20 yıllık nükleer anlaşmazlık sona erdi, İran'la tarihi anlaşma

İsviçre'nin Cenevre şehrinde yapılan nükleer müzakerelerde uluslararası toplum ve İran anlaşmaya vardı. Tahran yönetimi, yıllardır uygulanan yaptırımların hafifletilmesi karşılığında nükleer faaliyetlerini sınırlamayı kabul etti. Kapsamlı bir anlaşma öncesi, taraflar aralarında altı aylık geçici mutabakat sağladı.ABD Başkanı Barack Obama, anlaşmanın ardından hemen TV ekranlarına çıktı ve 7 dakikalık zafer konuşması yaptı. 10 yıldan bu yana ilk defa İran'ın nükleer programını durdurduklarını ifade eden Obama, "İran'a yönelik yaptırımların bir bölümü kaldırılacak. 6 aylık süre içinde taahhütlerin hepsinin yerine getirilmemesi durumunda nbsp;eski yaptırımlar geri gelecek. Baskılar daha da artacak" diye konuştu.Anlaşmanın bölgedeki ortaklarını ve müttefikleri İsrail'i daha güvenli yapacağını söyleyen ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ise, "İran artık ek zenginleştirme tesisi inşa edilmeyecek" dedi. İran'ın dini lideri Ali Hamaney ülkesinin müzakere ekibini elde edilen başarıdan dolayı tebrik ettiğini açıklarken, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, "Dünya'daki büyük güçler, İran'ın nükleer faaliyet hakkını artık resmen tanıdı" diye konuştu. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, nükleer pazarlığın anlaşmaya varılmasını "tarihi bir olay" diye nitelendirirken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu söz konusu anlaşma için "tarihi bir hata" yorumunda bulundu. İran'da yaşanan 1979 devrimi sonrasında iki ülkenin ilişkisi ciddi şekilde zedelenmiş ve ABD 1996 yılından itibaren bu ülkeye ticari ambargo uygulamaya başlamıştı. İran eski Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejad'ın zamanında arttırılan ambargo yüzünden İran zor günle geçiriyordu. Tarafların Cenevre'de anlasmaya varmasının ardından yaptırımların hafifletilmesiyle İran, yaklaşık 7 milyar dolarlık ekonomik rahatlama sağlayacak.
nbsp;Anlaşmaya varılan konular
1- İran, nükleer programını büyük oranda donduracak.
2- Tahran yönetimi, uranyum zenginleştirmesini yüzde 5 azaltacak. nbsp;
3- İran, Natanz ve Fordo nükleer tesislerinde her gün inceleme yapma imkanı verecek.
İran'a uygulanan yaptırımlar hafifletilecek.
4- Altı ay süreyle İran'ın nükleer programıyla bağlantılı hiçbir yeni yaptırım getirilmeyecek.
5- İran'ın petrol satışından elde ettiği paranın 4,2 milyarlık bölümüne erişimine izin verilecek. Ayrıca petrokimya ve diğer alanlardaki yaptırımların askıya alınmasıyla İran 1,5 dolarlık daha gelir elde edecek.