Almanya basını, Mısır'ın durumunu Türkiye'ye benzetti

Bilim ve Politika Vakfı İslam Bilimleri Uzmanı Guido Steinberg: Ordunun Güçlü Konumu Ortadan Kalkabilir.Arap dünyası yıllardır Türkiye'nin model olarak kendisine hizmet edip edemeyeceğini tartışıyor. Bu tartışma, askerî darbenin ardından Mısır'ın durumunun Türkiye'nin birkaç yıl önceki hâliyle benzeşmesinden dolayı yeniden gündeme geldi. Güçlü bir aşırısağcı hareket serbest seçimler sonucunda başarı kazanmış, gücün tamamını ele geçirmeye çalışmış, ordu ise nihayetinde bu harekete sınırlarını bildirmiştir. Aşırı sağcılar, bir İslam din devleti kurmayı ve şeriat kanunlarını yerleştirmeyi hedeflediklerinden 2011'de beliren ani dönüşümün Mısır'ı demokratikleşmeye götürmesi beklenmemişti. Arapların "ordu mu İ aşırı sağcılık mı" ikilemini çözmeye yönelik bugüne kadarki tek gayretleri 1990'ların başlarında Cezayir'de kanlı bir iç savaşla sonuçlanırken Türkiye bu sorunu çözebildi. Güçlü bir ordu yönetimi, Millî Güvenlik Kurulu (MGK) yoluyla seçimle işbaşına gelmiş iktidarların tüm icraatlarına müdahale edebiliyor ve bunların istemeden yahut gerçekten Cumhuriyet'in temel ilkelerini sarsması hâlinde darbe yapmaktan da geri durmuyordu. Bu durum, Erdoğan'ın 2002 yılında başbakan olmasından sonraki ilk yıllarda da değişmemişti fakat Erdoğan ve partisi, eskiden hedefleri olan İslam devleti kurmaktan vazgeçtiklerine ordu yönetimini ikna etmeyi başardılar.


Ordunun siyaset üzerindeki denetimi, Türkiye'de aşırı sağcıları demokratik düzene entegre olmaya zorladı. Bu olduktan sonra generaller hâkim konumlarını daha fazla haklı gösteremediler ve bu şekilde güçlerinin ellerinden alınmasının yolu açılmış oldu. Mısır siyaseti bu örneği daha 2011 yılında izlemeliydi.


Mısırlılar 2013 Temmuz ayındaki darbenin ardından da Türk modelini örnek almak için bir fırsata sahiptiler. Ordu yönetimi arka planda hareket etmeli ve yeni bir otoriter rejiminin oluşmasını engellemeliydi. Bu, Müslüman Kardeşlere yeni seçimler sonrasında siyasal sistemde üzerlerine düşen önemli rolü, rakiplerini devre dışı bırakmadan oynama imkânı sunacaktı. Böylesi bir durumda tıpkı Türkiye'de olduğu gibi Müslüman Kardeşlerin yavaş yavaş oluşan bir demokratik sistemle uzlaşması ve güçlü ordu konumunun günün birinde ortadan kalkması umudu olacaktı.