı, gerçek risk şüphesiz daha iyi anlaşılacaktı.

Silikon Vadisi Bankası’nda, FED’in faiz artırılmarı nakit sıkıntısı oluşturunca bazı müşteriler bankadan para çekmeye başladı.Bankanın bu talepleri karşılamak için tahvil portföyünü zararına satması, piyasalarda soru işaretleri ve panik oluşturdu. Finansman arayışları da sonuç vermedi.

2008'DEKİ GİBİ BANKACILIK KRİZİ YAŞANABİLİR

Hisseler çakılırken Federal Mevduat Sigorta Kurumu duruma el koyarak bankayı kapattı. Hisseleri %66.6 oranında düşüş yaşayan Amerikan Silikon Vadisi Banası, mobil&çevrimiçi bankacılık sistemlerini kapattı. Borsadaki işlemleri durduruldu. Peki bu durum bir domino etkisi oluşturur mu? ABD, 2008'deki gibi bir bankacılık krizi yaşarsa bu tüm dünyayı etkileyebilir.

Yatırım fonu General Atlantic, SVB'yi desteklemek üzere 500 milyon dolar ayırmış durumda. Bazı kullanıcılar hesap erişim kontrollerinin artık sadece görüntülemeye açık olduğunu ifade etti. Yani, para çekme ya da havale işlemlerini görse de bu işlemleri gerçekleştiremiyorlar. Twitter'daki paylaşım yapan kullanıcılar online bankacılık portalına giriş yapamadığı görülüyor.

Fransa ve İngiltere Silikon Vadisi Bankası’nın çöküşünün yansımalararını yakından izliyor. Hatta İngiltere bankanın müşretilerinin operasyonel ve parasal ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak için acil planlar sunacağını açıkladı ve HSBC, ABD'deki Silikon Vadisi Bankası'nın (SVB) İngiltere kolunu 1 sterlin karşılığında satın aldı. HSBC, SVB'nin İngiltere kolunu satın alarak kurtarmayı kabul etmesi, bu bankayla iş yaptığı için zor durumda kalan şirketleri rahatlattı.

ABD’li milyarder Elon Musk’ta, batan (SVB) satın alarak dijital bir bankaya dönüştürebileceğini açıkladı. Federal Mevduat Sigorta Kurumu, batan ABD bankası SBV’yi açık arttırmaya çıkardı Son teklifler bu öğleden sonra olacak ve sonuç bu akşam belli olacak